Risale:Asar-ı Bediiyye (Ayet-Hadis Mealleri) sayfasının kaynağını görüntüle

[[Kategori:Asar-ı Bediiyye Ayet ve Hadis Mealleri]]
=Âsâr-ı Bedîiyye=

Bu Âsâr-ı Bedîiyye kitabındaki bahisler, 1908 ll.Meşrutiyet Hürriyet İnkılabından az önce İstanbula gelen Bediüzzaman Hazretlerinin 1922 yılına kadar gazetelerde yazdığı makalelerin, verdiği nutukların ve yazdığı kitapların tamamıdır. Ancak İşarat-ül İ'caz ve Mesnevi Nuriye adlı kitaplar da bu dönemde yazılmasına rağmen, hacim büyüklüğünden dolayı müstakil neşredilmiştir.

==Nokta Risalesi==

İman erkanının ispatının yapıldığı bu risale, 1919 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="1">{{Arabi|نُقْطَةٌ مِنْ نُورِ مَعْرِفَةِ اللّٰهِ جَلَّ جَلَالُهُ}}</div>

Marifetullahın (c.c.) nurundan bir nokta.

<div id="2">{{Arabi|خُذْ مَا صَفَا}}</div>

Duru ve saf olanı al.

<div id="3">{{Arabi|اٰمَنْتُ بِاللّٰهِ وَ مَلٰٓئِكَتِهٖ وَ كُتُبِهٖ وَ رُسُلِه وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهٖ وَ شَرِّهٖ مِنَ اللّٰهِ تَعَالٰى وَ الْبَعْثُ بَعْدَ الْمَوْتِ حَقٌّ اَشْهَدُ اَنْ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ}}</div>

Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin Allah Tealadan geldiğine iman ettim. Ölümden sonra diriliş haktır. Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim. Muhammed'in, Allah'ın resulü olduğuna da şahitlik ederim.

<div id="4">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="5">{{Arabi|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلٰى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيّٖينَ وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَصَحْبِهٖ اَجْمَعٖينَ}}</div>

Hamd, Âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur. Peygamberlerin hatemi olan Muhammed'e ve bütün al ve ashabına salat ve selam olsun.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ}}</div>

Allah Teala ki, Ondan başka ibadete layık hiçbir ilah yoktur. O Hayydır, O Kayyumdur. (Bakara 255)

<div id="">{{Arabi|وَ اِنْ مِنْ شَيْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ}}</div>

Hiçbirşey yoktur ki Onu övüp Onu tesbih etmesin. (İsra 44)

<div id="6">{{Arabi|اَلطُّرُقُ اِلَى اللّٰهِ بِعَدَدِ اَنْفَاسِ الْخَلَٓائِقِ}}</div>

Allah'a giden yollar, mahlukatın nefesleri sayısıncadır.

<div id="7">{{Arabi|تَاَمَّلْ سُطُورَ الْكَٓائِنَاتِ فَاِنَّهَا ٭ مِنَ الْمَلَاِ الْاَعْلٰى اِلَيْكَ رَسَٓائِلُ}}</div>

Bir kitaba benzeyen kainatın satırlarını düşünerek oku! Çünkü, onlar sana mele-i aladan gelen birer mektuptur.

Sahife-i alemin eb'ad-ı vasiasında Nakkaş-ı Ezelinin yazdığı silsile-i hadisatın satırlarına hikmet nazarıyla bak ve fikr-i hakikatle sarıl. Ta ki mele-i aladan uzanan şu selasil-i resail, seni alayı illiyyin-i tevhide çıkarsın.

<div id="8">{{Arabi|سُبْحَانَكَ لَا قُدْرَةَ لَنَٓا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزٖيزُ الْحَكٖيمُ}}</div>

Sen her türlü noksandan münezzeh ve uzaksın. Bizim hiç bir kudretimiz yoktur. Şüphesiz ki Sen Azizsin, Senin kudretin herşeye galiptir; Hakimsin, Senin her işin hikmet iledir.

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="">{{Arabi|قُلِ اللّٰهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فٖى خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ}}</div>

Resulüm) sen 'Allah' de, sonra bırak onları saplandıkları batakta oynayadursunlar. (En'am 91)

<div id="">{{Arabi|فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرٰى مِنْ فُطُورٍ}}</div>

Haydi, çevir gözünü: En küçük bir kusur görüyor musun? (Mülk 3)

<div id="">{{Arabi|اَوَلَا يَعْلَمُونَ، اَفَلَا يَعْقِلُونَ، اَفَلَا يَتَذَكَّرُونَ، فَاعْتَبِرُوا}}</div>

Onlar bilmiyorlar mı ki? (Bakara 77)

Hiç akletmiyorlar mı? (Yasin 68)

Hiç düşünmez misiniz? (Yunus 3)

İbret alınız. (Haşir 2)

<div id="9">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلِهٖ شَيْءٌ جَلَّ جَلَالُهُ سُبْحَانَ مَنِ اخْتَفٰى لِشِدَّةِ ظُهُورِهٖ سُبْحَانَ مَنِ اسْتَتَرَ لِعَدَمِ ضِدِّهٖ سُبْحَانَ مَنِ احْتَجَبَ بِالْاَسْبَابِ لِعِزَّتِهٖ}}</div>

Onun benzeri hiçbirşey yoktur. Münezzehtir o Zat ki, şiddet-i zuhurundan ihtifa etmiştir. Münezzehtir o Zat ki, zıddı ve rakibi olmadığı için istitar etmiştir. Münezzehtir o Zat ki, esbabı izzetine perde yapmıştır.

<div id="10">{{Arabi|لَا مُؤَثِّرَ فِى الْكَوْنِ اِلَّا اللّٰهُ}}</div>

Mükevvenatta Allah'tan başka müessir yoktur.

<div id="11">{{Arabi|اَيْنَ الثَّرَا مِنَ الثُّرَيَّا وَ اَيْنَ الضِّيَٓاءُ السَّاطِعُ مِنَ الظُّلْمَةِ الطَّامِسَةِ}}</div>

Sera nerede, Süreyya nerede? Herşeyi gösteren ışık nerede, herşeyi örtüp saklayan zulmet nerede?

<div id="12">{{Arabi|آنْ خَيَالَاتٖى كِه دَامِ اَوْلِيَاسْتْ ٭ عَكْسِ مَهْرُويَانِ بُوسْتَانِ خُدَاسْتْ}}</div>

Evliyaya tuzak olan hayaller, ilahi bahçelerin ay yüzlü güzellerinin akisleridir.

<div id="13">{{Arabi|تَفَكَّرُوا فٖى اٰلَٓاءِ اللّٰهِ وَ لَا تَفَكَّرُوا فٖى ذَاتِهٖ فَاِنَّكُمْ لَنْ تَقْدِرُوا}}</div>

Allah'ın eserlerini, nimetlerini tefekkür edin; Onun zatını tefekkür etmeyin. Çünkü buna güç yetiremezsiniz. (El-Münavi, Fey-zü'l-Kadir 262-263)

<div id="14">{{Arabi|حَقٖيقَةُ الْمَرْءِ لَيْسَ الْمَرْءُ يُدْرِكُهَا فَكَيْفَ كَيْفِيَّةُ الْجَبَّارِ ذِى الْقِدَمِ هُوَ الَّذٖى اَبْدَعَ الْاَشْيَٓاءَ وَ اَنْشَاَهَا فَكَيْفَ يُدْرِكُهُ مُسْتَحْدَثُ النَّسَمِ}}</div>

İnsan, kendi hakikatini dahi idrak etmekten aciz iken, herşeyden önce var olan ve herşeyi ceberutiyet-i mutlaka ile hükmü altında tutan Zatı nasıl idrak edebilir? O Cebbar-ı Zikıdem ki, herşeyi ilk olarak yoktan yaratmış ve inşa etmiştir; sonradan var olup can bulanlar Onu nasıl idrak etsin? (İmam-ı Ali'ye (r.a.) ait olduğu rivayet edilmektedir. bk. Divan u İmamı Ali, Beyrut)

<div id="15">{{Arabi|اَلطُّرُقُ اِلَى اللّٰهِ بِعَدَدِ اَنْفَاسِ الْخَلَٓائِقِ}}</div>

Allah'a giden yollar, mahlukatın nefesleri kadardır, nihayetsizdir. Marifetullahın bürhanları nefesler kadar hadsizdir.

<div id="">{{Arabi|يَٓااَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا}}</div>

Ey insanlar, ibadet ediniz. (Bakara 21)

<div id="">{{Arabi|وَاِنْ كُنْتُمْ فٖى رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا}}</div>

Eğer indirdiklerimizden herhangi bir şüphe içindeyseniz. (Bakara 23)

<div id="">{{Arabi|وَبِالْاٰخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ}}</div>

Onlar, ahirete de kesin olarak iman etmiş kimselerdir. (Bakara 4)

<div id="16">{{Arabi|وَمِنَ اللّٰهِ التَّوْفٖيقُ}}</div>

Muvaffakiyet sadece Allah'tandır.

<div id="">{{Arabi|تَنَزَّلُ الْمَلٰٓئِكَةُ وَالرُّوحُ فٖيهَا بِاِذْنِ رَبِّهِمْ}}</div>

Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle yeryüzüne iner. (Kadir 4)

<div id="">{{Arabi|عَلَيْهَا مَلٰٓئِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللهَ مَا اَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُوءْمَرُونَ}}</div>

O ateşin başında, Allah'ın emrine karşı gelmeyen ve verilen emri yerine getiren haşin ve şiddetli melekler vardır. (Tahrim 6)

<div id="">{{Arabi|سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ لَايَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِاَمْرِهٖ يَعْمَلُونَ}}</div>

O, evlat edinmekten ve her türlü kusurdan münezzehtir. Melekler ise, Allah'ın ikramda bulunduğu kullardır. Allah emretmedikçe bir söz söylemezler; ancak Onun emriyle hareket ederler. (Enbiya 26-27)

<div id="">{{Arabi|قُلْ اُوحِىَ اِلىَّ اَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ}}</div>

De ki: Cinlerden bir topluluğun Kur'an'ı dinledikleri bana vahyolundu. (Cin 1)

<div id="17">{{Arabi|وَالْبَعْثُ بَعْدَ الْمَوْتِ حَقٌّ}}</div>

Ölümden sonra diriliş hak ve gerçektir.

<div id="">{{Arabi|وَ قَدْ خَلَقَكُمْ اَطْوَارًا}}</div>

O sizi halden hale sokarak yaratmıştır. (Nuh 14)

<div id="">{{Arabi|قلْ يُحْيِيهَا الَّذِى اَنْشَاَهَا اَوَّلَ مَرَّةٍ}}</div>

De ki: Onu ilk önce kim yaratmışsa tekrar O diriltecek. (Yasin 79)

<div id="">{{Arabi|وَ مَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ}}</div>

Rabbin, kullarına haksızlık edecek değildir. (Fussilet 46)

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلَهٖ شَيْءٌ}}</div>

Onun hiçbir benzeri yoktur. (Şura 11)

<div id="18">{{Arabi|وَلِلّٰهِ الْمَثَلُ الْاَعْلٰى}}</div>

En yüce sıfatlar Allah'ındır (En yüce misaller Allah'a ve Onun sıfatlarına aittir.) (Nahl 60'tan iktibas)

<div id="">{{Arabi|كُنْ}}</div>

"Ol!"

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="">{{Arabi|اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ٭ وَاِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ ٭ وَاِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ}}</div>

Güneş dürülüp toplandığında, yıldızlar döküldüğünde; dağlar yürütüldüğünde. (Tekvir 1-3)

<div id="">{{Arabi|اِذَا السَّمَٓاءُ انْفَطَرَتْ ٭ وَاِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ ٭ وَاِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ}}</div>

Gök çatlayıp yarıldığı zaman; yıldızlar saçıldığı zaman; denizler kaynayıp fışkırdığı zaman. (İnfitar 1-3)

<div id="">{{Arabi|يَوْمَ تُبَدَّلُ الْاَرْضُ غَيْرَ الْاَرْضِ}}</div>

O gün yeryüzü başka bir şekle girer. (İbrahim 48)

<div id="">{{Arabi|وَامْتَازُوا الْيَوْمَ اَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ}}</div>

Ayrılın bir tarafa bugün, ey suçlular! (Yasin 59)

<div id="">{{Arabi|فَادْخُلُوهَا خَالِدٖينَ}}</div>

Daimi kalmak üzere Cennete giriniz. (Zümer 73)

<div id="19">{{Arabi|لَيْسَ بَعْدَ بَيَانَ الْقُرْاٰنِ بَيَانٌ}}</div>

Kur'an'ın beyanından sonra artık beyan yoktur.

<div id="20">{{Arabi|نَعَمْ، اِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ اِخْتَفَتِ النُّجُومُ وَ انْطَفَتْ السُّرُجُ}}</div>

Evet, Güneş doğduğu zaman yıldızlar gizlenir, kandiller söner!

<div id="21">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="">{{Arabi|اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا وَاَخْرَجَتِ الْاَرْضُ اَثْقَالَهَا وَ قَالَ الْاِنْسَانُ مَالَهَا يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبَارَهَا بِاَنَّ رَبَّكَ اَوْحٰى لَهَا يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ اَشْتَاتًا لِيُرَوْا اَعْمَالَهُمْ فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ}}</div>

Ne zaman ki yer müthiş bir sarsıntıyla sarsılır. Ve yeryüzü bütün ağırlıklarını dışarı çıkarır. Ve insan 'Ne oluyor buna?' der. O gün yeryüzü, üzerinde herkesin ne iş yaptığını haber verir. Çünkü Rabbin ona konuşmasını emretmiştir. O gün insanlar yaptıklarının karşılığını görmek için hesap yerinden bölük bölük dönerler. Kim zerre kadar bir iyilik yaparsa onun mükafatını görür. Kim de zerre kadar bir kötülük yaparsa onun cezasını görür. (Zilzal 1-8)

<div id="">{{Arabi|وَبَشِّرِ الَّذٖينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرٖى مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هٰذَا الَّذٖى رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَاُتُوا بِهٖ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فٖيهَا اَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فٖيهَا خَالِدُونَ}}</div>

İman eden ve güzel işler yapanları müjdele: Altlarından ırmaklar akan Cennetler onlarındır. O Cennetlerden rızık olarak bir meyve yediklerinde, 'Bu daha önce yediğimiz rızıktandır' derler. Rızıkları, dünyadakine benzer şekilde kendilerine sunulur. Orada onlar için ter temiz kadınlar vardır. Onlar orada ebedi olarak kalacaklardır. (Bakara 25)

==Şuâât-ü Mârifetü'n-Nebîyy==

Risalet-i Muhammediyenin (a.s.m.) ispatının yapıldığı bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="22">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="23">{{Arabi|اَشْهَدُ اَنْ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَللّٰهُ ٭ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ}}</div>

Ben şehadet ederim ki, Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur, yine ben şehadet ederim ki, Muhammed (a.s.m.) Allah'ın kulu ve peygamberidir.

<div id="24">{{Arabi|اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى مُحَمَّدٍ ۨالَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِكَ}}</div>

Allah'ım! Senin Vücub-u Vücuduna delalet eden Muhammed'e (a.s.m.) salat ve selam et.

<div id="25">{{Arabi|اَلسَّبَبُ كَالْفَاعِلِ}}</div>

Birşeye sebep olan onu yapan gibidir.

<div id="26">{{Arabi|لَيْسَ الْكُحْلُ كَاالتَّكَحُّلِ}}</div>

Fıtri karagözlülük, suni (yapma) karagözlülük gibi değildir.

<div id="27">{{Arabi|لِلْكُلِّ حُكْمٌ لَيْسَ لِكُلٍّ}}</div>

Bütünde bulunan hüküm, o bütünün hiç bir ferdinde tek başına yoktur.

<div id="28">{{Arabi|خُلُقُهُ الْقُرْاٰنُ}}</div>

Onun ahlakı Kur'an idi. (Müslim, Salatü'l-Müsafirin: 139; Ebu Davud, Tatavvu': 26; Nesai, Tetavvu': 2; Müsned 54, 91, 163, 188, 216; el-Münavi, Feyzü'l-Kadir 170; İbni Hibban, Sahih 345 112.)

<div id="">{{Arabi|وَاِنَّكَ لَعَلٰى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}</div>

Hiç şüphesiz sen pek büyük bir ahlak üzerindesin. (Kalem 4)

<div id="29">{{Arabi|لَا تَخَفْ اِنَّ اللّٰهَ مَعَنَا}}</div>

Korkma! Allah bizimle beraberdir.

<div id="30">{{Arabi|وَالَّذٖى قَصَّ عَلَيْهِ الْقِصَصَ لِلْحِصَصِ وَسَيَّرَ رُوحَهُ فٖى اَعْمَاقِ الْمَاضٖي وَفٖي شَوَاهِقِ الْمُسْتَقْبَلِ ، فَكَشَفَ لَهُ الْاَسْرَارَ مِنْ زَوَايَا الْوَاقِعَاتِ اِنَّ نَظَرَهُ النَّقَّادَ اَدَقُّ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَيْهِ، وَ مَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Ona bu kıssaları hikaye ederek ruhunu mazinin derinliklerinde ve geleceğin şahikalarında gezdiren ve olayların karanlık köşelerindeki esrar perdesini onun için kaldırana yemin olsun ki, Onun keskin gözü kendisini şaşırtmayacak kadar dikkatlidir. Ve Onun hak olan mesleği ise insanları aldatmaktan uzaktır. Buna da ihtiyacı yoktur.

