Ali Çetinkaya
Ali Çetinkaya Kel Ali olarak da bilinen asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. 1907’da İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı. 31 Mart hadisesinde II. Abdülhamit’in tahtan indirilmesinde Muhafız Birlik Komutanı yardımcısıydı. Trablusgarp Savaşı’nda gönüllü subay olarak çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nda çeşitli cephelerde savaştı. Ruslar, Van ve Muş tarafını istila edip Bitlis’e hücum ettiği sırada Bitlis Valisi Memduh Bey ile Ali Çetinkaya (Kel Ali) Bedîüzzaman’a geri çekilmek zorunda oldukları söyleyince Bedîüzzaman gönüllü askerleriyle 30 topu kurtarıp Bitlis'e getirdi ve 3-4 gün zaman kazandırarak ahali ve cihazat ve malların kurtulmasını sağladı.
Kel Ali Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda ve TBMM'de vekillik, Bayındırlık Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı yaptı. İzmir Suikastı, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Şeyh Said, İskilipli Atıf Hoca ile ilgili davalarda İstiklâl Mahkemesi’nin başkanlığını yaptı. [1]
Şahsi Bilgiler[değiştir]
Diğer İsimleri: (Kumandan) Kel Ali
Doğum Yeri ve Tarihi: Afyonkarahisar, 1877[1]
Vefat Yeri ve Tarihi: İstanbul, 21 Şubat 1949[1]
Kabrinin Yeri: Afyon Karahisar Kocatepe Mezarlığı, Selçuklu, Afyonkarahisar
Harita Konumu: [1]
Bediüzzaman Said Nursi ile Görüşmeleri[değiştir]
I. Dünya Savaşı'nda Bitlis cephesinde görüştüler.
Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği[değiştir]
Molla Habib'in Şehit Düşmesi
O muharebede; yirmi talebe kadar kıymettar ve “İşaratü’l-İ’caz” tefsirinin kâtibi olan Molla Habib, İran cephesinde kumandan Halil Paşa ile mühim bir muhabere vazifesini temin ettikten sonra Vastan’da şehit düşer.
O muharebeler esnasında, Ermeni fedaileri bazı yerlerde çoluk çocuğu kesiyorlardı. Buna karşı Ermenilerin çocukları da bazen öldürülüyordu. Bedîüzzaman’ın bulunduğu nahiyeye binlerle Ermeni çocuğu toplanmıştı. Molla Said askerlere: “Bunlara ilişmeyiniz!” diye emretti. Daha sonra bu Ermeni çoluk çocuğunu serbest bıraktı, onlar da Rusların içerisindeki ailelerinin yanına döndüler. Bu hareket Ermeniler için büyük bir ibret dersi olup Müslümanların ahlâkına hayran kalmışlardı. Bu hâdise üzerine, Ruslar bizi istila ettiklerinde, fedai komitelerin reisleri Müslüman çoluk çocuğunu kesmek âdetini bırakıp “Madem Molla Said bizim çoluk çocuklarımızı kesmedi, bize teslim etti; biz de bundan sonra Müslümanların çocuklarını kesmeyeceğiz.” diye ahdettiler. Molla Said, bu suretle o havalideki binlerle masumların felaketten kurtulmasını temin etmiş oldu.
Bir müddet sonra Ruslar, Van ve Muş tarafını istila edip üç fırka ile Bitlis’e hücum ettiği sırada, Bitlis Valisi Memduh Bey ile Kel Ali, Bedîüzzaman’a:
— Elimizde bir tabur asker ve iki bin kadar gönüllünüz var; biz geri çekilmeye mecburuz, dediler.
Bedîüzzaman onlara:
— Etraftan kaçıp gelen ahalinin ve hem de Bitlis halkının malları, çoluk ve çocukları düşman eline düşecek; biz mahvoluncaya kadar dört beş gün mukavemete mecburuz, demesi üzerine onlar:
— Muş’un sukut etmesi dolayısıyla otuz topumuzu askerler bu tarafa kaçırmaya çalışıyorlar. Eğer sen, o otuz topu gönüllülerinle ele geçirebilirsen birkaç gün o toplarla mukabele ederiz ve ahali de kurtulur, dediler.
Bedîüzzaman:
— Öyle ise ben, ya ölürüm veya o topları getiririm, diyerek üç yüz gönüllünün başına geçti. Geceleyin, Nurşin tarafına, topların getirildiği cihete gitti. Topları takip eden bir alay Rus Kazağına kendi muhbirleri: “Bitlis’i müdafaa eden gönüllü kumandanı üç bin adamla ve dağdaki meşhur Musa Bey bin kişi ile topları kurtarmaya geliyorlar.” diyerek pek ziyade mübalağa ile ihbar etmeleri üzerine, Kazak kumandanı korkmuş, ilerleyememişti. Bedîüzzaman da beraberindeki üç yüz gönüllüyü rast geldikleri toplara birer ikişer taksim edip Bitlis’e gönderir; kendisi ise ilerleyerek topları birer birer kurtarıp en son topu da üç arkadaşıyla birlikte ele geçirir. Bu şekilde, otuz topun Bitlis’e gelmesini temin eder. O toplarla üç dört gün asker ve gönüllüler düşmana mukabele edip bütün ahali ve cihazat ve mallar kurtulur.
Risale-i Nur'daki Diğer Alakalı Yerler[değiştir]
İlgili Resimler/Fotoğraflar[değiştir]
