Enfal Suresi

Önceki Sure: A'râf ← Kur'ân → Tevbe: Sonraki Sure

Bu sureyi Enfâl suresi okuma sayfasında mealiyle beraber okuyabilirsiniz

Ganimet anlamındaki kelime için Ganimet sayfasına gidin

Enfâl (الانفال) Suresi Kur'ân-ı Kerim'in 8. suresi olup A'râf ve Tevbe sureleri arasında yer alır. Sûrenin büyük bir kısmı doğrudan Bedir Gazvesi’yle ilgili olup bu âyetler hicretin ikinci yılında savaşı takip eden günlerde nâzil olmuştur. Enfâl sûresinde Bedir Gazvesi, “iyi ile kötünün, hak ile bâtılın birbirinden ayrıldığı gün” anlamındaki yevmü’l-furkān terkibiyle anılır. Buna göre Bedir zaferi İslâmiyet’in gelişmesinde önemli bir dönüm noktasıdır. Enfâl sûresini Tevbe sûresinin bir mukaddimesi sayan, hatta Tevbe sûresinin başına besmele konulmayışını sırf bu sebebe bağlayan âlimler de vardır.

Risale-i Nur'da Enfal Suresi ve ayetleri hakkındaki dersler:

• Kur'an'da Lafzullah'ın (Allah kelimesinin) tekrarında çok sırlar vardır. Ayet sayısı ve lafzullah sayısı tevafuktadır. Bakara'da ayet sayısı 286, lafzullah sayısı 282 (Allah lafzı yerinde geçen dört Hû lafzı olduğundan tam tevafuk eder); Al-i İmran'da ayet sayısı 200, lafzullah sayısı 210; Nisa+Maide+En'am toplam ayet sayısı 176+120+165=461, lafzullah sayısı 229+148+87=464. Besmele sayılırsa tam tevafuk eder. Böyle meziyetlerde küçük farklar zarar vermez. İzleyen 5 suredeki (A'raf, Enfal, Tevbe, Yunus ve Hud) Allah lafızları sayısı baştaki 5 büyük suredekilerin yarısıdır. Sonra gelen 5 sure (Yusuf, Ra’d, İbrahim, Hicr ve Nahl) onun yarısıdır. Sonra gelen 6 sure (İsra, Kehf, Meryem, Taha, Enbiya ve Hacc) onun yarısıdır. Sonra Sonra gelen her beşerli sure grubu bu şekilde gider. Zuhruf suresinden başlayan 5'li sure grubunda onun yarısı olur. Necm suresinden başlayan 5'li sure grubunda onun yaklaşık yarısı olur. Sonra gelen küçük 5'li sure gruplarında yalnız üçer adet Allah lafzı vardır. Bu vaziyet gösteriyor ki Allah lafzının adedine tesadüf karışmamış, bir hikmet ve intizam ile adetleri tayin edilmiş.
• "Sizi temizlemek için üzerinize gökten bir su (yağmur) indiriyordu." mealindeki ibarenin de geçtiği Enfal suresinin 11. ayeti İbn-i Cevzî'nin tahkikine ve 19. Mektup'ta nakledildiğine göre Bedir savaşında ordunun susuz kalması üzerine Hz. Ömer'in Peygamberimizden yağmur duasını niyaz etmesi, bunun üzerine Peygamberimizin elini kaldırması, birden bulutun toplanması, yağmurun gelmesi ve ordunun ihtiyacı kadar su verip gitmesi hadisesini anlatmaktadır.
• Bedir savaşında Peygamberimiz bir avuç toprak ile küçük taşları alıp "Yüzleri kara olsun!" diyerek kafirlerin ordusunun yüzüne atar. Bu cümle kafirlerin her birinin kulağına gitmesi gibi, o bir avuç toprak dahi her bir kâfirin gözüne girer ve her biri kendi gözü ile meşgul olup hücumda iken birden kaçarlar. Enfal suresinin 17. ayetinde geçen "Attığın zaman da sen atmadın, fakat Allah attı (onu)" mealindeki ibare bu hadiseye işaret eder ve 19. Mektup'ta da nakledilir. Bu hadise Huneyn savaşında da tekrarlanır.
• Cenab-ı Allah'ın icraatinin genişliğini ifade eden ve Enfal suresinin 24. ayetinde geçen "Allah kişi ile onun kalbi arasına girer" mealindeki ibareyi Risale-i Nur'da bir kaç yerde zikreden Bediüzzaman Allah'ın insanın kalbine ve iradesine müdahale ettiğini söyler. Tüm bu bahisler Enfal suresinin 24. ayeti sayfasında okunabiir.
• Zelzele gibi musibetlerde masumların ve hatasızların da o musibet içinde yanmasına Adaletullah'ın nasıl müsaade ettiğine dair bir suale 14. Söz'de verdiği cevapta Bediüzzaman Enfal suresinin 25. ayetinde geçen "Bir bela, bir musibetten çekininiz ki geldiği vakit yalnız zalimlere mahsus kalmayıp masumları da yakar" mealindeki ibareyi zikrederek güzel bir izah yapar.
• Enfal suresinin 40. ayetinde geçen "O ne güzel sahip ve ne güzel yardımcıdır!" mealindeki ibare Âl-i İmrân suresinin 173. ayetinde geçen "Allah bize yeter. O ne güzel vekîldir!" mealindeki ibare ile birlikte Risale-i Nur'un değişik yerlerinde geçer.
• Bediüzzaman, ehl-i hakkın arasındaki haksız ihtilaf hastalığının merhemi ve ilacının Enfal suresinin 46. ayetinde geçen "Birbirinizle çekişmeyin; sonra korkuya kapılırsınız da kuvvetiniz gider." mealindeki ibare ile Maide suresinin 2. ayetinde geçen "İyilikte ve takvada yardımlaşın" mealindeki ibaredeki emr-i ilahi'ye uymak olduğunu 20. Lema'da ders verir.
• Yine Enfal suresinin 46. ayetinde geçen "İnnallâhe meassâbirîn" (Allah muhakkak sabredenlerle beraberdir) ayeti üç çeşit sabra işaret eder.
• Bediüzzaman zaman ihtiyarlandıkça Kur'an'ın gençleştiğine ve işaretlerinin ortaya çıktığına Enfal suresinin 65. ayetinde geçen "Eğer sizden sabırlı yirmi kişi bulunursa, iki yüze (kâfire) galip gelirler." mealindeki ibareyi misal olarak verir.