<div id="">{{Arabi|فَاْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهٖ}}</div>

(Kur'an'ın) mislinden bir sure getiriniz. (Bakara 23)

<div id="">{{Arabi|اِنْ هُوَ اِلَّا وَحْىٌ يُوحٰى}}</div>

O (Kur'an) ancak kendisine vahyolunan bir vahiydir. (Necm 4)

<div id="31">{{Arabi|اَلْمُعَارَضَةٌ بِالْحُرُوفْ}}</div>

Harflerle muaraza, çekişme, kavga.

<div id="32">{{Arabi|مُقَارَعَةٌ بِالسُّيُوفْ}}</div>

Kılınçla dövüşme, muharebede vuruşma.

<div id="">{{Arabi|اَلرَّحْمٰنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوٰى}}</div>

O Rahman ki, hükümranlığı Arşı kaplamıştır. (Taha 5)

<div id="33">{{Arabi|اَلتَّنَزُّلَاتُ الْاِلٰهِيَّةُ اِلٰى عُقُولِ الْبَشَرِ}}</div>

Cenab-ı Hakk'ın insanların akıl seviyelerine inerek hitap etmesi. "Yani, teşbihlerle beşerin akıl ve idrakleri seviyesine inen ilahi tenezzülleridir. Şu İlahi tenezzül ise, yani seviyelerine inerek, idraklerine göre hakikati anlatması, onların zihinlerini ünsiyetlendirmek içindir."

<div id="34">{{Arabi|قد سنح لى فى سنة ٣٣٣١ فى المرض بين النوم واليقظة فى والشمس تجرى لمستقر هذا المعنى اى فى مستقرها لاستقرار منظومتها اى جريانها باذن اللّه لتولد جاذبتها النظامة للمنظومة الشمسية ولو سكنت و سكتت لتناثرت 1333}}</div>

h. (1915-1916) yılında, hasta halimde, uyku ile uyanıklık arasında "Güneş döner" ayeti hakkında kalbime bu mana doğdu.

Yani, kendi müstakarrında mihveri üzerinde (yörüngesinde) Allah'ın emriyle cereyanı, manzumesini (gezegenlerini) tanzim eden cazibesinin tevlidi (çekim gücünün meydana gelmesi) içindir.

Eğer Şems (Güneş) silkinmese meyveleri düşecek. Silkinse yemişleri olan seyyaratın istikrarları temin edilir.

<div id="35">{{Arabi|مَا نَحْنُ فِيهِ}}</div>

Bahsini ettiğimiz, üzerinde durduğumuz, meselemiz.

<div id="36">{{Arabi|كَلِّمِ النَّاسَ عَلٰى قَدْرِ عُقُولِهِمْ}}</div>

İnsanlarla anlayış seviyelerine göre konuş.

<div id="37">{{Arabi|قَالَ}}</div>

Dedi, söyledi.

<div id="38">{{Arabi|وَالَّذٖي عَلَّمَ الْقُرْاٰنَ الْمُعْجِزَ اِنَّ نَظَرَ الْبَشٖيرِ النَّذٖيرِ وَبَصٖيرَتَهُ النَّقَّادَةَ اَدَقُّ وَاَجَلُّ وَاَجْلٰى وَ اَنْفَذُ مِنْ اَنْ تَلْتَبِسَ اَوْ يَشْتَبِهَ عَلَيْهِ الْحَقٖيقَةُ بِالْخَيَالِ وَاِنَّ مَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى وَاَعْلٰى وَاَنْزَهُ وَاَرْفَعُ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ اَوْ يُغَالِطَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Kur'an-ı Mu'cizü'l-Beyanı Öğretene and olsun ki, Beşir ve Nezir olan Zatın nazarı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlak; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir. Buna da ihtiyacı yoktur.

<div id="">{{Arabi|وَاِنَّكَ لَعَلٰى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}</div>

Hiç şüphesiz Sen pek büyük bir ahlak üzerindesin. (Kalem 4)

<div id="39">{{Arabi|خُلُقُهُ الْقُرْاٰنْ}}</div>

Onun (a.s.m.) ahlakı Kur'an idi.

<div id="40">{{Arabi|الْبُغْضُ فِى اللّٰهِ}}</div>

Allah için buğz etmek.

<div id="">{{Arabi|وَانْشَقَ الْقَمَرُ}}</div>

Ay yarıldı. (Kamer 1)

<div id="41">{{Arabi|وصلّى الله على نورٍ كه زوشد نورها پيدا}}</div>

Allah'ım bütün nurların Onun nurundan meydana geldiği Peygambere salat olsun.

<div id="42">{{Arabi|زمين از حلم اوساكن فَلَكْ ازعشق اوشيدا}}</div>

Zemin Onun hilmi ile sakin, gökkubbe Onun aşkıyla coşkun.

<div id="43">{{Arabi|دو چشم نْرگسين اش راكه مازاغ البصر خواند}}</div>

İki nergiz gözlerin ki "Gözü şaşırıp kaymadı" ayetini okudu.

<div id="44">{{Arabi|دوزلف عنبرينش راكه واللّيلِ اِذا يغشى}}</div>

Anber kokulu zülüfleri ki "kararan geceye ond olsun" ayetini okudu.

<div id="45">{{Arabi|زِسِرِّ سينهءش جامى اَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ بر خواند}}</div>

Ey Cami, "biz senin göğsünü açmadık mı?" ayetinin okunması, Onun göğsünün sırrına işaret eder.

<div id="46">{{Arabi|زمعراجش خبر دادند كه سَبْحَانَ الَّذِى اَسْرَى}}</div>

"Sübhanellezi esra" ayeti Onun mi'racına işaret eder.

<div id="47">{{Arabi|ملَايٍىء جزيرى يىِ كُردي چه خوش گوتيه}}</div>

Molla Ceziri-i Kürdi ne güzel söylemiş:

<div id="48">{{Arabi|مِيم مَطْلَع شَمْسَا اَحَدْ آيينه صِفَتْ كِرْ لَامِعْ ژِعَرَبْ بَرْقِ لِفَخَّارِ عَجَمْدَا}}</div>

Ehadiyet güneşine ayna kıldı Muhammed adını, (ayna gibi O'nun rengiyle sıfatlanmış)

Acemde gösterdi Arap diyarında parlayan nurun tecellisini. (Arabistanda parladı ama dünyanın her tarafında o nur tecelli etti.)

<div id="49">{{Arabi|جَزَاهُمُ للّٰهُ خَيْرًا}}</div>

Allah onların mükafatını en güzel şekilde versin.

<div id="50">{{Arabi|مَا الدَّلِيلُ الْوَاضِحُ عَلَى وُجُودِ الْاِلٰهِ الَّذٖ تَدْعُونَنَا اِلَيْهِ}}</div>

Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız "Allah'ın varlığına ve birliğine" delalet eden açık delil nedir?

<div id="51">{{Arabi|تَاَمَّلْ سُطُورَ الْكَٓائِنَاتِ فَاِنَّهَا ٭ مِنَ الْمَلَاِ الْاَعْلٰى اِلَيْكَ رَسَٓائِلُ}}</div>

Kainatın satırlarını dikkatle mütalaa et. Zira onlar, Mele-i Âladan sana gönderilmiş mektuplardır.

<div id="52">{{Arabi|وَ فٖى كُلِّ شَيْءٍ لَهُ اٰيَةٌ تَدُلُّ عَلٰى اَنَّهُ وَاحِدٌ}}</div>

Herşeyde Allah'ın birliğini gösteren bir delil vardır.

<div id="">{{Arabi|لَوْ كَانَ فٖيهِمَٓا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا}}</div>

Eğer göklerde ve yerde Allah'tan başka ilahlar olsaydı, ikisi de harap olup giderdi. (Enbiya 22)

<div id="53">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="">{{Arabi|قلْ هُوَ}}</div>

De ki: O... (İhlas 1)

<div id="54">{{Arabi|اَىْ: لَا مَشْهُودَ بِنَظَرِ الْحَقٖيقَةِ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Hakikat nazarıyla bakıldığında alemde görünen herşey Ondandır ve ancak Ona delalet eder.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ اَحَدٌ}}</div>

Allah birdir. (İhlas Suresi: 112:1)

<div id="55">{{Arabi|اَىْ: لَا مَعْبُودَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Asla Ondan başka mabud yoktur.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ الصَّمَدُ}}</div>

Allah Samed'dir; herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbirşeye muhtaç değildir. (İhlas Suresi: 112:2)

<div id="56">{{Arabi|اَىْ: لَا خَالِقَ وَلَا رَبَّ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Asla Ondan başka Halık ve Rab yoktur.

<div id="57">{{Arabi|اَىْ: لَا قَيُّومَ وَلَا غَنِىَّ عَلَى الْاِطْلَاقِ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani, mutlak manada Allah'dan başka Kayyum ve Ganiyy yoktur.

<div id="">{{Arabi|لَمْ يَلِدْ}}</div>

O doğurmamıştır. (İhlas 3)

<div id="">{{Arabi|وَلَمْ يُولَدْ}}</div>

O doğmamıştır. (İhlas 3)

<div id="">{{Arabi|وَلَمْ يَكُنْلَهُ كُفُوًا اَحَدٌ}}</div>

Ve hiçbirşey Onun dengi değildir. (İhlas 4)

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلِهٖ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمٖيعُ الْبَصٖيرُ}}</div>

Onun hiçbir benzeri yoktur. O herşeyi hakkıyla işiten, herşeyi hakkıyla görendir. (Şura 11)

<div id="58">{{Arabi|اَشْهَدُ اَنْ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اَللّٰهُ ٭ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّٰهِ}}</div>

Ben şehadet ederim ki, Allah'tan başka bir ilah yoktur, yine ben şehadet ederim ki, Muhammed (a.s.m.) Allah'ın kulu ve peygamberidir.

==Rumuz==

Kur'anın i'cazının ispatı yapıldığı bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="58">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="60">{{Arabi|اَلْبُغْضِ فِى اللّٰهِ}}</div>

Allah için buğz etmek, kızmak, öfkelenmek.

<div id="61">{{Arabi|اَلْحُبُّ لِلّٰهِ}}</div>

Allah için muhabbet etmek, sevmek, memnun olmak.

<div id="">{{Arabi|نُورٌ عَلَى نُورٍ}}</div>

Nur üstüne nur. (Nur 35)

<div id="62">{{Arabi|اَلْحَقُّ يَعْلُو وَلا يُعْلَى عَلَيْهِ}}</div>

Hak daima üstün gelir; hakka galebe edilmez

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعَى}}</div>

İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)

<div id="">{{Arabi|وَالَّذٖينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ الخ}}</div>

Altın (ve gümüşü) yığıp da (onları Allah yolunda harcamayanlar yok mu, işte onlara elem verici bir azabı müjdele!) (Tevbe 34)

<div id="">{{Arabi|وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Rabbinin ordularını Ondan başkası bilemez. (Müddessir 31)

==İşarat==

Bu risale, 1918-1922 yılları arasında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="">{{Arabi|وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}}</div>

Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda bağışta bulunurlar. (Bakara 3)

<div id="63">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="">{{Arabi|وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}}</div>

Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda bağışta bulunurlar. (Bakara 3)

<div id="64">{{Arabi|يَتَصَدَّ قُونَ}}</div>

Sadaka verirler.

<div id="65">{{Arabi|يُزَكُّونَ}}</div>

Tezkiye ederler (temizlerler).

<div id="66">{{Arabi|مِمَّا}}</div>

O şeylerden.

<div id="67">{{Arabi|مِنْ}}</div>

...den, ...dan.

<div id="">{{Arabi|مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ}}</div>

Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden. (Bakara 3)

<div id="68">{{Arabi|رَزَقْنَا}}</div>

Rızık olarak verdik

<div id="69">{{Arabi|اَنَا الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ}}</div>

Şüphesiz ki rızık veren, mutlak kudret ve kuvvet sahibi olan ancak Benim (Allah). (Ayrıca bk. Zariyat 58)

<div id="">{{Arabi|يُنْفِقُونَ}}</div>

Bağışta bulunurlar. (Bakara 3)

<div id="">{{Arabi|يُنْفِقُونَ}}</div>

Bağışta bulunurlar. (Bakara 3)

<div id="70">{{Arabi|اَلزَّكَاةُ قَنْطَرَةُ الْاِسْلَامِ}}</div>

Zekat İslamın köprüsüdür. (el-Münziri, et-Terğib ve't-Terhib 517)

<div id="">{{Arabi|اِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْرُونَ ..الخ}}</div>

Eğer sizden (sabırlı) yirmi (kişi) bulunursa (iki yüz kişiye galip gelir. Sizden sabreden yüz kişi olsa, kafirlerden bin kişiye galip gelir. Çünkü onlar anlayıştan mahrum bir topluluktur.) (Enfal 65)

<div id="">{{Arabi|تَجْرٖى فِى الْبَحْرِ..الخ}}</div>

Denizde akıp giden gemilerde... (Bakara 164; İbrahim 32; Hac 65; Lokman 31)

<div id="">{{Arabi|قُتِلَ اَصْحَابُ الْاُخْدُودِ..الخ}}</div>

Uhdud Ashabına lanet olundu. (Tutuşturdukları ateşin karşısına oturur, mü'minlere yaptıkları işkenceleri seyrederlerdi.) (Buruc 4)

<div id="71">{{Arabi|عاشورا}}</div>

(Aşura)

<div id="72">{{Arabi|س - مَنْ اَنْتَ؟ اَاَنْتَ اَنْتَ بَعْدَ مَوْتِكَ؟ وَ هَلْ لِخَرَابِ الْبَدَنِ تَاْثٖيرٌ فٖى وَحْدَةِ الرُّوحِ؟}}</div>

<div id="73">{{Arabi|ج - اَنَا تَوَلَّدْتُ الْاٰنَ مُتَلَخِّصًا مِنْ ثَمَانٖينَ سَعٖيدًا تَمَخَّضُوا فٖى اَرْبَعٖينَ سَنَةً بِقِيَامَاتٍ مُسَلْسَلَةٍ وَ اسْتِنْسَاخَاتٍ مُتَسَلْسِلَةٍ فَهٰذَا السَّعٖيدُ حَىٌّ نَاطِقٌ مَيِّتُونَ. لَوْ بِالْاِنْجِمَادِ تَمَاسَكَ مَٓاءُ الزَّمَانِ وَتَمَثَّلَ اُولٰئِكَ السَّعٖيدُونَ وَتَرَاَوْا لَمَا تَعَارَفُوا. تَدَحْرَجْتُ عَلَيْهِمْ فِى الْاَطْوَارِ فَتَفَرَّقَ مِنّٖى مَا ذَانَ وَ اَخَذْتُ مِنْهُمْ مَا شَانَ. فَكَمَا اَنَّ اَنَا الْاٰنَ هُوَ اَنَا فٖى هَاتٖيكَ الْمَرَاحِلِ كَذٰلِكَ اَنَا اَنَا فٖيمَا يَاْتٖى بِمَوْتٖى مِنَ الْمَنَازِلِ اِلَّا اَنَّهُ فٖى كُلِّ سَنَةٍ بِمُهَاجِرَةِ اثْنَيْنِ لِسَاكِنٖى تِلْكَ الْبِلَادِ يُجَدِّدُ اَنَا لِبَاسَهُ فَيَلْبَسُ السَّعٖيدَ الْجَدٖيدَ وَيَخْلَعُ الْعَتٖيقَ}}</div>

Türkçesi:

S- Kimsin? Ölsen yine sen misin? Bedenin inhilali ruhun şahsiyetine tesir etmez mi?

C- Ben bu anda, seksen Said'den telhis ile tezahür etmişim. Onlar müselsel şahsi kıyametler ve müteselsil istinsahlar ile çalkalanıp şu zamana beni fırlatmışlar.

(Haşiye: Müstensih kalem-i kudrettir.)

Şu (Said) yetmiş dokuz meyyit, bir hayy-ı natıkın fihristesidir. Eğer zamanın suyu donup dursa, mütemessil olan o Saidler birbirlerini görseler, şiddet-i tehalüften birbirlerini tanımayacaklardır.

Ben onların üstünde yuvarlandım; hasenat, lezzat dağıldı kaldı. Seyyiat, alam toplandı, yüklendi. Nasıl ki şimdi o merhalelerde daima ben benim.

Öyle de: Mevtimle gelecek menzillerde de yine ben benim. Lakin her senede şu menzilhanelerdeki zerrat, iki muhaceret-i umumi yaptığından, ene dahi libasını değiştirir; yırtılmış Said'i atar, yeni Said'i giyer.

<div id="">{{Arabi|فَتَبَارَكَ اللّٰهُ اَحْسَنُ الْخَالِقٖينَ}}</div>

Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde olan Allah'ın şanı ne yücedir! (Mü'minun 14)

<div id="74">{{Arabi|اَيْنَ الثُّرَيَّا مِنَ الثَّرٰى}}</div>

Süreyya (Ülker Takım Yıldızı) nerede, sera (yer, dünya) nerede? Yani yerden göğe kadar farklı. (İmkansızlık ifadesi.)

<div id="75">{{Arabi|سُبْحَانَ مَنِ اخْتَفٰى لِشِدَّةِ ظُهُورِهٖ}}</div>

Her türlü kusurdan münezzehtir o Zat ki, şiddet-i zuhurundan gizlenmiştir.

<div id="76">{{Arabi|نَعَمْ وَ سُبْحَانَ مَنِ اخْتَفٰى لِعَدَمِ ضِدِّهٖ}}</div>

<div id="77">{{Arabi|وَلَوْلَا الْجَنَّةُ وَالزَّمْهَرٖيرُ لَمَا عَذَّبَتْ جَهَنَّمُ وَلَا اَحْرَقَتْ}}</div>

Evet, adem-i zıttı olmadığından istitar etmiş olan Zat-ı Akdes her türlü noksandan münezzehtir. Cennet olmasa, Cehennem tazip etmez. Zemherir olmasa, yakmaz.

