Calinus

Galen ya da İslam dünyasında bilinen adıyla Calinus İslâm tıbbı üzerinde de etkileri olan ünlü Yunan tabibi ve filozofudur. Mimar olan babası ona aritmetik ve geometri öğretmiş, mantık ve tıp tahsiline yöneltmiştir. Değişik şehirlerde tıp eğitimi aldı. Deney-gözlem yerine aklî istidlâle önem verdi ama tecrübeyi de ihmal etmedi. Böylece Hipokrat tıbbını daha ileri seviyeye taşıdı. Damarlarda kanın dolaştığını keşfetti. Krallara doktorluk yaptı. Bediüzzaman, tüm zerreleri yaratan Allah'ın varlığını kabul etmeyenlerin her bir zerreye Eflatun’un şuurunu ve Calinos’un hikmetini vermek gibi bir safsataya inanmak zorunda kalacağından bahseder.

Şahsi Bilgiler

Diğer İsimleri: Gelen, Galenos, Gelenus, Calinos

Doğum Yeri ve Tarihi: 101, Bergama, İzmir

Vefat Yeri ve Tarihi: 200 yılı civarı

Kabrinin Yeri:

Eserleri

Ona atfedilen 400’den fazla eserin 140 civarı günümüze ulaşmıştır.

Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği

Ey arkadaş! O nizamı bulmak için umum kâinatı araştırmaktansa şu misale dikkat et, matlubun hasıl olur: Göz ile görünmeyen bir mikrop, bir hayvancık, küçüklüğüyle beraber pek ince ve garib bir makine-i İlahiyeyi hâvidir. O makine mümkinattan olduğundan vücud ve ademi mütesavidir. İlletsiz vücuda gelmesi muhaldir. O makinenin bir illetten vücuda geldiği zarurîdir. O illet ise esbab-ı tabiiye değildir. Çünkü o makinedeki ince nizam, bir ilim ve şuurun eseridir. Esbab-ı tabiiye ise ilimsiz, şuursuz, camid şeylerdir. Akılları hayrette bırakan o ince makinenin esbab-ı tabiiyeden neş’et ettiğini iddia eden adam, esbabın her bir zerresine Eflatun’un şuurunu, Calinos’un hikmetini i’ta etmekle beraber; o zerrat arasında bir muhaberenin de mevcud olmasını itikad etmelidir. Bu ise öyle bir safsata ve öyle bir hurafedir ki meşhur sofestaîyi bile utandırıyor.

(İşaratül İ'caz)

---

Cehl-i mürekkebi intac eden, nazar-ı sathîyi tevlid eden ülfetten tecrid-i nazar etsen ve akla karşı sedd-i turuk eden evhamın âşiyanı olan mümaresat-ı ilzamiyâttan nefsini tahliye etsen; hurdebînî bir hayvanın sureti altında olan makine-i dakika-i bedia-i İlahiyenin şuursuz, mecra ve mahrekleri tahdid olunmayan ve imkânatında evleviyet olmayan esbab-ı basita-i camide-i tabi'iyeden husul-pezir ve o destgâhın masnû'u olduğunu kendi nefsini kandırıp mutmain ve ikna edemiyorsun. Meğer herbir zerrede Eflatun kadar bir şuur ve Calinos kadar bir hikmeti isbat ettikten sonra, zerrat-ı saire ile vasıtasız muhabereyi itikad ve esbab-ı tabiiyenin üss-ül esası hükmünde olan cüz'-ü lâ-yetecezzadaki kuvve-i cazibe ve kuvve-i dafianın içtima'larının hortumu üzerindeki muhaliyetin damgasını kaldırabilsen... Eğer nefsin bu muhalâta ihtimal verse, seni insaniyet defterinden sildirecektir.

(Muhakemat)

---

Hem bu haliyle beraber, o sebeb nasıl olurda, o binler imkanattan yalnız birisinin yön ve yollarını keşf edecek de, onu tercih edip onda yürüyecek; tâki hikmetlerinin dakaikinde akılların şaşkına döndüğü şu acib, müntazam makine tevellüd etmiş olsun, hiç mümkün müdür?. Hayır asla!... belki olsa olsa, senin kendini ikna' etmen ve o mevcudun mezkûr sebeblerden doğabilmesi hususunda mutmain olabilmen için; ancak her bir zerreye Eflatun'un şuurunu ve Calinos'un hikmetini vermenle beraber, o bütün zerrelerin aralarında umumî bir istihbaratın ve muhaberenin varlığını itikad etmenle ancak mümkin olabilir. Oysa ki, bu öyle bir safsatadır ki, Sofestaîler dahi bundan utanıyor. Halbuki ise, sebeb denilen şeylerin üssül-esası cüz-ü layetecezze' veya cevahir-i ferd de denilen esir zerratının veya atomlarının her bir zerresinde hem câzibe, hem dâfia kuvvelerinin beraberce bulunmasıdır. Bu ise; zahir sebeblere göre düşünülse, iki zıdd kutbun içtimaı gibi bir şey olur ki, o da muhaldir.

(İşaratül İ. (Badıllı))