Bilgiler

İsminin Anlamı ve Kaynağı: Enfâl, ziyade ya da İslâm dinini savunmak için yapılan savaşlarda elde edilen sevaba ek olarak alınan ganimet malı manasına gelen "nefl" kelimesinin çoğuludur ve sure ismini 1. ayetinde geçen bu kelimeden almıştır. “Fazlalık” anlamındaki nefl kökünden gelen nefelin çoğulu olan enfâl “savaşta elde edilen ganimetler” mânasındadır. Bazı âlimlere göre ise enfâl genel olarak ganimetler anlamına gelmez; ganimetlerden Allah ve Peygamber hakkı olarak ayrılması gereken beşte birlik hazine payı için (humus) kullanılmıştır. Bununla beraber enfâlin, savaş söz konusu olmadan da müşriklerin elinden çıkıp müslümanların eline geçen her çeşit vergi veya gelir anlamına geldiğini söyleyenler de olmuştur.

Diğer İsimleri: Bedir sûresi

Kur'ân'daki Sırası: 8

Kur'ân'daki Yeri: 9. cüz, 176. sayfa

Mekkî/Medenî: Medenî

Nuzül (İnme) Sırası: 88

Kendisinden Önce Nazil Olan Sure: Bakara

Kendisinden Sonra Nazil Olan Sure: Âl-i İmrân

Nuzülü (İnme) Hakkındaki Bilgiler: Sûrenin büyük bir kısmı doğrudan Bedir Gazvesi’yle ilgili olup bu âyetler hicretin ikinci yılında savaşı takip eden günlerde nâzil olmuştur. Ancak sûrenin son âyetlerinde müslümanlarla antlaşma yapmış olan müşrik kabilelerden ve onların arasında kalmış bazı müslüman azınlıklardan söz edildiğine göre bu âyetlerin daha sonraki yıllarda, muhtemelen Mekke fethi öncesinde veya sonrasında indiği tahmin edilebilir.