<div id="78">{{Arabi|اَللّٰهُمَّ لَا تَجْعَلْ بَاْسَنَا بَيْنَنَا}}</div>

Allah'ım aramıza düşmanlık verme, bizi birbirimize düşürme!

==Tuluat==

İçtimai mevzular ihtiva eden bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="79">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰه الرَّحْمٰ نِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="">{{Arabi|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذٖى قَالَ: وَ لَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رٖيحُكُمْ... وَ اصْبِرُوا}}</div>

Allah'a hamd olsun ki, şöyle buyurmuştur: "İhtilafa düşmeyin; sonra cesaretiniz kırılır, kuvvetiniz de elden gider... Sabredin..." (Enfal 46)

<div id="80">{{Arabi|اَلْحُبُّ فِى اللّٰهِ}}</div>

Allah için muhabbet etmek.

<div id="81">{{Arabi|اَلْبُغْضُ فِى اللّٰهِ}}</div>

Allah için buğz etmek.

<div id="82">{{Arabi|خُذْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ اَحْسَنَهُ}}</div>

Herşeyin en güzel ve hoş olan yönünü al!

<div id="83">{{Arabi|اَلْحُبُّ فِى اللّٰهِ}}</div>

Allah için muhabbet etmek.

<div id="84">{{Arabi|وَ اِذَا تَكُونُ كَرٖيهَةٌ اُدْعٰى لَهَا ٭ وَ اِذَا يُحَاسُ الْحَيْسُ يُدْعٰى جُنْدُبْ}}</div>

Musibet geldikçe bana bağırıyorlar. Tatlı yendikçe Cündüp (bir nevi çekirge) çağrılıyor. Kötü günde beni arayanlar, iyi günde neden beni arayıp sormazlar." diyerek serzenişte bulunuyor. Yani musibette de sevapta da adilane paylaşmak esas olmalıdır. İyiliği kuvvetlilere kötülüğü zayıflara taksim etmek adilane bir yaklaşım değildir.

<div id="85">{{Arabi|اَلْقَاتِلُ لَا يَرِثُ}}</div>

Katil miras alamaz. (Tirmizi, Feraiz: 17; Ebu Davud, Diyat: 18; Darimi, Feraiz: 41; İbn-i Mace, Feraiz: 8:, Diyat: 14; Müsned 49)

<div id="86">{{Arabi|لَيْتَنِى كُنْتُ نَسْيًا مَنْسِيًّا}}</div>

Keşke tamamen unutulmuş olaydım.

<div id="87">{{Arabi|وَعَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلٖيلَةٌ ٭ وَلٰكِنَّ عَيْنَ السُّخْطِ تُبْدِى الْمَسَاوِيَا}}</div>

Rıza gözü, ayıplara karşı kördür. Lakin kem göz, düşmanlık bakışı ise kusurları ortaya çıkarır. (Ali Maverdi, Edebü'd-Dünya ve'd-Din, s.10; Divanü'ş-Şafii, s.91)

<div id="88">{{Arabi|اِنَّمَا الْحٖيلَةُ فٖى تَرْكِ الْحِيَلِ}}</div>

Gerçek hile, hileleri terk etmektir.

<div id="">{{Arabi|قُلِ اللّٰهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فٖى خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ}}</div>

(Resulüm) sen 'Allah' de, sonra bırak onları saplandıkları batakta oynayadursunlar. (En'am 91)

<div id="89">{{Arabi|مَنْ رَاٰنٖى فِى الْمَنَامِ فَقَدْ رَاٰنٖى حَقًّا}}</div>

Beni rüyada gören, hakikaten Beni görmüştür. (Buhari, İlim: 38; Müslim, Rüya: 10-11; Tirmizi, Rü'ya: 4)

==Hutuvat-ı Sitte==

Bu eser, 1920'de İngilizlerin İstanbul'u işgali zamanında hem Türkçe ve hem Arabça olarak müellifi tarafından yazılmış ve neşredilmiştir.

<div id="90">{{Arabi|اَعُوذُ بِاللّٰهُ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ}}</div>

Kovulmuş şeytandan Allaha sığınırım

<div id="">{{Arabi|وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ}}</div>

Şeytanın izini takip etmeyin. (Bakara 168, 208; En'am 142)

<div id="91">{{Arabi|خدا مروشاش دكه كاش نكه كاش دكه فحش نكه فحش دكه پرش نكه پرش دكه پريشان نكه پريشان دكه مشوش سركردان نكه}}</div>

Allah kimseyi şaşırtmasın. Şaşırtırsa süründürmesin. Süründürürse de fahişce (deli) etmesin. Fahişce (deli) ederse, rezil etmesin. Rezil ederse de, perişan etmesin. Perişan ederse de sersem ve sarhoş, avare etmesin.

<div id="92">{{Arabi|كَمَا اَنَّ الضَرُورَاتِ تُبٖيحُ الْمَحْظُورَاتِ ٭ كَذٰلِكَ تُسَهِّلُ الْمُشْكِلَاتِ}}</div>

Zaruretler, yasakları mübah kıldığı gibi zorlukları da kolaylaştırır.

==Sünuhat==

Çeşitli ayet tefsirlerini ihtiva eden bu risale, 1920 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.

<div id="93">{{Arabi|خُذْ مِنْ كلِّ شَيْءٍ اَحْسَنَهُ}}</div>

Her şeyin en güzelini ve hoş olan yönünü al

<div id="94">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰه الرَّحْمٰ نِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="">{{Arabi|اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ}}</div>

İman edip güzel işler yapanlar. (Ra'd 29)

<div id="">{{Arabi|وَ اِنَّ الْفُجَّارَ لَفِى جَحِيمٍ}}</div>

Günaha dalan kafirler ise Cehennem ateşindedir. (İnfitar 14)

<div id="">{{Arabi|وَ جَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَ قَبَٓائِلَ لِتَعَارَفُوا}}</div>

Birbirinizi tanıyıp kaynaşasınız ve aranızdaki münasebetleri bilesiniz diye, sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. (Hucurat 13)

<div id="95">{{Arabi|اَىْ لِتَعَارَفُوا فَتَعَاوَنُوا فَتَحَابُّوا لَا لِتَنَاكَرُوا فَتَعَانَدُوا فَتَعَادُّوا}}</div>

Yoksa, sizi kabile kabile yaptım ki, yekdiğerinize karşı inkarla yabani bakasınız, husumet ve adavet edesiniz değildir.

<div id="">{{Arabi|وَمَا مِنْ دَٓابَّةٍ فِى الْاَرْضِ اِلَّا عَلَى اللّٰهِ رِزْقُهَا}}</div>

Yeryüzünde hareket eden hiçbir canlı yoktur ki, onun rızkını vermek Allah'a ait olmasın. (Hud 6)

<div id="">{{Arabi|وَ اِنَّ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ لَهِىَ الْحَيَوَانُ}}</div>

Asıl hayata mazhar olan ise ahiret yurdudur. (Ankebut 64)

<div id="">{{Arabi|وَ لَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فٖى سَبٖيلِ اللّٰهِ اَمْوَاتٌ بَلْ اَحْيَٓاءٌ وَ لٰكِنْ لَا تَشْعُرُونَ}}</div>

Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin. Doğrusu onlar diridirler; lakin siz farkına varmazsınız. (Bakara 154)

<div id="96">{{Arabi|‌ـ﴿اَىْ وَلٰكِنَّهُمْ يَشْعُرُونَ اَنَّهُمْ اَحْيَٓاءٌ مَا مَاتُوا‌ـ﴾}}</div>

Yani: Onlar kendilerini ölmemiş diriler olarak hissederler.

<div id="">{{Arabi|مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ اَوْ فَسَادٍ فِى الْاَرْضِ فَكَاَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمٖيعًا وَمَنْ اَحْيَاهَا فَكَاَنَّمَا اَحْيَا النَّاسَ جَمٖيعًا}}</div>

Kim bir cana kıymamış veya yeryüzünde fesat çıkarmamış birisini öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibidir. Kim de birisini diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur (Yani, kim bir canı kurtarırsa, bütün insanları kurtarmış gibi olur) (Maide 32)

<div id="97">{{Arabi|اَىْ مَنْ اَحْيَاهَا فَكَاَنَّمَا اَحْيَا النَّاسَ جَمٖيعًا}}</div>

Yani: Kim de birisini diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur.

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="98">{{Arabi|مَنْ لَا يَقْتَدِرُ عَلٰى اِحْيَٓاءِ النَّاسِ جَمٖيعًا لَا يَقْتَدِرُ عَلٰى اِحْيَٓاءِ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Kim bütün insanları diriltmeye muktedir olamazsa; bir tek nefsi de diriltmeye muktedir olamaz.

<div id="99">{{Arabi|وَ هَلُمَّ جَرًّا}}</div>

Ve saire... Diğerlerini de buna kıyas et!

<div id="">{{Arabi|وَ لِلّٰهِ الْمَثَلُ الْاَعْلٰى}}</div>

En yüce misaller, sıfatlar Allah'a mahsustur. (Nahl 60)

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلِهٖ شَيْءٌ}}</div>

Onun hiçbir benzeri yoktur. (Şura 11)

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="">{{Arabi|وَلَا يَتَّخِذْ بَعْضُنَا بَعْضًا اَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللّٰهِ}}</div>

Allah'ı bırakıp da birbirimizi rab edinmeyelim. (Âl-İ İmran 64)

<div id="">{{Arabi|يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ}}</div>

Ölüden diriyi, diriden de ölüyü O çıkarıyor. (Rum 19)

<div id="">{{Arabi|وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰى}}</div>

Hiçbir günahkar başkasının günahını yüklenmez. (En'am 164; İsra 15; Fatır 18; Zümer 7)

<div id="">{{Arabi|اِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا}}</div>

Gerçekten o (insan), çok zalim ve çok cahildir. (Ahzab 72)

<div id="">{{Arabi|اَتَجْعَلُ فٖيهَا مَنْ يُفْسِدُ فٖيهَا وَ يَسْفِكُ الدِّمَٓاءَ}}</div>

Yeryüzünde fesat çıkarıp kan dökecek birisini mi yaratacaksın? (Bakara 30)

<div id="">{{Arabi|وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّٰهِ جَمٖيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}</div>

Allah'ın ipine hep birlikte sımsıkı sarılın; ayrılığa düşüp dağılmayın. (Âl-i İmran 103)

<div id="">{{Arabi|الٓمٓ ذٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فٖيهِ هُدًى لِلْمُتَّقٖينَ}}</div>

Elif lam mim. Şu yüce kitap ki, onda asla şüphe yoktur. O, Allah'ın emir ve yasaklarına karşı gelmekten sakınanlar için bir yol göstericidir. (Bakara 1-2)

<div id="">{{Arabi|وَ اَمْرُهُمْ شُورٰى بَيْنَهُمْ}}</div>

Onların işleri, aralarında yaptıkları istişare iledir. (Şura 38)

<div id="">{{Arabi|وَ شَاوِرْهُمْ فِى الْاَمْرِ}}</div>

İşlerinde onlarla istişare et. (Âl-i İmran 159)

<div id="100">{{Arabi|وَ مِنَ اللّٰهِ التَّوْفِيقُ}}</div>

Muvaffakiyet, başarı Allah'dandır.

<div id="101">{{Arabi|اَلْجَزَٓاءُ مِنْ جِنْسِ الْعَمَلِ}}</div>

Verilecek ceza yapılan iş ve davranışın türüne göredir.

<div id="102">{{Arabi|اَعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ السِّيَاسَةِ}}</div>

Şeytanın ve siyasetin şerrinden Allah'a sığınırım.

<div id="103">{{Arabi|دَلَّ عَلٰى مَعْنًى فٖى نَفْسِ غَيْرِهٖ}}</div>

Manası kendisinden başkasına delalet eder

<div id="500">{{Arabi|لَا يَدُلُّ عَلٰى مَعْنًى فٖى نَفْسِهٖ}}</div>

Manası kendisine delalet etmez.

<div id="501">{{Arabi|دَلَّ عَلٰى مَعْنًى فٖى نَفْسِهٖ}}</div>

Manası kendisine delalet eder.

<div id="">{{Arabi|اِنَّ الْاِنْسَانَ لَظَلُومٌ}}</div>

İnsan ise, şüphesiz ki, çok zalimdir. (İbrahim 34)

<div id="">{{Arabi|وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰى}}</div>

Hiçbir günahkar başkasının günahını yüklenmez. (En'am 164; İsra 15; Fatır 18; Zümer 7)

<div id="104">{{Arabi|وَ قِسْ عَلَيْهَا}}</div>

Ve buna kıyas et.

<div id="105">{{Arabi|فَاعْتَبِرُوا}}</div>

İbret alınız! Ders çıkarınız!

<div id="106">{{Arabi|كَمَا اَنَّ الضَّرُورَاتِ تُبٖيحُ الْمَحْظُورَاتِ كَذٰلِكَ تُسَهِّلُ الْمُشْكِلَاتِ}}</div>

Zaruretler, yasakları mübah kıldığı gibi zorlukları da kolaylaştırır.

==Deva-ül Ye's==

Bu küçük risale, Miladi 1912 de ikinci tab'ı yapılan Arabi "Hutbe-i Şamiye" eserinin ikinci zeyli olarak İstanbul'da "Matbaa-i Ebuzziya" da tab' edilmiştir. Bilahere 1920 Miladi tarihinde "Evkaf-ı İslamiye" matbaasında tab' edilen "Sünuhat" kitabının ahirinde yeniden Arabçalarıyla beraber tab' edilmişlerdir.

<div id="107">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla.

<div id="108">{{Arabi|اَلْحَمْدُ للّٰهِ الَّذٖى قَالَ وَ لَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا وَ الصَّلَاةُ عَلٰى مُحَمَّدٍ ۨالَّذٖى قَالَ: مَنْ قَالَ هَلَكَ النَّاسُ هَلَكَ النَّاسُ فَهُوَ اَهْلَكَهُمْ... اَمَّا بَعْد}}</div>

Birbirinizi gıybet etmeyin (arkadan çekiştirmeyin)! [Hucurat 12] buyuran Allah'a hamd olsun. Salat da "Kim ki insanlar helak oldu, insanlar helak oldu derse, o kimse onların en fazla helak olanıdır." [Müslim, Birr: 139; Ebu Davud, Edeb: 77; Muvatta', Kelam: 2; Müsned 272, 342, 465, 517] buyuran Muhammed'e olsun.

<div id="">{{Arabi|وَ لَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا}}</div>

Birbirinizi gıybet etmeyin (arkadan çekiştirmeyin)! (Hucurat 12)

<div id="109">{{Arabi|اَلدُّنْيَا سِجْنُ الْمُؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْكَافِرِ}}</div>

Dünya mü'minin zindanı, kafirin Cennetidir. (Müslim, Zühd: 1; Tirmizi, Zühd: 16; İbni Mace, Zühd: 3; Müsned 197, 323, 389, 485)

<div id="">{{Arabi|اِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا}}</div>

Gerçekten zorlukla beraber bir kolaylık vardır. (İnşirah 6)

<div id="110">{{Arabi|كُلُّ اٰتٍ قَرٖيبٌ}}</div>

Her gelecek şey yakındır. (İbni Mace, Mukaddeme:7)

==Muhakemat (Türkçesi)==

Bu eserin Türkçesi "Muhakemat", Arapçası "Reçetetül Ulema" veya "Reçetetül Havas" olarak her iki tarzda, 1910 yılında te'lif edilip, 1911 ve 1912 de tab' edilmiştir.

<div id="111">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="112">{{Arabi|جُمْلَه شٖيرَانِ جِهَانْ بَسْتَهِٔ اٖينْ سِلْسِلَه اَنْد}}</div>

<div id="113">{{Arabi|رُوبَه اَزْ حٖيلَه چِه سَانْ بِگُسَلَدْ اٖينْ سِلْسِلَه رَا}}</div>

Cihanın bütün arslanlarının bağlandıkları bir zinciri hileci bir tilkinin koparmasına imkan var mıdır?

<div id="">{{Arabi|لَا تَقْرَبُوا الصَّلٰوةَ}}</div>

… Namaza yaklaşmayın. (Nisa 43)

<div id="114">{{Arabi|فِظْ فِظْ ژِوَه هِنْگِفِينْ ژِمِنْ}}</div>

Yani: "Tanin sizden, bal benden..." (Ses vermek sizden, bal vermek benden.)

<div id="">{{Arabi|بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ}}</div>

İki dağın arası. (Kehf 96)

<div id="115">{{Arabi|مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُ}}</div>

Bilmeden, hissetmeden..

<div id="">{{Arabi|قَدْ جَٓاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْبَاطِلُ}}</div>

Muhakkak Hak geldi, batıl yok oldu. (İsra 81)

<div id="116">{{Arabi|عَلٰى رَغْمِ اُنُوفِ الْاَعْدَٓاءِ}}</div>

Düşmanların engellemelerine rağmen.

