Esad Muhlis Paşa
Es'ad Muhlis Paşa Osmanlı valisi, şair ve hattattır. Medrese tahsili gördü. Çeşitli memuriyetler ve Edirne, Adana, Konya, Erzurum, Sivas, Halep, Musul ve Diyarbakır valiliği yaptı. Vezirlik rütbesine ek olarak Şark seraskerliği unvanı da verildi. Boğaz muhafızı oldu. Erzurum’u yeniden imar ve tahkim etti. Bilgili, cesur ve dürüst bir devlet adamı olarak tanındı. Edirne Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, Üç Şerefeli Cami, Bünyâmin Ayâşî Camii ve Münevver Ayaşlı özel koleksiyonunda hat eserleri mevcuttur. Bediüzzaman meşrutiyet sürecindeki nutuklarının birisinde Es'ad Paşanın bir şiirinden alıntı yapmıştır.[1]
Şahsi Bilgiler[değiştir]
Diğer İsimleri:
Doğum Yeri ve Tarihi: Ayaş, Ankara, 1780[1]
Vefat Yeri ve Tarihi: Diyarbakır, 1850 (kabrinde 1830 yazılıdır)[1]
Kabrinin Yeri: Diyarbakır Sahabeler Türbesi’nin güneybatı kısmındaki L şeklindeki revaklı kısımda[2]
Harita Konumu: [1]
Eserleri[değiştir]
Sayı bakımından pek fazla olmayan manzumeleri ölümünden sonra Dîvançe-i Es‘ad Paşa adıyla basıldı.[1]
Bediüzzaman Said Nursi ile Görüşmeleri[değiştir]
Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği[değiştir]
İbadet ve camideki müsâvât üssül-esas-ı meslek edilse, umur-u uhreviyeden olan hamiyet-i millî kuvvetiyle ve teşebbüs-ü şahsî yardımıyla cüz'i muhabbetler öyle bir câzibe-i umumîyeyi teşkil eder ki; Kürd gibi bir kitle-i azîmeyi küre gibi tedvîr edecektir. Lâkin haysiyet-i i'tibariyeyi ele almak; ve o müsâvât-ı asliyeyi ihlâl etse; mikropların yuvası gibi ağraz ve enaniyetler intişara başlayacaktır. Ki tiryak yine o müsâvâttır. Zîrâ herkesin bir enesi var.
Ne nesil iledir, ne sâl iledir
Ne câh iledir, ne mal iledir
Beyim ululuk, kemâl iledir.
Beyti bu hakîkata şahiddir.
(Nutuklar)
Risale-i Nur'daki Diğer Alakalı Yerler[değiştir]
Muhterem din kardeşim!
Kırk gündür yatakta sizinle meşgulüm. Hayal ve mesmuuma nazaran, huzurunuzun muhtel olduğuna zâhibim. اَلْمُؤْمِنُ بَلَوِىٌّ Tahminen on gün kadar evvelsi, sokaklarda “Hâlis Afyon tereyağım var.” diyen birisini pencereden yanıma çağırıp biraz yağ aldım. Maksadım, sizi sormaktı. Afyon’dan Emirdağı kazasına sürüldüğünüzü, ahalinin sizinle görüşmesinin yasak olduğunu duyunca çok müteessir oldum.
Muhterem din kardeşim! Bu mektubu size yazan, otuz bir sene evvelsi sizinle Erzurum’un Es’ad Paşa Medresesinde, Umumî Harp’te Kafkas’ın karlı dağlarında ve yirmi dört sene evvel de mebusluğum hengâmında Van Valisi Haydar Bey dostunuzla Millet Meclisi salonunda görüşen Erzurum’un esbak mebuslarından Yeşil oğlu Mehmed Salih’tir.
Mehmed Salih (rh)
İlgili Resimler/Fotoğraflar[değiştir]