Uzunluğu: 9,9 sayfa

Ayet Sayısı: 75

Satır Sayısı: 148

Kelime Sayısı: 1.130, 1.242

Harf Sayısı: 5.294, 5.387

Fasıla Harfleri: Be, Dal, Ra, Tı, Kaf, Mim, Nun

Bölüm (Ayn Durakları) Sayısı: 10

Secde Ayeti: -

Allah lafzı sayısı (Besmele hariç): 89

Rahman ismi sayısı (Besmele dahil): 1

Rahim ismi sayısı (Besmele dahil): 3

Rab ismi sayısı: 6

İçinde Kur'an kelimesi geçen ayetler: -

Hizb-ül Kur'an'da Geçen Ayetler Listesi: Enfal Suresindeki Hizb-ül Kur'an Ayetleri (2 ayet)

Bu ayetleri okumak için: Hizb-i Azam-ı Kur'an, Enfal Kısmı

Münâcât-ül Kur'an'da İktibas Edilen Ayetler: 7. ve 18. ayetler (2 ayet)

Risale-i Nur'da Geçen Ayet Sayısı: 7 (Bkz. Enfal Suresinin Risale-i Nur'da Geçen Ayetleri listesi)

Risale-i Nur'da Tamamı Geçen Ayetler: Yok

Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği

Sureler itibarıyladır. Onun dahi çok nükteleri var. Bir intizam, bir kasd ve bir iradeyi gösterir bir tarzda tevafukatı vardır.

Sure-i Bakara’da, âyâtın adediyle lafz-ı Celal’in adedi birdir. Fark dörttür ki Allah lafzı yerinde dört Hû lafzı var. Mesela, Lâ İlahe İllâ Hû’daki Hû gibi. Onunla muvafakat tamam olur.

Âl-i İmran’da yine âyâtıyla lafz-ı Celal tevafuktadır, müsavidirler. Yalnız lafz-ı Celal, iki yüz dokuzdur, âyet iki yüzdür. Fark dokuzdur. Böyle meziyat-ı kelâmiyede ve belâgat nüktelerinde küçük farklar zarar vermez, takribî tevafukat kâfidir.

Sure-i Nisa, Maide, En’am üçünün mecmu-u âyetleri, mecmuundaki lafz-ı Celal’in adedine tevafuktadır. Âyetlerin adedi dört yüz altmış dört, lafz-ı Celal’in adedi dört yüz altmış bir; Bismillah’taki lafzullah ile beraber tam tevafuktadır.

Hem mesela, baştaki beş surenin lafz-ı Celal adedi; Sure-i A’raf, Enfal, Tevbe, Yunus, Hud’daki lafz-ı Celal adedinin iki mislidir. Demek bu âhirdeki beş, evvelki beşin nısfıdır. Sonra gelen Sure-i Yusuf, Ra’d, İbrahim, Hicr, Nahl surelerindeki lafz-ı Celal adedi, o nısfın nısfıdır. Sonra Sure-i İsra, Kehf, Meryem, Tâhâ, Enbiya, Hac (Hâşiye) o nısfın nısfının nısfıdır. Sonra gelen beşer beşer, takriben o nisbetle gidiyor; yalnız bazı küsuratla fark var. Öyle farklar, böyle makam-ı hitabîde zarar vermez. Mesela, bir kısım yüz yirmi bir, bir kısmı yüz yirmi beş, bir kısmı yüz elli dört, bir kısmı yüz elli dokuzdur.

Sonra Sure-i Zuhruf’tan başlayan beş sure, o nısf-ı nısf-ı nısfın nısfına iniyor. Sure-i Necm’den başlayan beş, o nısf-ı nısf-ı nısf-ı nısfın nısfıdır fakat takribîdir. Küçük küsuratın farkları, böyle makamat-ı hitabiyede zarar vermez. Sonra gelen küçük beşler içinde, üç beşlerin yalnız üçer adet lafz-ı Celal’i var.

İşte bu vaziyet gösteriyor ki lafz-ı Celal’in adedine tesadüf karışmamış, bir hikmet ve intizam ile adetleri tayin edilmiş.

(29. Mektup)

İlgili Maddeler/Sayfalar

• Enfal Suresinin Münacat-ül Kur'an'da İktibas Edilen Ayetleri
• Ganimet: Enfal savaş ganimeti demektir.

İlgili Kategoriler

• Enfal Suresindeki Hizb-ül Kur'an Ayetleri
• Enfal Suresinin Risale-i Nur'da Geçen Ayetleri