<div id="">{{Arabi|اَفَلَا يَنْظُرُونَ}}</div>

Bakmazlar mı? (Ğaşiye 17)

<div id="">{{Arabi|فَانْظُرُوا}}</div>

Bakınız! (Al-i İmran 137; Nahl 36; Neml 69; Ankebut Suresi; 29:20; Rum 42)

<div id="">{{Arabi|اَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ}}</div>

Onlar hiç düşünmezler mi? Hala gereği gibi düşünmeyecekler mi? (Nisa 82; Muhammed 24)

<div id="">{{Arabi|اَفَلَا يَتَذَكَّرُونَ}}</div>

Düşünmüyorlar mı? (En'am 80; Secde 4)

<div id="">{{Arabi|تَفَكَّرُوا}}</div>

Düşünün! (Sebe 46)

<div id="">{{Arabi|مَا يَشْعُرُونَ}}</div>

Farkında değiller. (Bakara 9; Âl-i İmran 69; En'am 26,123; Nahl 2)

<div id="">{{Arabi|يَعْقِلُونَ}}</div>

Aklını kullanıyorlar. (Bakara 164; Ra'd 4; Nahl 12, 67; Hac 46; Furkan 44; Ankebut 35; Rum 24, 28; Casiye 5)

<div id="">{{Arabi|مَا يَعْقِلُونَ}}</div>

Aklını kullanıp anlamazlar. (Bakara 170, 171; Maide 87, 103; Enfal 22; Yunus 42, 100; Ankebut 63; Zümer 43)

<div id="">{{Arabi|يَعْلَمُونَ}}</div>

Biliyorlar. (Bakara 75. (Kur'an'da 32 yerde geçmektedir.))

<div id="">{{Arabi|فَاعْتَبِرُوا يَا اُولِى الْاَبْصَارِ}}</div>

Bundan ibret alın, ey basiret sahipleri! (Haşir 2)

<div id="">{{Arabi|فَاسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِ}}</div>

Sonra (Allah) Arş'a istiva etti (oturdu, yükseldi, onu kapladı, onda karar kıldı). (A'raf 54; Yunus 3; Ra'd 2; Furkan 59; Secde 4; Hadid 4)

<div id="">{{Arabi|يَدُ اللّٰهِ فَوْقَ اَيْدٖيهِمْ}}</div>

Allah'ın eli (kudreti) onların ellerinin (güçlerinin) üstündedir. (Fetih 10)

<div id="">{{Arabi|جَاءَ رَبُّكَ}}</div>

Allah (ın emri) geldi. (Fetih 10)

<div id="">{{Arabi|تَغْرُبُ ‌ـ﴿الشَّمْسُ‌ـ﴾ فٖى عَيْنٍ حَمِئَةٍ}}</div>

(Nihayet gün batısına vardı ve güneşin hararetli ve) çamurlu bir çeşme suyunda gurub etti(ğini gördü.) (Kehf  86)

<div id="">{{Arabi|وَ الشَّمْسُ تَجْرٖى لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Güneş de (onlar için bir delildir ki,) kendisine tayin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yasin 38)

<div id="">{{Arabi|ذٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فٖيهِ}}</div>

Kendisinde hiçbir şekilde şüphe olmayan O kitap (Kur'an). (Bakara 2)

<div id="117">{{Arabi|اَنَا وَ السَّاعَةُ كَهٰذَيْنِ}}</div>

Yani: Ben ve kıyamet bu iki parmak gibiyiz. Mabeynimizde tavassut edecek peygamber yoktur.

<div id="118">{{Arabi|وَ اِلَى اللّٰهِ الْمُشْتَكَى}}</div>

Şikayetler yalnızca Allah'adır.

<div id="">{{Arabi|اَلشَّمْسُ تَجْرٖى لِمُسْتَقَرٍ}}</div>

Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tayin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yasin 38)

<div id="">{{Arabi|سُطِحَتْ}}</div>

Yayılmış. (Ğaşiye 20)

<div id="">{{Arabi|دَحٰيهَا}}</div>

Yeri yayıp döşedi. (Naziat 30)

<div id="">{{Arabi|يُنَزِّلُ مِنَ السَّمَٓاءِ مِنْ جِبَالٍ فٖيهَا مِنْ بَرَدٍ}}</div>

Gökteki dağ gibi bulutlardan Allah dolu taneleri indirir. (Nur 43)

<div id="">{{Arabi|اَتَيْنَا طَائِعِينَ}}</div>

İsteyerek emrine uyduk, geldik. (Fussilet 11)

<div id="119">{{Arabi|اِذْ لَا مُؤَثِّرَ فِى الْكَوْنِ اِلَّا اللّٰهُ}}</div>

Kainatta Allah'tan başka Müessir-i Hakiki yoktur.

<div id="">{{Arabi|ذٰلِكَ تَقْدٖيرُ الْعَزٖيزِ الْعَلٖيمِ}}</div>

İşte bu dilediğini yapmaya kàdir olan ve herşeyi hakkıyla bilen Allah'ın takdiridir. (En'am 96; Yasin 38; Fussilet 12)

<div id="120">{{Arabi|كُلُّ الصَّيْدِ فٖى جَوْفِ الْفَرٰى}}</div>

Bütün av, yaban eşeğinin karnındadır (Yani onu avlayan av ihtiyacını karşılar ve başka avlara ihtiyacı kalmaz).

<div id="121">{{Arabi|تَلَقَّى السَّامِعُ بِغَيْرِ الْمُتَرَقَّبِ}}</div>

İşitenin, beklemediği bir cevapla karşılaşması (Beklenilmeyen şeyi işitmek).

<div id="">{{Arabi|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْاَهِلَّةِ قُلْ هِىَ مَوَاقٖيتُ لِلنَّاسِ}}</div>

Sana yeni doğan aylardan soruyorlar. De ki: Onlar insanlar için birer zaman ölçüsüdür. (Bakara 189)

<div id="">{{Arabi|قٓ وَ الْقُرْاٰنِ الْمَجٖيدِ}}</div>

Kaf. Şerefi pek yüce olan Kur'an'a yemin olsun. (Kaf 1)

<div id="122">{{Arabi|لَا اَصْلَ لَهُ}}</div>

Aslı yoktur. (Hadis tahrici yapan alimlerin, kaynağını tesbit edemedikleri hadisler için "Bu hadisin kaynağı yoktur veya bu hadis, temel kaynaklarda yer almamaktadır" anlamında Hadis ilminde kullanılan bir ifade.)

<div id="">{{Arabi|وَ تَغْرُبُ ‌ـ﴿الشّمْسُ‌ـ﴾ فٖى عَيْنٍ حَمِئَة}}</div>

(Nihayet gün batısına vardı ve güneşin) hararetli ve çamurlu bir çeşme suyunda gurub etti(ğini gördü.) (Kehf  86)

<div id="">{{Arabi|وَ جَعَلْنَا الْجِبَالَ اَوْتَادًا}}</div>

Dağları zemininize kazık ve direk yaptık. (Nebe 7)

<div id="">{{Arabi|دَحَيهَا}}</div>

Yeri yayıp döşedi. (Naziat 30)

<div id="">{{Arabi|سُطِحَتْ}}</div>

Yayılmış. (Ğaşiye 20)

<div id="">{{Arabi|فُرِّشَتْ}}</div>

Döşenip düzenlendi. (Zariyat 48)

<div id="">{{Arabi|تَغْرُبُ فِى عَيْنٍ حَمِئَةٍ}}</div>

(Nihayet gün batısına vardı) ve güneşin hararetli ve çamurlu bir çeşme suyunda gurub ettiğini (gördü). (Kehf  86)

<div id="123">{{Arabi|وَلٰكِنْ بَكَوْا قَبْلٖى فَهَيَّجُوا لِىَ الْبُكَٓاءَ وَ هَيْهَاتَ ذُو رَحْمٍ يَرُقُّ لِبُكَٓائٖى}}</div>

Fakat benden önce ağladılar, ağlamak için beni heyecana getirdiler. Benim ağıtlarıma acıyan merhamet sahipleri nerede?

<div id="">{{Arabi|وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّمَٓاءِ مِنْ جِبَالٍ فٖيهَا مِنْ بَرَدٍ}}</div>

Gökteki dağ gibi bulutlardan Allah dolu taneleri indirir. (Nur 43)

<div id="">{{Arabi|وَ الشَّمْسُ تَجْرٖى لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tayin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yasin 38)

<div id="">{{Arabi|قَوَارٖيرَ مِنْ فِضَّةٍ}}</div>

Onlar gümüş beyazlığında, billur berraklığında kaplardır. (İnsan 16)

<div id="">{{Arabi|مِنْ جِبَالٍ فِيهَا مِنْ بَرَدٍ}}</div>

Gökteki dağ gibi bulutlardan dolu taneleri. (Nur 43)

<div id="">{{Arabi|وَ الشَّمْسُ تَجْرِى لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tayin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yasin 38)

<div id="124">{{Arabi|تَجْرِى}}</div>

Akıp gider...

<div id="125">{{Arabi|لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Yörüngesinde...

<div id="126">{{Arabi|تَجْرِى}}</div>

Akıp gider...

<div id="127">{{Arabi|لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Yörüngesinde...

<div id="128">{{Arabi|كُلِ الْعَسَلْ وَلَا تَسَلْ}}</div>

Balı ye, kaynağını sorma.

<div id="129">{{Arabi|قَالَ}}</div>

Söyledi, dedi.

<div id="130">{{Arabi|عَنَاصِرْ چِهَارِنْ ژِوَانِنْ مَلَكْ}}</div>

Unsurlar dört tane olup melekler de onlardan (nur unsurundan) yaratılmışlardır.

<div id="131">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="132">{{Arabi|اَلطَّيِّبَاتُ لِلّٰهِ وَ الصَّلَوَاتُ عَلَى نَبِيِّهٖ}}</div>

Bütün kelimat-ı tayyibeler Allah'a mahsustur ve bütün salavat ve dualar Onun Nebisinin üzerine olsun

<div id="133">{{Arabi|يُنَاجٖينِىَ الْاِخْلَافُ مِنْ تَحْتِ مَطْلِهِ وَ تَخْتَصِمُ الْاٰمَالُ وَ الْيَاْسُ فٖى صَدْرٖى}}</div>

Yani, "Mumatala-i hak perdesi altında hulfü'l-va'd benimle konuşuyor. Der: Aldanma! Onun için, sinemde ümitlerim yeis ile kavgaya başladılar; o mütezelzilhane olan sadrımı harap ediyorlar."

<div id="134">{{Arabi|تَشَكَّى الْاَرْضُ غَيْبَتَهُ اِلَيْهِ وَ تَرْشَفُ مَٓائَهُ رَشْفَ الرُّضَابِ}}</div>

"Yani: Yağmurun geç gelmesini ona teşekki eder, mahbubun ağız suyu gibi suyunu emer."

<div id="135">{{Arabi|وَاسْتَفْرِغِ الدَّمْعَ مِنْ عَيْنٍ قَدِ اْمَتَلَاتْ مِنَ الْمَحَارِمِ وَالْزَمْ حِمْيَةَ النَّدَمِ}}</div>

Haramla dolmuş olan gözlerinden gözyaşı akıt ve pişmanlık perhizine sarıl.

<div id="136">{{Arabi|يٰسٓ}}</div>

Yasin

<div id="">{{Arabi|مَنْ يُحْيِى الْعِظَامَ وَ هِىَ رَمٖيمٌ}}</div>

Çürümüş kemikleri kim diriltecek? (Yasin 78)

<div id="137">{{Arabi|مَنْ يَبْرُزُ اِلَى الْمَيْدَانِ}}</div>

Var mı meydana çıkan!

<div id="138">{{Arabi|عِبَارَاتُنَا شَتّٰى وَحُسْنُكَ وَاحِدٌ وَكُلٌّ اِلٰى ذَاكَ الْجَمَالِ يُشٖيرُ}}</div>

İbarelerimiz ayrı ayrı ise de, senin hüsnün birdir. Hepsi de o hüsne işaret ediyorlar.

<div id="139">{{Arabi|زَنْ آفْ}}</div>

Zenav. (Havuz)

<div id="">{{Arabi|وَلَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذَابِ رَبِّكَ}}</div>

And olsun ki, Rabbinin azabından küçük bir esinti onlara hafifçe dokunacak olsa... (Enbiya 46)

<div id="140">{{Arabi|اِنَّ}}</div>

Şayet.

<div id="141">{{Arabi|مَسَّتْ}}</div>

Hafifçe dokundu.

<div id="142">{{Arabi|نَفْحَةٌ}}</div>

Küçük bir esinti, bir üfürük

<div id="143">{{Arabi|مِنْ}}</div>

...dan

<div id="144">{{Arabi|عَذَابِ}}</div>

(Az) bir azap

<div id="145">{{Arabi|رَبِّكَ}}</div>

Rabbin.

<div id="146">{{Arabi|قَالَتْ كَبِرْتَ وَ شِبْتَ قُلْتُ لَهَا هٰذَا غُبَارُ وَقَايِعِ الدَّهْرِ}}</div>

Yani, dedi: "İhtiyar oldun." Dedim: "Değildir; belki mesaib-i dehrin gürültüsünden ayakları altında çıkıp sakalıma konmuş bir beyaz gubardır." Hem de:

<div id="147">{{Arabi|وَلَا يُرَوِّعْكِ اٖيمَاضُ الْقَتٖيرِ بِهِ فَاِنَّ ذَاكَ ابْتِسَامُ الرَّاْىِ وَالْاَدَبِ}}</div>

Yani: Sakalımın beyazlanmakla parlaması seni korkutmasın. Zira nur-u mütecessim gibi dimağdan erimiş, sakaldan mecra bulup kendini gösteren fikir ve edebin tebessümüdür.

Hem de:

<div id="148">{{Arabi|وَعَيْنُكَ قَدْ نَامَتْ بِلَيْلِ شَبٖيبَةٍ فَلَمْ تَنْتَبِهْ اِلَّا بِصُبْحِ مَشٖيبٍ}}</div>

Yani: Gece gibi gençlikte gözün nevm-i gaflette dalmış, ancak subhmisal olan sakalın beyazıyla uyanabildi.

Hem de:

<div id="149">{{Arabi|وَكَاَنَّمَا لَطَمَ الصَّبَاحُ جَبٖينَهُ فَاقْتَصَّ مِنْهُ وَخَاضَ فٖى اَحْشَٓائِهِ}}</div>

Yani: Ciriti istemek yolunda; sabah, atımın yüzüne yed-i beyzasıyla bir tokat vurdu. Atım dahi kısasını almak için tayyar olan subha erişti, yere vurdu, içinde dört ayağıyla gezindi. Demek atım çal'dır.

Hem de:

<div id="150">{{Arabi|كَاَنَّ قَلْبٖى وُشَاحَاهَا اِذَا خَطَرَتْ وَقَلْبَهَا قُلْبُهَا فِى الصَّمْتِ وَالْخَرَسِ}}</div>

Yani: Kalbim maşukumun kemeri gibi hareket ve hışhış etmekte; onun kalbi ise onun bileziği gibi sükun ve sükuttadır. Demek beli ince, bileği kalın olduğu gibi; kalbim müştak, onun kalbi müstağnidir. Demek hüsün ve aşkı ve istiğnayı ve iştiyakı bir taş ile vurmuştur.

Hem de:

<div id="151">{{Arabi|وَاَلْقَى بِصَحْرَٓاءِ الْغَبٖيطِ بَعَاعَهُ نُزُولَ الْيَمَانِىِّ ذِى الْعِيَابِ الْمُحَمَّلِ}}</div>

Yani: Tacir-i Yemeni gibi yağmurdan gelen sel, yüklerini, eskallerini "Gabit" sahrasına attı.

Hem de:

<div id="152">{{Arabi|غَارَ الْوَفَٓاءُ وَفَاضَ الْغَدْرُ وَانْفَرَجَتْ مَسَافَةُ الْخُلْفِ بَيْنَ الْقَوْلِ وَالْعَمَلِ}}</div>

Yani: "Vefa, gavr-ı in'idama çekildi.. tufan-ı gadr feverana başladı. Kavl ve amel ortasında uzun bir mesafe açıldı..."

<div id="">{{Arabi|اَتَيْنَا طَائِعِينَ}}</div>

İsteyerek emrine uyduk, geldik. (Fussilet 11)

<div id="153">{{Arabi|اَلنَّارُ الْمُوقَدَةُ عَلَى الْاَفْئِدَةِ}}</div>

Allah'ın tutuşturduğu, ta kalplerin üstüne çıkacak bir ateş.

<div id="154">{{Arabi|غَرَسْتُ بِاللَّحْظِ وَرْدًا فَوْقَ وَجْنَتِهَا حَقٌّ لِطَرْفٖى اَنْ يَجْنِىَ الَّذٖى غَرَسَا}}</div>

Göz ucuyla yanaklara bir gül diktim, diktiği gülü koparmak gözümün hakkıdır.

<div id="155">{{Arabi|فَلِلْعَيْنِ وَالْاَحْشَٓاءِ اَوَّلَ هَلْ اَتٰى تَلَاعَٓائِدِىَ الْاٰسٖى وَ ثَالِثَ تَبَّتِ}}</div>

Beni ziyaret eden doktor, göz ve iç organlarım için "Hel eta" Suresinin birinci ayetiyle "Tebbet" Suresinin üçüncü ayetini okudu.

<div id="156">{{Arabi|صَدٌّ حَمَا ظَمَٓائٖى لُمَاكَ لِمَاذَا وَ هَوَاكَ قَلْبٖى صَارَ مِنْهُ جُذَاذًا}}</div>

Niçin dudağındaki koyu renk, benim seni şiddetle sevmeme engel oldu. Halbuki aşkından kalbim param parça olmuştur.

<div id="157">{{Arabi|حُشَاىَ عَلٰى جَمْرٍ ذَكِىٍّ مِنَ الْغَضَا وَ عَيْنَاىَ فٖى رَوْضٍ مِنَ الْحُسْنِ تَرْتَعُ}}</div>

İç organlarım dikenli ağaçtan tutuşmuş ateş koru üzerindedir. Gözlerim ise güzellikten oluşan bir bahçede dolaşmaktadır.

<div id="158">{{Arabi|عَلَى}}</div>

... Üzerinde..

<div id="159">{{Arabi|فِى}}</div>

.... İçinde...

<div id="">{{Arabi|تَجْرِى فِى الْبَحْرِ}}</div>

Denizde akıp gider. (Bakara 164)

<div id="160">{{Arabi|صَعَدْتُ السَطّحَ بِالسُّلَّمِ}}</div>

Dama merdivenle çıktım.

<div id="161">{{Arabi|اِلَى}}</div>

...e, a, kadar..

<div id="162">{{Arabi|حَتَى}}</div>

Ta ki, ...kadar.

<div id="">{{Arabi|وَ الشَّمْسُ تَجْرِى لِمُسْتَقَرٍّ}}</div>

Güneş (de onlar için bir delildir ki, kendisine tayin edilmiş) bir yörüngede akıp gider. (Yasin 38)

<div id="163">{{Arabi|خالى}}</div>

...Boş, ...sız.

<div id="164">{{Arabi|فَانْظُرْ اِلٰى كَلَامِ الرَّحْمٰنِ الَّذٖى عَلَّمَ الْقُرْاٰنَ فَبِاَىِّ اٰيَاتِ رَبِّكَ لَا تَتَجَلّٰى هٰذِهِ الْحَقٖيقَةُ فَوَيْلٌ حٖينَئِذٍ لِلظَّاهِرِيّٖينَ الَّذٖينَ يَحْمِلُونَ مَا لَا يَفْهَمُونَ عَلَى التَّكْرَارِ}}</div>

Kur'an'ı öğreten Rahman'ın kelamına bir bak: Rabbinin ayetlerinden hangi biri var ki, bu hakikat onda tecelli etmesin? Yazıklar olsun o zahirperestlere ki, anlamadıkları şeyi tekrara hamlederler.

<div id="165">{{Arabi|فَانْظُرْ اِلٰى قِصَّةِ مُوسٰى فَاِنَّهَا اَجْدٰى مِنْ تَفَارٖيقِ الْعَصَا اَخَذَهَا الْقُرْاٰنُ بِيَدِهَا الْبَيْضَٓاءِ فَخَرَّتْ سَحَرَةُ الْبَيَانِ سَاجِدٖينَ لِبَلَاغَتِهِ}}</div>

Kıssa-i Musa'ya bir bak. Bu kıssanın tamamında, büyük bir kuvvet vardır ki, Kur'an onu yed-i beyzasına aldığı vakit, ilm-i beyanın sahirleri, onun belagati karşısında secdeye varmışlardır.

<div id="166">{{Arabi|فَانْظُرْ اِلٰى كَلَامِ الرَّحْمٰنِ الَّذٖى عَلَّمَ الْقُرْاٰنَ فَبِاَىِّ اٰيَاتِ رَبِّكَ لَا تَتَجَلّٰى هٰذِهِ الْحَقٖيقَةُ فَوَيْلٌ حٖينَئِذٍ لِلظَّاهِرِيّٖينَ الَّذٖينَ يَحْمِلُونَ مَا لَا يَفْهَمُونَ عَلَى التَّكْرَارِ}}</div>

Kur'an'ı öğreten Rahman'ın kelamına bir bak: Rabbinin ayetlerinden hangi biri var ki, bu hakikat onda tecelli etmesin? Yazıklar olsun o zahirperestlere ki, anlamadıkları şeyi tekrara hamlederler.

<div id="167">{{Arabi|فَاِنْ شِئْتَ فَانْظُرْ اِلٰى قِصَّةِ مُوسٰى فَاِنَّهَا اَجْدٰى مِنْ تَفَارٖيقِ الْعَصَا اَخَذَهَا الْقُرْاٰنُ بِالْيَدِ الْبَيْضَٓاءِ فَخَرَّتْ سَحَرَةُ الْبَيَانِ مَحَبَّةً وَحَيْرَةً سَاجِدٖينَ لِبَلَاغَتِهِ}}</div>

Bu hakikati görmek istersen, kıssa-i Musa'ya bak. Bu kıssanın tamamında, büyük bir kuvvet vardır ki, Kur'an onu yed-i beyzasına aldığı vakit, ilm-i beyanın sahirleri, onun belagatine hayran kalmış ve muhabbetle secdeye varmışlardır.

<div id="168">{{Arabi|آلِيَه}}</div>

Alet ilimleri: Beyan, sarf, nahiv, mantık, felsefe.

<div id="169">{{Arabi|اِنَّ}}</div>

Muhakkak, mutlaka.

<div id="170">{{Arabi|وَالْعُذْرُ عِنْدَ كِرَامِ النَّاسِ مَقْبُولٌ}}</div>

Özür, büyük insanların yanında makbuldür.

<div id="171">{{Arabi|نَخُو}}</div>

O halde işte..

<div id="172">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="173">{{Arabi|اَشْهَدُ اَنْ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللّٰهِ}}</div>

Şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şehadet ederim ki Hz. Muhammed (a.s.m.) Allah'ın resulüdür.

<div id="174">{{Arabi|مَا الدَّلٖيلُ الْوَاضِحُ عَلٰى وُجُودِ الْاِلٰهِ الَّذٖى تَدْعُونَنَا اِلَيْهِ وَالْخَلْقُ مِنْ اَىِّ شَيْءٍ اَمِنَ الْعَدَمِ اَوِ الْمَادَّةِ اَوْ ذَاتِهِ اِلٰى اٰخِرِ سُؤَالَاتِهِمُ الْمُرَدَّدَةِ}}</div>

Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delalet eden açık delil nedir? Mahlukat neden yaratılmıştır? Yoktan mı? Maddeden mi? Yoksa onun zatından mı? Ve diğer tereddütlü sorular...

<div id="175">{{Arabi|تَاَمَّلْ سُطُورَ الْكَائِنَاتِ فَاِنَّهَا مِنَ الْمَلَاِ الْاَعْلٰى اِلَيْكَ رَسَٓائِلُ}}</div>

Yani, "Eb'ad-ı vasia-i alemin sahifesinde Nakkaş-ı Ezelinin yazdığı silsile-i hadisatın satırlarına hikmet nazarıyla bak ve fikr-i hakikatle sarıl. Ta ki mele-i aladan gelen selasil-i resail, seni ala-yı illiyyin-i yakine çıkarsın."

<div id="">{{Arabi|فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرٰى مِنْ فُطُورٍ}}</div>

Haydi, çevir gözünü: En küçük bir kusur görüyor musun? (Mülk 3)

<div id="176">{{Arabi|كَلَّا وَاللّٰهِ اَيْنَ الثَّرٰى مِنَ الثُّرَيَّا وَ اَيْنَ الضِّيَٓاءُ السَّاطِعُ مِنَ الظُّلْمَةِ الطَّامِسَةِ}}</div>

Allah'a yemin olsun ki hayır. Sera nerede, Süreyya nerede? Herşeyi gösteren ışık nerede, herşeyi örtüp saklayan zulmet nerede?

<div id="177">{{Arabi|اٰنْ خَيَالَاتٖى كِه دَامِ اَوْلِيَاسْت عَكْسِ مَهْرُويَانِ بُوسْتَانِ خُدَاسْت}}</div>

Evliyaya tuzak olan hayaller, ilahi bahçelerin ay yüzlü güzellerinin akisleridir.

<div id="178">{{Arabi|حَقٖيقَةُ الْمَرْءِ لَيْسَ الْمَرْءُ يُدْرِكُهَا فَكَيْفَ كَيْفِيَّةُ الْجَبَّارِ ذِى الْقِدَمِ هُوَ الَّذٖى اَبْدَعَ الْاَشْيَٓاءَ وَ اَنْشَاَهَا فَكَيْفَ يُدْرِكُهُ مُسْتَحْدَثُ النَّسَمِ}}</div>

İnsan, kendi hakikatini dahi idrak etmekten aciz iken, herşeyden önce var olan ve herşeyi ceberutiyet-i mutlaka ile hükmü altında tutan Zatı nasıl idrak edebilir? O Cebbar-ı Zikıdem ki, herşeyi ilk olarak yoktan yaratmış ve inşa etmiştir; sonradan var olup can bulanlar Onu nasıl idrak etsin? (İmam-ı Ali'ye (r.a.) ait olduğu rivayet edilmektedir. bk. Divan u İmamı Ali, Beyrut.)

<div id="">{{Arabi|لَوْ كَانَ فٖيهِمَٓا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا}}</div>

Eğer göklerde ve yerde Allah'tan başka ilahlar olsaydı, ikisi de harap olup giderdi. (Enbiya 22)

<div id="179">{{Arabi|وَ فٖى كُلِّ شَيْءٍ لَهُ اٰيَةٌ تَدُلُّ عَلٰى اَنَّهُ وَاحِدٌ}}</div>

Herbir şeyde, Onun bir olduğuna delalet eden bir ayet vardır. (İbnü'l-Mu'tez'in bir şiirinden alınmıştır. İbn-i Kesir, Tefsirü'l-Kur'ani'l-Azim 24)

<div id="180">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلِهٖ شَيْءٌ جَلَّ جَلَالُهُ}}</div>

Onun benzeri hiçbir şey yoktur, celle celaluhu.

<div id="181">{{Arabi|نَخُو}}</div>

O halde, işte başlıyorum.

<div id="182">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="183">{{Arabi|اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰى مُحَمَّدٍ ۨالَّذٖى دَلَّ عَلٰى وُجُوبِ وُجُودِكَ}}</div>

Allah'ım, Senin Vücub-u Vücuduna delalet eden Muhammed'e (a.s.m.) salat ve selam et.

<div id="184">{{Arabi|لَيْسَ الْكَحْلُ كَالتَّكَحُّلِ}}</div>

Fıtri karagözlülük, sun'i (yapma) karagözlülük gibi değildir.

<div id="185">{{Arabi|لِلْكُلِّ حُكْمٌ لَيْسَ لِكُلٍّ}}</div>

Mecmuda bulunan bir kuvvet ve hasiyet var ki, eczada bulunmaz. Yani, cemaatte bulunan kuvvet fertte yoktur.

<div id="186">{{Arabi|وَالَّذٖى قَصَّ عَلَيْهِ الْقِصَصَ لِلْحِصَصِ وَسَيَّرَ رُوحَهُ فٖى اَعْمَاقِ الْمَاضٖى وَ فٖى شَوَاهِقِ الْمُسْتَقْبَلِ فَكَشَفَ لَهُ الْاَسْرَارَ مِنْ زَوَايَا الْوَاقِعَاتِ اِنَّ نَظَرَهُ النَّقَّادَ اَدَقُّ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَيْهِ وَ مَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Ona bu kıssaları hikaye ederek ruhunu mazinin derinliklerinde ve istikbalin şahikalarında gezdiren ve hadisatın karanlık köşelerindeki esrar perdesini Onun için kaldırana yemin olsun ki, Onun keskin gözü kendisini şaşırtmayacak kadar dikkatli, Onun hak olan mesleği ise insanları aldatmaktan uzaktır.

<div id="">{{Arabi|اِنَّ اللّٰهَ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوٰى}}</div>

O Rahman ki, hükümranlığı Arşı kaplamıştır. (Taha 5)

<div id="187">{{Arabi|كَلِّمِ النَّاسَ عَلٰى قَدَرِ عُقُولِهِمْ}}</div>

İnsanlarla anlayış seviyelerine göre konuş. (Buhari, İlim: 49'da şöyle geçmektedir: "Haddisu'n-nase bima ya'rifune.")

<div id="510">{{Arabi|وَالَّذٖى عَلَّمَ الْقُرْاٰنَ الْمُعْجِزَ اِنَّ نَظَرَ الْبَشٖيرِ النَّذٖيرِ وَ بَصٖيرَتَهُ النَّقَّادَةَ اَدَقُّ وَ اَجَلُّ وَ اَجْلٰى وَ اَنْفَذُ مِنْ اَنْ يَلْتَبِسَ اَوْ يَشْتَبِهَ عَلَيْهِ الْحَقٖيقَةُ بِالْخَيَالِ وَاِنَّ مَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى وَ اَعْلٰى وَ اَنْزَهُ وَ اَرْفَعُ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ اَوْ يُغَالِطَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Kur'an-ı Mu'cizü'l-Beyanı öğretene and olsun ki, Beşir ve Nezir olan Zatın bakışı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlaktır; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir.

<div id="">{{Arabi|وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ}}</div>

Ay yarıldı. (Kamer 1)

<div id="188">{{Arabi|مَا الدَّلٖيلُ الْوَاضِحُ عَلٰى وُجُودِ الْاِلٰهِ الَّذٖى تَدْعُونَنَا اِلَيْهِ}}</div>

Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delalet eden açık delil nedir?

<div id="189">{{Arabi|نَخُو بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Öyle ise: Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

<div id="190">{{Arabi|هذا تقريض لأخي الصّغير}}</div>

(Küçük biraderim Abdülmecid'in takrizidir)

<div id="191">{{Arabi|أحمده تعالى حمدًا بلا حدّ، وأصلي على رسوله سيدنا محمد وعلى اٰله وصحبه سالكي الطريق الٔاسدّ}}</div>

Allah-u Tealaya hadsiz derecede hamd eder ve O'nun elçisi Efendimiz Muhammed (a.s.m.)'e ve doğru yolda O'nu takib eden al ve ashabına da salat ederim.

<div id="192">{{Arabi|وبعد: فاعلم أنه من يَرُمْ أن يعرج الى سماء الحقائق، ويسم أن يسرح فكره فى رياض الدقائق، ويطلب ميزانًا لتمييز الكاذب عن الصادق، ومكنسة لتكنيس غبار الٔاوهام عن وجوه الشقائق، وجنة يروض فيها جياد الٔافكار، وجُنة يدافع بها نضال السقيمة من الٔاخيار، ومضمارًا يبارز فيه الٔابطال من الٔاجبار: فعليه يتدرس وتدريس هذا الكتاب.. لٔانه قد بني على أساسي تهديم الخطأ وتعمير الصواب، وأصلى تصقيل الاسلامية عن الوهميات التى بها تعاب، وتصفية العقائد عن الخرافات التى بها تشاب.. كيف لا، وقد أخرج تلك الحقائق الموؤدة في أخاديد الخبالات، وفض أفواه الٔاوهام عن مكنونات هاتيك النكات. فحل الٔاذهان، وأذهن الفحول، وسمح به ثاقب الٔافكار، وأفكر العقول وخاطر كل ما يوصف به فهو فوقه ولو بذل الواصف في أطرائه طوقه}}</div>

Bundan sonra imdi:

Şunu bilesin ki, her kim; hakikatlerin semasına yükselmek, fikirlerini ince manalar ve derin bilgiler bahçesinde beslemek, doğru ve gerçek olanı yalan ve sahte olandan ayırd etmek, ihtilaflı meselelerden vehim tozlarını süpürüp temizlemek, içinde fikir küheylanlarının beslenip geliştiği bir bahçeye sahip olmak, istikametli fikirleri sakat düşünce ve fikirlere karşı bir kalkan bulmak, içinde önde gelen büyük alimlerin yarışacağı bir meydan isterse onun kitabı okuması ve okutması gerekir. Çünkü bu kitap, iki temel ve iki esas üzerine bina edilmiştir:

a) Yanlışı yıkıp ortadan kaldırmak ve doğruyu tamir etmek. b) İslamiyet'i leke ve utanç verici vehmiyattan temizlemek ve inanç esaslarını (akideyi) de ona bulaşan hurafelerden arındırmak, tasfiye etmek.

Nasıl böyle olmasın ki;

Bu kitap: örtülü ve gizli hakikatleri gün yüzüne çıkardı ve bu gizli nükteleri vehimlerin hücumundan kurtardı. Akıllara nüfuz edip, daha önce haberdar olmadıkları manaları büyük alimlerin fikirlerine, zihinlerine yerleştirdi. Keskin ve ince fikirlerin önünü açtı. Akılları fikirlerle donattı ve hakkında dile getirilen bütün vasıfları ve medhiyeleri gölgede bırakmıştır. Zira o bütün bu vasıfların, medhiyelerin üstündedir.

<div id="193">{{Arabi|و ان شككت فيما أقول فيه، انظر الى الفرائد الساقطة من فيه}}</div>

Eğer, bütün bu söylediklerimde bir şüphen varsa, müellifin ağzından çıkan inci-misal şu sözlere bak.

<div id="194">{{Arabi|ويحق أن يقال في تأليفه}}</div>

Bu kitap hakkında şöyle söylenmeyi hak etmiştir.

<div id="195">{{Arabi|بديع النسج والاسداء انشا ٭ من التعييب والتّغْيير حاشا}}</div>

1- Bu kitap, dokuması ve örgüsü, eşi benzeri olmayan bir inşadır. Ayıplanma ve kusurlu olma ihtimalinden uzaktır.

<div id="196">{{Arabi|كتابًا باللٰالي قد توشا ٭ أناسي النصوص قد تحشّا}}</div>

2- İncilerle süslü, en iyi metinlerle dolu, noksanlardan arınmış bir kitaptır.

<div id="200">{{Arabi|مرىٔ الصدق والحق المبين ٭ ويومي للكنوز تحت غين}}</div>

3- O, doğru olanları, hakikatleri açıkça gösterir. Ve sık ağaçlar altında gizli hazinelere işaret eder.

<div id="201">{{Arabi|ولذي الدين والٔاحباب زين ٭ كما للقالي والحساد شين}}</div>

4- Dindarların ve dostların süsü, koğuculuk yapanların (laf taşıyanların) ve hased edenlerin (çekememezlik yapan, kıskananların) da ayıbıdır.

<div id="202">{{Arabi|يمزق عن وجوه الحق مينا ٭ يعمّى لذوي الالحاد عينًا}}</div>

5- Hakikatlerin yüzündeki tüm yalan ve iftiraları parçalar, mülhidlerin (dinsizlerin, kafirlerin) gözlerini kör eder.

<div id="203">{{Arabi|محك للنحول من نقول ٭ وقيد للعقول من فحول}}</div>

6- Doğru bilgileri uydurma hikayelerden ayıran bir mihenk, yüksek alimlerin akıllarını hataya düşmekten koruyan bir bağdır.

<div id="204">{{Arabi|جدير بالتقلّد في نحور ٭ محافظة الحدود والثغور}}</div>

7- Gerdanlık gibi boyna takılmaya layıktır. Hudutları ve düşmanların giriş yerlerinin muhafızıdır.

<div id="205">{{Arabi|خليق بالتقلد في العناق ٭ لضرب الفرق في رأس النفاق}}</div>

8- Nifakın başının ortasına vurup yarmak için kuşanmaya, gerdanlık gibi boyna takılmaya layıktır.

<div id="206">{{Arabi|على الطرف متى يُسطر سُطُر ٭ ه لا يعشاه طول الدهر عور}}</div>

9- Onun satırları bir defa göze göründü mü, o göze ebediyen körlük gelmez.

<div id="207">{{Arabi|على القلب بان تكتب أحرى ٭ وأن تجعل مكان الحبر تبرًا}}</div>

10- O, senin onu kalbinin üzerine mürekkep yerine altınla yazmana layıktır.

<div id="208">{{Arabi|صغير الجرم تبرى المثال ٭ كمرقاةٍ الى أوج الكمال}}</div>

11- Hacmi küçük ama eşsizdir. Kemalin zirvesine ulaştıran bir merdivendir.

<div id="209">{{Arabi|كثير الرموز والمعنى دقيق ٭ وعن دركه ذو الطعن سحيق}}</div>

12- Remizleri çok, manaları pek ince ve derindir. Ona dil uzatan, onu anlamaktan pek uzaktır.

<div id="210">{{Arabi|هلال الشكّ معناه فحدد ٭ بكحل ضدّه العين فراود}}</div>

13- Onun manası "şek günü"nün hilali gibidir. Keskin ve derin nazarla ona bak! Sürme ile gözünü keskinleştir de öyle o manalara dal! 

<div id="211">{{Arabi|و اني لا يكون ذا كذا كا ٭ ويختصم بكتفيه السماكا}}</div>

14- Bu, nasıl böyle olmasın ki, çünkü çıkıp herkese meydan okuyor.

<div id="212">{{Arabi|وقد أنشاه رازيّ الٔاوان ٭ مجيد للبديع في الزمان}}</div>

15- En güzel biçimde zamanın Razi'si onu inşa etti, yazdı. Zamanın şereflisi Bediüzzaman yazdı, te'lif etti.

<div id="213">{{Arabi|وذا العصر به يعلو وسام ٭ لذا التأليف تاريخ تمام}}</div>

16- Bu asrın rütbesi onunla yükselir. Bunun te'lifinin tam tarihi budur.

Abdülmecid

==Münazarat==

Muhakemat eseri gibi, Münazarat Risalesi de hem Arabça hem Türkçe olarak 1910'da te'lif edilip 1913'de tab' edilmişlerdir.

<div id="214">{{Arabi|غرض نقشيست كه ازما باز ماند ٭ كه هستيرا نمى يابم بقايى}}</div>

Yazmaktan maksat, bizden bir nakşın baki kalmasıdır. Çünkü varlığımızda beka yoktur.

<div id="215">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

<div id="216">{{Arabi|والصَّلَاةُ عَلَى سَيِّدِ الْعَالَمِ}}</div>

Salat, alemin efendisinin üzerine olsun.

<div id="217">{{Arabi|رَغْمًا عَلٰى اَنْفِ اَبِى الْعَلَاءِ الْمَعَرِّى}}</div>

Ebu'l-Âla el Maarri'nin burnunun rağmına (karamsarlığına) rağmen" anlamında bir deyim.

<div id="">{{Arabi|وَشَاوِرْهمْ فِى الْاَمْرِ}}</div>

İşlerinde onlarla istişare et. (Âl-i İmran 159)

<div id="">{{Arabi|وَاَمْرُهُمْ شُورٰى بَيْنَهُمْ}}</div>

Onların işleri, kendi aralarında şura iledir. (Şura 38)

<div id="218">{{Arabi|مُوتُوا قَبْلَ اَنْ تَمُوتُوا}}</div>

Ölüm gelmeden önce ölünüz.

<div id="219">{{Arabi|كُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعْيَتِهِ}}</div>

Hepiniz çobansınız ve hepiniz güttüğünüzden sorumlusunuz. (Hadis: Buhari, Nikah: 81 Tirmizi, Cihad: 27, Müslim, İmare: 20)

<div id="220">{{Arabi|اِسْتَحْسَنْتَ ذَا وَرَمٍ}}</div>

Güzel gördüğün şey veremlidir.

<div id="221">{{Arabi|لا،بل استسقيت اسكوبًا، واستسعيت يعبوبًا، واستحسنت حوراء، ومدحت حرّيةً حرّة حورية}}</div>

Hayır! Aksine, ben bir nehirden su almak istedim. Bir bulutun bolca yağmur indirmesini arzu ettim. Ahu gözlü bir güzel beğendim ve huri gibi güzel, hür bir hürrıyeti methettim.

<div id="222">{{Arabi|اَلنَّاسُ عَلٰى سُلُوكِ مُلُوكِهِمْ}}</div>

İnsanlar yöneticilerinin yolunda giderler. (Keşfü'l-Hafa: 2/311)

<div id="223">{{Arabi|سَيِّدُ الْقَوْمِ خَادِمُهُمْ}}</div>

Bir kavmin efendisi, onların hizmatkarıdır. (Suyuti, el-Fethü'l-Kebir: 2/168; Acluni, Keşfu'l-Hafa: 1/409)

<div id="224">{{Arabi|زَيْن آب}}</div>

Havuz

<div id="225">{{Arabi|اِنَّ الضَّرُورَاتِ تُبٖيحُ الْمَحْظُورَاتِ}}</div>

Zaruretler mahzurları mubah kılar. Haramı helal derecesine getirir.

<div id="">{{Arabi|لَا تَتَفَرَّقُوا}}</div>

Bölünmeyin, ayrılığa düşmeyin. (Şura 13)

<div id="">{{Arabi|لَا تَقْنَطُوا}}</div>

Ümidinizi kesmeyin. (Zümer 53)

<div id="226">{{Arabi|عَلٰى اَنَّ كَمَالَ الْحُرِّيَّةِ اَنْ لَا يَتَفَرْعَنْ وَ اَنْ لَا يَسْتَهْزِىَٔ بِحُرِّيَّةِ غَيْرِهِ اِنَّ الْمُرَادَ حَقٌّ لٰكِنَّ الْمُجَاهَدَةَ لَيْسَتْ فٖى سَبٖيلِهَا}}</div>

Hürriyetin kemali, firavunluk taslamamak ve başkasının hürriyetini hafife almamaktır. Murad haktır; fakat mücahede o yolda değil...

<div id="">{{Arabi|لَا يَجْعَلْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا اَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللّٰهِ}}</div>

Allah'ı bırakıp da birbirinizi rab edinmeyin. (Âl-i İmran 64)

<div id="227">{{Arabi|حُرِّيَّةٌ حَرِّيَّةٌ بِالنَّارِ ِلَانَّهَا تَخْتَصُّ بِالْكُفَّارِ}}</div>

Hürriyet, ateşe layıktır, çünkü o ancak kafirlere hastır.

<div id="228">{{Arabi|حُرِّيَّةٌ عَطِيَّةُ الرَّحْمٰنِ اِذْ اَنَّهَا خَاصِّيَّةُ الْاٖيمَانِ}}</div>

Hürriyet Rahman'ın ihsanıdır, zira o imanın bir hassası ve seçkin bir özelliğidir.

<div id="229">{{Arabi|عَاجِلًا}}</div>

Hemen, şimdi.

<div id="230">{{Arabi|آجِلًا}}</div>

Sonra, bilahere.

<div id="232">{{Arabi|وَسَيَاْخُذُ الْاِسْلَامُ بِيَمٖينِهٖ مِنَ الْحُجَّةِ سَيْفًا صَارِمًا جَزَّارًا مُهَنَّدًا وَ بِشِمَالِهٖ مِنَ الْحُرِّيَّةِ لِجَامَ فَرَسٍ عَرَبِىٍّ مُشْرِقِ اللَّوْنِ فَالِقًا بِفَاْسِهٖ وَقَوْسِهٖ رُؤُسَ الْاِسْتِبْدَادِ الَّذٖى بِهِ انْدَرَسَ بَسَاتٖينُنَا}}</div>

Sağlam, keskin ve bilenmiş hüccetten kılıcı sağ eline ve hürriyeti de, parlak renkli Arap atının dizgini gibi sol eline alacak olan İslam, bağ ve bahçelerimizin kökünü kurutan istibdadın başını parçalayacaktır.

<div id="232">{{Arabi|عَلَى رَغْمِ اَنْفِ اَبِى الْيَاْسِ}}</div>

Ümitsizliğin babasının burnu yere sürtmesine rağmen...

<div id="233">{{Arabi|فَكُلُّ آتٍ قَرِيبٌ}}</div>

Her gelecek (uzak da olsa) yakındır. (İbn Mace, Mukaddime 46)

<div id="234">{{Arabi|اَعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ السِّيَاسَةِ}}</div>

Şeytan ve siyasetten Allah'a sığınırım.

<div id="235">{{Arabi|دُونَهُ خَرْطُ الْقَتَادِ}}</div>

Önünde dikenli bir ağacın kabuğunu soymak kadar güç engeller var. (Arap Atasözü)

<div id="">{{Arabi|لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصَارٰى اَوْلِيَٓاءَ}}</div>

Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinmeyin. (Maide 51)

<div id="236">{{Arabi|مَنْ اٰذٰى ذِمِّيًّا}}</div>

Kim bir zimmiye eziyet ederse... (Hadis-i şerifin devamı şöyledir: "ben onun hasmıyım. Ve kimin hasmı ben olursam, kıyamette onunla hesaplaşırım." (Kenzü'l-Ummal, 4.cilt, hadis no: 10909))

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعَى}}</div>

İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)

<div id="237">{{Arabi|اَلْكَاسِبُ حَبِيبُ اللّٰهِ}}</div>

Çalışıp kazanan, Allah'ın sevdiği bir kuldur.

<div id="238">{{Arabi|مِنْ حَيْثُ هِىَ مَزْرَعَةُ الْاٰخِرَةِ}}</div>

Âhiretin tarlası olması...

<div id="239">{{Arabi|خَيْرُ النَّاسِ مَنْ يَنْفَعُ النَّاسَ}}</div>

İnsanların en hayırlısı onlara en faydalı olandır. (el-Acluni, Keşfü'l-Hafa 463; el-Münavi, Feyzü'l-Kadir 481, hadis no: 4044)

<div id="521">{{Arabi|بِقَاعِدَةِ اَنَّ زَيْنَ عَيْنِ الرِّضَا حُسْنُ النَّظَرِ بِاللُّطْفِ وَالشَّفْقَةِ وَاَنَّ نُورَ الْفُؤَادِ بِالرِّفْقِ وَالرَّحْمَةِ وَلَقَدْ سَمٰى عَلَى الْحَقِّ بِاِقْدَامِ التَّوْفٖيقِ وَسَعِدَ مَنِ اخْتَارَ الْاِسْتِضَٓاءَ بِمِصْبَاحِ ‌ـ﴿اَنَا عِنْدَ حُسْنِ ظَنِّ عَبْدٖى بٖى‌ـ﴾}}</div>

Şu kaideye binaendir ki: Hoşgören gözün ziyneti, lütuf ve şefkatle hüsn-ü nazar etmekte ve kalbin nuru dahi rıfk ve rahmettedir. Hakka tevfikle (başarı ihsanıyla) çıkılır. "Kulum Beni nasıl tanırsa, onunla öyle muamele ederim." (Buhari, Tevhid: 15, 35; Müslim, Tevbe: 1) misbahıyla aydınlanmayı ihtiyar eden, saadete erişir.

<div id="240">{{Arabi|وَلَقَدْ قَعَدَتِ الْهِمَّةُ بِتِلْكَ النُّقْطَةِ وَلَمْ تَقْتَدِرْ عَلَى النُّهُوضِ وَلَقَدْ شَوَّشَتْ طَنْطَنَةُ الْاَغْرَاضِ صَدَٓاءَ مُوسٖيقَةِ الْحُرِّيَّةِ .. وَلَقَدْ تَقَلَّصَتِ الْمَشْرُوطِيَّةُ مُنْحَصِرَةً اِسْمًا عَلٰى قَلٖيلٖينَ فَتَفَرَّقَتْ عَنْهَا حُمَاةُ ذِمَارِهَا}}</div>

Himmet bu noktada kaldı, mukavemete güç yetiremedi. Garazların tantanası dahi hürriyet musikisinin sadasını müşevveş etti. Meşrutiyet ise, isme münhasır olarak, ekalliyetin üzerine kaldı ve baştan beri onun şeref ve haysiyetini müdafaa edenler ondan ayrıldılar.

<div id="241">{{Arabi|هَنِيئًا لَكُمْ}}</div>

Ne mutlu size! Sizi tebrik ederiz.

<div id="242">{{Arabi|وَلَوْ مِنَ الشَّاهِدِ عَلٰى طَيْفِ الضَّيْفِ}}</div>

Misafirin hayali üzerinden yapılan müşahede kabilinden olsa bile...

<div id="243">{{Arabi|فَفَتَحْنَا السَّمْعَ لِكَلَامِكَ فَمَرْحَبًا بِهِ}}</div>

Sözüne kulağımızı açtık. Hoş geldi safa geldi.

<div id="244">{{Arabi|اُنْظُرْ كَيْفَ اَطَالُوا فٖيمَا لَا يَلْزَمُ وَكُلَّمَا اَضَٓائَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ اَثْنَوْا عَلٰى مَنْ سَادَهُمْ وَكُلَّمَا اَظْلَمَ عَلَيْهِمْ شَتَمُوا الزَّمَانَ}}</div>

Bak, gereksiz şeylerin içinde nasıl da kalakaldılar. Ne zaman saadet önlerini aydınlatsa reislerini överler; ne zaman da üzerlerine karanlık çökse zamanı kötülerler.

<div id="245">{{Arabi|وَلَوْلَا خِلَالُ سُنَّةِ الشِّعْرِ مَا دَرٰى ٭ بُنَاةُ الْمَعَالٖى كَيْفَ تُبْنَى الْمَكَارِمُ}}</div>

Şiirin koyduğu o kaide ve yollar olmasaydı, yüce şeyleri yapan ustalar o şeylerin nasıl yapılacağını bilemezlerdi (Suriyeli Ebu Temam)

<div id="246">{{Arabi|اِنَّ رِكْسَهُمْ يَغْلِبُ طَاهِرَنَا}}</div>

Onların kirlisi, bizim temizimize (Tahir'e) galebe ediyor.

<div id="247">{{Arabi|حَقٖيقَتِ كَتْم نَمٖى كُنَمْ بَرَاىِ دِلِ عَامٖى چَنْد}}</div>

"Bazı avamın hatırı için hakikatı gizlemem."

<div id="248">{{Arabi|فَاسْئَلْ وَلَا تَجِدْ بِهِ خَبِيرًا}}</div>

Sor, fakat bu konuda bilgi sahibi olanı bulamazsın.

<div id="249">{{Arabi|وَاِنْ مِتُّ عَطْشًا فَلَا نَزَلَ الْقَطْرُ}}</div>

Ben susuzluktan ölürsem, tek damla bile yağmur yağmasın!

<div id="250">{{Arabi|وَالْمَوْتُ يَوْمُ نَوْرُوزِنَا}}</div>

Ölüm, Nevruz günümüzdür, baharımızdır.

<div id="251">{{Arabi|حَبَّذَا وَنِعْمَتْ اِنْ لَمْ تَذْهَبْ غَٓائِضَةً بَلْ فَاضَتْ اِلٰى تِلْكَ الْخَزٖينَةِ}}</div>

Eğer o su çekilip gitmez de, bu hazineye dökülüp taşarsa ne ala!

<div id="252">{{Arabi|اَجَلْ اِنَّ فٖيكُمْ ذَكَاوَةً اِنَّمَا تَتَزَاهَرُ بِالزَّكَاةِ}}</div>

Sizde öyle bir zeka var ki, ancak zekat ile çiçek açar.

<div id="253">{{Arabi|فَعَلَيْكُمْ بِالتَّدَارُكِ لِمَا ضَيَّعْتُمْ فِى الصَّيْفِ}}</div>

Vakit geçmiş değil, eskiden, yazda kaybettiklerinizi şimdi tadarik edin.

<div id="254">{{Arabi|وَقَدْ قَطَعَ الطَّرٖيقَ عَلَى الشَّقَاوَةِ هٰذَا الْمَيَلَانُ}}</div>

İşte bu meyelan, şakiliğin yolunu kesmiştir.

<div id="">{{Arabi|كَمَثَلِ حَبَّةٍ اَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فٖى كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ}}</div>

Bir daneye benzer ki, ondan yedi başak sümbüllenir; her bir başakta da yüz dane bulunur. (Bakara 261)

<div id="255">{{Arabi|قَدْ اَكَلَ الدَّهْرُ عَلَيْهَا وَ شَرِبَ}}</div>

Zaman, işte şu adetin sırtından yiyip içti. Asırlarca böyle devam etti.

<div id="256">{{Arabi|اَلْمِلَّةُ بَاقِيَةٌ وَمَا اَمَدَّهَا وَالْفَرْدُ فَانٖى وَمَا يَتَمَثَّلُهُ}}</div>

Millet ve millete destek veren şey bakidir. Ferd ve ferdi temsil eden şey de fanidir

<div id="257">{{Arabi|مَا تَقُولُ فِى الْاِحْسَانَاتِ الشَّخْصِيَّةِ فِى السَّلَفِ اُمَنَاءِ الْاُمَّةِ وَرُشَدَاءِهَا وَسُيُوفِ الدَّوْلَةِ وَصَلَاحِهَا تَجَلَّتِ الْعُبُوسِيَّةُ بِمَكَارِمِهَا بِاِهْدَاءِ عَشَرَةِ دَنَانٖيرَ لِشِعْرٍ لَا يُوَازِنُ شَعٖيرَةً}}</div>

Ümmetin emin ve reşid kişileri, devletin de kılıç ve salahı olan selefin, bir arpa tanesi etmeyen bir şiire on dinar bağışta bulunmak gibi ihsanat-ı şahsiyelerinde ortaya çıkan hazin hale ne dersin?

<div id="258">{{Arabi|فٖيهِ مَا فٖيهِ... مَعَ اَنَّهَا بِالنِّهَايَةِ قَدِ انْجَرَّتْ اِلَى النَّوْعِ وَالْمِلَّةِ ِلَانَّ اللِّسَانَ الَّذٖى خَدَمَهُ الشِّعْرُ خَيْطُ الْمِلِّيَّةِ مَعَ اَنَّ هٰذَا الزَّمَانَ هُوَ الَّذٖى كَشَفَ عَنْ اِحْتِيَاجِ الْمِلِّيَّةِ وَفَتَحَ الْبَابَ لِهٰذَا الْمَقْصَدِ الْعَالٖى}}</div>

Buna bakmak lazım... Bununla beraber bu bağışlar, nev'e ve millete döner; çünkü şiirin hizmet ettiği lisan, milliyetin ipidir. Nitekim bu zaman, milliyet ihtiyacını ortaya çıkarmış ve bu maksad-ı alinin kapısını açmıştır.

<div id="259">{{Arabi|نَعَمْ اَنَّ بَيْنَهُمْ حُمَاةً لِلْمِلِّيَّةِ فَنَشْكُرُهُمْ وَ مُتَكَاسِلٖينَ فَنَشْكُوهُمْ وَ مُتَحَيِّرٖينَ فَنُرْشِدُهُمْ وَ اَمْوَاتًا فَنُحَافِظُ عَلٰى مٖيرَاثِهِمْ لِئَلَّا يَاْخُذَهُ مَنْ}}</div>

"Evet, içlerinde gayet hamiyetli adamlar var; onlara teşekkür ederiz. Bazı tenbeller var; onlardan şikayet ederiz. Bazı şaşkın ve tereddütlü olanlar var; onları irşad etmek isteriz. Bazı ölmüşler var; miraslarını muhafaza etmek isteriz. Ta yeni çıkmalar almasınlar."

<div id="260">{{Arabi|وَلَقَدِ انْتَقَشَ فٖى سُوَيْدَٓاءِ قُلُوبِهِمِ الطَّاهِرَةِ الصِّبْغَةُ الرَّبَّانِيَّةُ وَ فٖى خَلَدِهِمْ ضِيَٓاءُ الْحَقٖيقَةِ}}</div>

Gerçekten onların temiz kalblerinin merkezine sıbğa-i Rabbaniye ve gönüllerine de hakikatin ziyası nakşolunmuştur.

<div id="261">{{Arabi|نَدٖيمَانْ بَادَهَا خُورْدَنْد رَفْتَنْد تَهٖى خُمْخَانَهَا كَرْدَنْدُ و رَفْتَنْد}}</div>

Âşıklar şarabı içip gittiler; şarap mahzenini boşaltıp gittiler.

<div id="262">{{Arabi|فَتَاَسُّفًا قَدْ اَسَاؤُا مُتَّكِئٖينَ وَتَكَاسَلُوا فٖى خِدْمَتِهِمْ فَحٖينَئِذٍ اُرٖيدُ تَحْوٖيلَ هِمَمِهِمْ اِلٰى مَجْرٰيهَا الْحَقٖيقِىِّ الْقَدٖيمِ}}</div>

Maatteessüf, onlar oturmakla kötülük ettiler ve hizmetlerinde tembellik gösterdiler. Şimdi ben onların himmetlerini eski ve hakiki mecrasına yöneltmek istiyorum.

<div id="263">{{Arabi|لِاَنَّ الْاِسْتِبْدَادَ كَانَ مَانِعًا لِلْاِتِّحَادِ فَكُنْتُ سَكَتُّ عَلٰى جَمْرِ الْغَضٰى}}</div>

Çünkü istibdad, ittihada mani idi. Ben de kor üstünde duruyor ve sükut ediyordum!

<div id="264">{{Arabi|اَلَّا تَخَافُ اَنْ تُصٖيبَهُمْ بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحَ عَلٰى مَا فَعَلْتَ مِنَ النَّادِمٖينَ}}</div>

Cahillikle onlara dokunup da yaptığına pişman olmaktan hiç korkmaz mısın?

<div id="265">{{Arabi|اِنَّ الْمَوْلٰى جَلَّ جَلَالُهُ قَدْ وَسَمَ بِقُدْرَتِهِ عَلٰى جِبَاهِهِمِ الرَّفٖيعَةِ نَقْشَ الْحَقٖيقَةِ وَمُرَادٖى اَنْ اُرْشِدَ مَنْ طَاشَ فَهْمُهُ مِنْ ذٰلِكَ النَّقْشِ}}</div>

Mevla (celle celaluhu) onların yüksek alınlarına nakş-ı hakikati resmetmiştir. Benim muradım ise, bu nakşın manasını anlamakta zorlanan kimseleri irşad etmektir.

<div id="">{{Arabi|اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ}}</div>

Mü'minler ancak kardeştirler. (Hucurat 10)

<div id="266">{{Arabi|لَا يُؤْمِنُ اَحَدُكُمْ حَتّٰى يُحِبَّ ِلِاَخٖيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهٖ}}</div>

Sizden hiçbiriniz kendisi için istediğini din kardeşi için istemedikçe tam iman etmiş olamaz. (Müslim, İman: 71, 72; Buhari, İman: 7; Tirmizi, Kıyame: 59; Nesai, İman: 19, 33; İbn-i Mace, Mukaddime: 9, Cenaiz: 1; Darimi, İsti'zan: 5, Rikak: 29; Müsned 89 176, 206, 251, 272, 278, 289)

<div id="267">{{Arabi|اِنَّمَا الْاَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ}}</div>

Ameller niyetlere göredir. (Buhari, Bed'ü'l-Vahy: 1, İman: 41, Nikah: 5, Talak: 11, Menakıbu'l-Ensar: 45, Itk: 6, İman: 23, Hıyel: 1; Müslim, İmara: 155; Ebu Davud, Talak: 11; Tirmizi, Fedailü'l-Cihad: 16; Nesai, Tahara: 50, Talak: 24, Eyman: 19; İbn-i Mace, Zühd: 26; Müsned: 1:25, 43)

<div id="268">{{Arabi|مَا لَا يُدْرَكُ كُلُّهُ لَا يُتْرَكُ كُلُّهُ}}</div>

Birşey bütünüyle elde edilmezse, tamamen de terk edilmez.

<div id="269">{{Arabi|اَلْمَلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهَوٰى وَالسَّلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدٰى}}</div>

Bütün levm ve itab ve nefret, heva ve hevese tabi olanlara olsun. Selam ve selamet, hüdaya tabi olanlar üstüne olsun.

<div id="">{{Arabi|وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا اَنْزَلَ اللّٰهُ}}</div>

Her kim Allah'ın indirdiğiyle hükmetmezse... (Maide 44)

<div id="270">{{Arabi|مَنْ لَمْ يَحْكُمْ}}</div>

Her kim hükmetmezse...

<div id="271">{{Arabi|مَنْ لَمْ يُصَدِّقْ}}</div>

Her kim tasdik etmezse...

<div id="272">{{Arabi|اِنَّ هٰذِهِ عَادَةٌ دَرَسَ عَلَيْهَا الدَّهْرُ وَدَرَبَ}}</div>

Şüphesiz bu (tek eğitimciye dayalı eğitim sistemi) zamanın imha edip yerle bir ettiği bir adettir.

<div id="273">{{Arabi|فَرُدُّوا الْاَمَانَاتِ اِلٰى اَهْلِهَا}}</div>

Emanetleri ehline verin.

<div id="">{{Arabi|لَا تَقْنَطُوا}}</div>

Ümidinizi kesmeyin. (Zümer 53)

<div id="274">{{Arabi|كُونُوا لِلّٰهِ}}</div>

Allah için olunuz.

<div id="">{{Arabi|وَاصْبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا}}</div>

İbadette, musibette ve günahtan kaçınmakta sabırlı olun; sabır yarışında düşmanlarınızı geride bırakın; her an cihada hazırlıklı bulunun ve murabıt olun. (Âl-i İmran 200)

<div id="275">{{Arabi|خَيْرُ النَّاسِ مَنْ يَنْفَعُ النَّاسَ}}</div>

İnsanların en hayırlısı onlara faydalı olandır. (el-Acluni, Keş-fü'l-Hafa 463; el- Münavi, Feyzü'l-Kadir 481, no: 4044)

<div id="531">{{Arabi|عَلَى اللّٰهِ لَا غَيْرِهٖ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ}}</div>

Tevekkül etmek isteyenler, sadece Allah'a tevekkül etsinler (başkalarına değil). (İbrahim 12)

<div id="">{{Arabi|لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ اِذَا اهْتَدَيْتُمْ}}</div>

Siz doğru yolda oldukça, sapıtmış olanlar size zarar veremez. (Maide 105)

<div id="">{{Arabi|اِسْتَقِمْ كَمَا اُمِرْتَ}}</div>

Emrolunduğun gibi dos doğru ol. (Şura 15)

<div id="276">{{Arabi|وَلَا تَتَاَمَّرْ عَلٰى سَيِّدِكَ}}</div>

Efendine efendi olmaya çalışma... Âmirlik taslama!

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعَى}}</div>

İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)

<div id="277">{{Arabi|اِنَّ لَكُمْ فِى الْمَشَقَّةِ الرَّاحَةَ اِنَّ الْاِنْسَانَ الْمُتَهَيِّجَةَ فِطْرَتُهُ رَاحَتُهُ فِى السَّعْىِ وَ الْجِدَالِ}}</div>

Size, meşakkatta büyük rahatlık var. Çünkü fıtratı, yaratılışı heyecanlı olan insanın rahatı ancak çalışmak ve mücadele ile olabilir.

<div id="">{{Arabi|الخطبة الشّاميه}}</div>

==Hutbe-i Şamiye==

Bu Hutbe-i Şamiye eseri, 1911 yılı baharında Üstad Bediüzzaman Said-i Nursi Hazretleri otuzbeş yaşlarında iken Şam'da, Şam ülemasının ısrarı üzerine Cami-i Emevi'de irad ettiği bir hutbedir. Aynı sene içinde İstanbul'da 1. baskısı, 2. tab'ı da 1912'de yapılmıştır. Bilahere müellifi Bediüzzaman Said-i Nursi tarafından 1951'de Türkçeye tercüme edilerek neşredilmiştir.

<div id="278">{{Arabi|بِاسْمِهٖ سُبْحَانَهُ}}</div>

Her türlü noksan sıfatlardan yüce olan Allah'ın adıyla.

<div id="">{{Arabi|وَاِنْ مِنْ شَيْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ}}</div>

Hiçbirşey yoktur ki Allah'ı hamd ile tesbih etmesin. (İsra 44)

<div id="279">{{Arabi|اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكَاتُهُ اَبَدًا دَٓائِمًا}}</div>

Allah'ın selamı rahmeti ve bereketi ebediyyen üzerinize olsun.

<div id="280">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

<div id="">{{Arabi|لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّٰهِ}}</div>

Yani, "Rahmet-i İlahiyeden ümidinizi kesmeyiniz." (Zümer 53)

Hem hadsiz salat ve selam ol Peygamberimiz Muhammed Mustafa Aleyhissalatü Vesselam üzerine olsun ki, demiş:

<div id="281">{{Arabi|جِئْتُ لَاُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْاَخْلَاقِ}}</div>

Yani, "Benim insanlara Cenab-ı Hak tarafından bi'setim ve gelmemin ehemmiyetli bir hikmeti, ahlak-ı haseneyi ve güzel hasletleri tekmil etmek ve beşeri ahlaksızlıktan kurtarmaktır."

<div id="">{{Arabi|اَحْسَنَ كلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ}}</div>

O (Allah) ki, yarattığı herşeyi çok güzel yaptı. (Secde 7)

<div id="">{{Arabi|لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّٰهِ}}</div>

Rahmet-i İlahiyeden ümidinizi kesmeyiniz. (Zümer 53)

<div id="282">{{Arabi|مَا لَا يُدْرَكُ كُلُّهُ لَا يُتْرَكُ كُلُّهُ}}</div>

Birşey bütünüyle elde edilmezse, bütünüyle de terk edilmez.

<div id="283">{{Arabi|اَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدٖى بٖى}}</div>

Ben kulumun zannı üzereyim (yani kulum Beni nasıl tanırsa, ona öyle muamele ederim). (Buhari, Tevhid: 15, 35; Müslim, Tevbe: 1, Zikr: 2, 19; Tirmizi, Zühd: 51, Daavat: 131; İbni Mace, Edeb: 58; Darimi, Rikak: 22; Müsned 251, 315, 391, 412, 445, 482, 516, 517, 524, 534, 539 210, 277, 491 106)

<div id="284">{{Arabi|اَعُوذُ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ السِّيَاسَةِ}}</div>

Şeytan ve siyasetten Allah'a sığınırım.

<div id="285">{{Arabi|اِمَّا الصِّدْقُ وَاِمَّا السُّكُوتُ}}</div>

Ya doğruyu söylemek, ya da sükut etmek.

<div id="286">{{Arabi|مَنْ كَانَ هِمَّتُهُ نَفْسُهُ فَلَيْسَ مِنَ الْاِنْسَانِ ِلَانَّهُ مَدَنِىٌّ بِالطَّبْعِ}}</div>

Yani, "Kimin himmeti yalnız nefsi ise, o insan değil. Çünkü, insanın fıtratı medenidir."

<div id="">{{Arabi|وَ اَمْرُهُمْ شُورٰى بَيْنَهُمْ}}</div>

Onların yönetimi, aralarında yaptıkları istişare iledir. (Şura  38)

<div id="287">{{Arabi|اَنْ لَا يُذَلِّلَ وَ لَا يَتَذَلَّلَ مَنْ كَانَ عَبْدًا لِلّٰهِ لَا يَكُونُ عَبْدًا لِلْعِبَادِ لَا يَجْعَلْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا اَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللّٰهِ نَعَمْ اَلْحُرِّيَّةُ الشَّرْعِيَّةُ عَطِيَّةُ الرَّحْمٰنِ}}</div>

"Yani: İman bunu iktiza ediyor ki; tahakküm ve istibdad ile başkasını tezlil etmemek, zillete düşürmemek; ve zalimlere tezellül etmemek. Allah'a hakiki abd olan, başkalara abd olamaz. Birbirinize -Allah'tan başka- kendinize Rab yapmayınız!... Yani Allah'ı tanımayan; her şeye, herkese nisbetine göre bir rububiyet tevehhüm eder, başına musallat eder. Evet hürriyet-i şer'iye; Cenab-ı Hakk'ın Rahman, Rahim tecellisiyle bir ihsanıdır ve imanın bir hassasıdır."

<div id="288">{{Arabi|فَلْيَحْيَا الصِّدْقُ وَلَا عَاشَ الْيَاْسُ فَلْتَدُومِ الْمُحَبَّةُ وَلْتَقْوَى الشُّورٰى وَالْمَلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهَوٰى وَالسَّلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدٰى}}</div>

Yaşasın sıdk! Ölsün yeis! Muhabbet devam etsin! Şura kuvvet bulsun! Bütün levm ve itab ve nefret, heva hevese tabi olanlara olsun. Selam ve selamet, hüdaya tabi olanlar üstüne olsun. Âmin.

<div id="">{{Arabi|تشخيص العلّة}}</div>

==Teşhis-ül İllet (Türkçesi)==

İlk tabında, Hutbe-i Şamiye'ye ikinci zeyl olarak girmiş olan "Teşhis-ül İllet" risalesi, müellifi tarafından bir kısmı Türkçeye çevrilmiş metnidir.

<div id="289">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

<div id="">{{Arabi|اَلسَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا اَيْدِيَهُمَا}}</div>

Hırsız erkeğin ve hırsız kadının elini kesin. (Maide 38)

<div id="">{{Arabi|لَا اِكْرَاهَ فِى الدِّينِ}}</div>

Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)

<div id="">{{Arabi|تَعَالَوْا اِلٰى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ}}</div>

De ki: Ey kitap ehli olanlar (Yahudi ve Hristiyanlar): Sizinle bizim aramızda eşit olan bir kelimeye gelin. (Âl-i İmran 64)

<div id="">{{Arabi|تَعَالَوْا}}</div>

Gelin, geliniz. (Âl-i İmran 64)

==İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi Yahud Divan-ı Harb-i Örfi ve Said-i Kürdi==

Bu eser, Bediüzzaman Hazretlerinin 1909 yılında İstanbul'da Sıkıyönetim Mahkemesinde 1911 ve 1912 yıllarında iki defa tab'edilmiş, her iki tab' da Kürdizade Ahmed Ramiz tarafından gerçekleştirilmiştir.

<div id="290">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰه الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

<div id="291">{{Arabi|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَ صَحْبِهٖ اَجْمَعٖينَ}}</div>

Her türlü hamd ve övgü, medih ve minnet alemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur. Salat ve selam ise Efendimiz Muhammed (a.s.m.) üzerine olsun.

<div id="">{{Arabi|يَوْمَ تُبْلَى السَرَّائِرُ}}</div>

Sırların ortaya çıktığı gün... (Tarık 9)

<div id="292">{{Arabi|اِذًا مَحَاسِنِى اللَّاتٖى اَدِلُّ بِهَا كَانَتْ ذُنُوبٖى فَقُلْ لٖى كَيْفَ اَعْتَذِرُ}}</div>

Yani, "Medar-ı iftiharım olan mehasinim, şimdi günah sayılıyor! Artık nasıl itizar edeyim, mütehayyirim!"

<div id="293">{{Arabi|سَيِّدُ الْقَوْمِ خَادِمُهُمْ}}</div>

Toplumun efendisi, onlara hizmet edendir. (Suyuti, el-Fethü'l-Kebir: 21168; Acluni, Keşfü'l-Hafa: 1/409)

<div id="294">{{Arabi|اِنَّمَا الْحِيلَةُ فِى تَرْكِ الْحِيَلِ}}</div>

Gerçek hile, hileyi terk etmektedir.

<div id="295">{{Arabi|فَلْيَشْهَدِ الثَّقَلَانِ اَنِّى مُرْتَجِعٌ}}</div>

Bütün insanlar ve cinler şahit olsun ki, ben mürteciyim

<div id="296">{{Arabi|اَلْحَقُّ يَعْلُو وَلَا يُعْلَى عَلَيْهِ}}</div>

Hakkın hatırı yücedir, hiçbir şey ondan yüce ve üstün olamaz.

<div id="297">{{Arabi|بَسْ كُنَمْ چُونْ زٖيرَكَانْرَا اٖينْ بَس اسْت}}</div>

<div id="300">{{Arabi|بَانْگِ دِهْ كَرْدَمْ اَگَرْ دَرْ دِهْ كَس اسْت}}</div>

Akıllı olanlar için bu söylediklerim yeterlidir. Köye seslendim, şayet köyde sesimi duyan varsa...

<div id="301">{{Arabi|وَ لَوْلَا تَكَالٖيفُ الْعُلٰى وَ مَقَاصِدُ عَوَالٍ ٭ وَ اَعْقَابُ الْاَحَادٖيثِ فٖى غَدٍ}}</div>

Şayet büyük sorumluluklar, ulvi gayeler ve hadiselerin yarın ne getireceği düşünülmeseydi..

<div id="302">{{Arabi|لَاعْطَيْتُ نَفْسٖى فِى التَّخَلّٖى مُرَادَهَا ٭ وَ ذَاكَ مُرَادٖى مُذْ نَشَئْتُ وَ مَقْصَدٖى}}</div>

Nefsimizin isteklerine kavuşmasına yol verirdim.. Bu, benim çocukluktan beri izlediğim yol ve ulaşmak istediğim gayemdir.

<div id="303">{{Arabi|وَ اَكْتُمُ اَشْيَٓاءً وَلَوْ شِئْتُ قُلْتُهَا ٭ وَلَوْ قُلْتُهَا لَمْ اُبْقِ لِلصُّلْحِ مَوْضِعًا}}</div>

Bazı şeyler de var ki onları da gizliyorum, şayet onları da söylersem barış için bir yer bırakmamış olurum.

<div id="304">{{Arabi|وَ كُلُّ النَّاسِ مَجْنُونٌ وَلٰكِنْ ٭ عَلٰى قَدَرِ الْهَوَى اخْتَلَفَ الْجُنُونُ}}</div>

Bütün insanlar mecnundur. Fakat insanların arzu ve istekleri sayısınca delilik çeşitleri vardır.

<div id="305">{{Arabi|وَ كَمْ مِنْ عَٓائِبٍ اَمْرًا صَحٖيحًا ٭ وَ اٰفَتُهُ مِنَ الْفَهْمِ السَّقٖيمِ}}</div>

Doğru ve sağlam olan bir işi ayıplayanlar çok olur. Oysa bunu ayıplamaları onların sakat anlayışlarından kaynaklanmaktadır.

<div id="306">{{Arabi|دٖيوَانَه رَا قَلَمْ نٖيسْت}}</div>

Divane için kalem gerekmez, yani sorumluluk yoktur.

<div id="307">{{Arabi|قَدْ اتَّسَعَ الْخَرْقُ عَلَى الرَّاقِعِ}}</div>

Yırtık, yamadan daha geniş hale geldi.

<div id="">{{Arabi|وَ اَنْ لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعٰى}}</div>

İnsana çalışmasından başka bir şey yoktur. (Necm 39)

==Nutuklar ve Makaleler==

1908 ll. Meşrutiyet devrinde bazı gazetelerde neşredilip, sonra herhangi bir topluluğa hitab edilmiş... ya da evvela nutuk suretinde irad edilip, bilahere bazı gazetelerde neşredilmiş nutuklardan müteşekkildir.

===Nutuk - 1===

Bu nutuk; Hürriyet ilanının (ll. Meşrutiyetin) üçüncü gününde 21 Temmuz 1908 tarihine nutuk olarak İstanbul'da; Ve bir hafta sonra da Selanik'te irad edildiği gibi; 02 Ekim 1908 - 08 Ekim 1908 tarihleri arasında Misbah Gazetesi'nde neşredilmiş ve sonra; "Kütübhane-i İctihad" sahibi Ahmed Ramiz tarafından "Nutuk" diye derlenen Bediüzzaman Hazretlerinin sair bazı makaleleri ile birlikte 1910 tarihinde İstanbul İkbal-i Millet matbaasında tab' ettirilmiştir.

<div id="308">{{Arabi|اَلْعَظَمَةُ لِلّٰهِ وَالْمِنَّةُ لَهُ}}</div>

Büyüklük Allah'a mahsustur, minnet Onadır.

<div id="309">{{Arabi|وَالْبَعْثُ بَعْدَ الْمَوْتِ}}</div>

Ölümden sonra yeniden diriliş (haktır).

<div id="">{{Arabi|يَا لَيْتَنِى كُنْتُ تُرَابًا}}</div>

Keşke toprak olsaydım. (Nebe 40)

<div id="310">{{Arabi|تَكَلَّمَ فِى الْمَهْدِ صَبِيَّا}}</div>

Henüz beşikte çocukken konuştu.

<div id="311">{{Arabi|خذْ مَا صَفَا دَعْ مَا كَدَرَ}}</div>

Temiz ve saf olanı al, bulanık olanı bırak.

<div id="312">{{Arabi|عِبَارَاتُنَا شَتّٰى وَ حُسْنُكَ وَاحِدٌ وَ كُلٌّ اِلٰى ذَاكَ الْجَمَالِ يُشٖيرُ}}</div>

İbarelerimiz ayrı ayrı ise de, senin güzelliğin birdir; hepsi de o güzelliğe işaret ediyorlar.

<div id="313">{{Arabi|وَ كَمْ مِنْ عَٓائِبٍ قَوْلًا صَحٖيحًا وَ اٰفَتُهُ مِنَ الْفَهْمِ السَّقٖيمِ}}</div>

Nice doğru işleri ayıplayanlar vardır ki, bu durum onların hasta anlayışlarından kaynaklanmaktadır.

===Nutuk - 2===

Prens Sabahaddin Bey'in Su-i Telakki Olunan Güzel Fikrine Cevap

===Nutuk - 3===

İstanbul'da Bulunan Kürdlere Edilen Telkinat

<div id="314">{{Arabi|اَتَانٖي هَوَاهَا قَبْلَ اَنْ اَعْرَفَ الْهَوٰى ٭ فَصَادَفَ قَلْبًا خَالِيًا فَتَمَكَّنَا}}</div>

Aşkı henüz bilmezken, onun aşkıyla karşılaştım. Kalbimi boş bulup oraya yerleşti.

===Nutuk - 4===

Herkes Vazifesini Bilmeli Su-i İsti'mal Etmemeli

<div id="315">{{Arabi|اِمْرَ أَتٖى طَالِقٌ ثَلَاثًا}}</div>

Hanımım benden üç talakla boştur.

<div id="316">{{Arabi|مَا ذَنْبُ الْفَقٖيرَةِ}}</div>

Zavallının günahı nedir? 

<div id="540">{{Arabi|قَالَ ضٖيقُ الْقَافِيَةِ}}</div>

Dedi: Kafiye sıkıntısıdır.

===Nutuk - 5===

Niyazi Bey'e

===Nutuk - 6===

Kürdistan Ulema ve Meşayih ve Rüesa ve Efradına Meşrutiyete Dair Telkinattır

===Nutuk - 7===

Benim gibi bir asabi ve sinirli ve hakikati hiçbir şeye feda etmeyen, gayet insafsızlığa karşı sözlerindeki şiddet ve ifratı ile muaheze ederseniz, insafsızlığa bir insafsızlık daha ilave edersiniz.

<div id="317">{{Arabi|اِثْمُهُ اَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِ}}

</div>Günahı ve zararı faydasından daha çok.

<div id="318">{{Arabi|سَيِّدُ الْقَوْمِ خَادِمُهُمْ}}</div>

Toplumun efendisi, onlara hizmet edendir. (Suyuti, el-Fethü'l-Kebir: 21168; Acluni, Keşfü'l-Hafa: 1/409)

<div id="319">{{Arabi|اِنَّ لِلْبَاطِلِ صَوْلَةً ثُمَّ تَضْمَحِلُّ}}</div>

Batılın baskın bir dönemi vardır amma daha sonra yok olup gider.

<div id="320">{{Arabi|مَنْ لَمْ يُوَدِّبْهُ الْاَبَوَانُ اَدَّبَهُ الزَّمَانُ}}</div>

Ana-babanın terbiye etmediği kişiyi zaman terbiye eder.

<div id="321">{{Arabi|مَنْ كَانَ لِلّٰهِ كَانَ للّٰهُ لَهُ}}</div>

Kim Allah için çalışırsa, Allah da onunla beraberdir.

<div id="322">{{Arabi|مَا تَمَّ الْكَلَام}}</div>

Söz tamam oldu.

==Makaleler Kısmı==

1908-1909 ve sonra 1920'lerde siyasi ve dini gazetelerde neşredilen Bediüzzaman Said-i Nursi Hazretlerinin elde edilmiş makaleleridir.

===Makale - 1===

"Kürd'ler Neye Muhtaçtır?"

Şark ve Kürdistan Gazetesi Sayı: 119 Teşrin-i Sani 1324 / 3 Aralık 1908 / İstanbul

Hazret-i Üstadın 19 Eylül 1324 - 02 Ekim 1908'de Misbah Gazetesinde neşredilmiş "Hürriyete Hitab" nutkundan sonra gazetelerde neşredilmiş makalelerin birincisi, her ne kadar Şura-yı Ümmet Gazetesi 6 Teşrinisani 1324 - 19 Kasım 1908 tarih ve 46. sayılı nüshasında neşredilmiş olan, "...Hamidiye Alaylarına Dair Beyan-ı Hakikat" makalesi ise de; fakat 1908'in ilk yarısı içerisinde (tahminen Mart başlarında) merhum Sultan İkinci Abdülhamid'e dilekçe olarak arz edilip, bilahere (Şark ve Kürdistan Gazetesi sayı: 1, 19 Teşrinisani 1324 - 02 Aralık 1908 de neşredilen yazısı birinci makale olarak dercedilmiştir..

===Makale - 2===

Hamidiye Alaylarına Dair Beyan-ı Hakikat

Şura-yı Ümmet Gazetesi, 06 Teşrinisani 1324 / 19 Kasım 1908 tarih ve 46. sayılı nüshası sahife: 1'de neşredilmiştir. Bediüzzaman-ı Kürdi

===Makale - 3===

(Bu makale Kürdçedir, aslı Osmanlıca Âsar-ı Bediiyye'dedir)

Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi 21 Teşrinisani 1324 / 4 Aralık 1908

Sayı: 1. Nüshası

Bediüzzaman Said Nursi'nin Nesayihi

Kürdçe Lisanımız Türkçe Tercümesi A.Badıllı

Kürdçe Lisanımız

Türkçe Tercümesi

(Mütercim: Abdülkadir Badıllı)

===Makale - 4===

Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 29 Teşrinisani 1324 / 12 Aralık 1908 Sayı: 2. Nüshası Sayfa 13

Kürdler Neye Muhtaç?

===Makale - 5===

Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 6 Kanun-ı Evvel 1324 19 Aralık 1908 Sayı: 3. Nüshası

Sayfa 20-22

Bediüzzaman Said-i Kürdi'nin Mebusana Hitabı

<div id="323">{{Arabi|يَٓا اَيُّهَا الْمَبْعُوثُونَ اِنَّكُمْ لَمَبْعُوثُونَ لِيَوْمٍ عَظٖيمٍ}}</div>

Ey mebuslar, şüphesiz sizler büyük bir gün için diriltileceksiniz.

<div id="">{{Arabi|وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ اِلَّا فٖى كِتَابٍ مُبٖينٍ}}</div>

Yaş ve kuru hiçbir şey yoktur ki apaçık bir kitapta olmasın (En'am 59)

<div id="324">{{Arabi|اَلْحِكْمَةُ ضَالَّةٌ الْمؤْمِنِ اَخَذَهَا اَيْنَمَا وَجَدَهَا}}</div>

Hikmet müminin kaybolmuş malıdır, nerde bulursa alır. (Hadis. Bkz. Tirmizi Kitabu'l-İlim: 19. Ibn Mace, Kitabü'z-Zühd: 15)

<div id="325">{{Arabi|وَ الْفَضْلُ مَا شَهِدَتْ بِهِ الْاَعْدَاءُ}}</div>

Fazilet odur ki. düşmanlar dahi onu tasdik etsin.

===Makale - 6===

Kürd Teavün ve terakki Gazetesi, 13 Kanun-ı evvel 1324 / 06 Aralık 1908 Sayı: 4. Nüshası

Sayfa 29-30

Bediüzzaman Molla Said-i Kürdi'nin Mebusana Hitabı

<div id="326">{{Arabi|حَفَظْتُمْ شَيْئًا وَ غَابَتْ عَنْكُمْ اَشْيَٓاءُ}}</div>

Bir şeyi korudunuz ama bir çok şeyi de yitirdiniz.

<div id="327">{{Arabi|اِنَّ اللّٰهُ هُوَ الْقَوِىُّ الْمَتِينُ}}</div>

Şüphesiz ki, Allah gerçek güç ve kuvvet sahibidir.

<div id="328">{{Arabi|پَسْ كُنَمْ چُونْ زٖيرَ كَانْرَا اِنْ بَسْ اَسْت ٭ بَانْكِ دِهْ كَرْدَمْ اَگَرْ دَرْكَسْ اَسْت}}</div>

Akıllı olanlar için bu söylediklerim yeter. Köye seslendim, sesimi duyan varsa eğer.

===Makale - 7===

Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 27 Kanunuevvel 1324 / 09 Ocak 1909 Sayı: 6. Nüshası Sayfa 43-44

"Musahabe" Nutk-u Sabıkın Neticesi

<div id="">{{Arabi|وَلَا تَجَسَّسُوا}}</div>

Birbirinizin kusurlarını araştırmayınız. (Hucurat 12)

<div id="">{{Arabi|وَ لَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا}}</div>

Bazılarınız, bazılarını gıybet etmesin. (Hucurat Suresi: 12)

<div id="329">{{Arabi|لِلْكُلِّ حُكْمٌ لَيْسَ لِكُلٍّ}}</div>

Bütün için geçerli olan hüküm, her fert için geçerli olmaz.

<div id="330">{{Arabi|وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى}}</div>

Selam, hidayete tabi olanların üzerine olsun.

===Makale - 8===

Kürd Teavün ve terakki Gazetesi, 27 Kanunuevvel 1324 / 09 Ocak 1909 Sayı: 6. Nüshası Sayfa 43-44

İLMİYE!

<div id="332">{{Arabi|قَضَايَا قِيَاسُهَا مَعَهَا}}</div>

Kıyasları da kendileriyle birlikte olan cümlelerim.

<div id="332">{{Arabi|وَالَّذٖى نَظَرَهُ النَّقَّادَ اَدَقُّ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَيْهِ ، وَمَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Meali: "Nurefşan nazarına karşı hayal hakikati setredemez. Hak olan mesleği tesvilata, tedlisata muhtaç değildir." (Bu kelam iki fırka-i dallenin reddine işarettir.)

===Makale - 9===

VOLKAN

26 Şubat 1324 - 11 Mart 1909

Sayı: 70

HAKİKAT

<div id="333">{{Arabi|سِرّ وَحْدَتْ ژاَزَلْ گِرْ تِيَه حَتَّى بِاَبَدْ}}</div>

Vahdet sırrı ezelden ebede kadar kainatı bütünüyle kaplamıştır. (Ahmed-i Ciziri, Divan, sayfa:46)

<div id="334">{{Arabi|اِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْقَوِىُّ الْمَتِينُ}}</div>

Muhakkak ki Allah güç ve kudret sahibidir.

===Makale - 10===

VOLKAN

No: 73 - 29 Şubat 1324

14 Mart 1909

YAŞASIN ŞERİAT-I GARRA

===Makale - 11===

VOLKAN

No: 77 - 5 Mart 1325 / 18 Mart 1909 YAŞASIN ŞERİAT-I AHMEDÎ (A.S.M.)

===Makale - 12===

VOLKAN

No: 83 - 11 Mart 1325

23 Mart 1909

Bu makale, Volkan 83. ve 84. sayılarında yayınlanmıştır.

DAĞ MEYVESİ ACI DA OLSA DEVADIR

"Bediüzzaman-ı Kürdi'nin fihriste-i makasıdı ve efkarının programıdır."

<div id="">{{Arabi|لَا اِكْرَاهَ فِى الدِّينِ}}</div>

Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)

<div id="335">{{Arabi|وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى}}</div>

Selam, hidayete tabi olanların üzerine olsun.

===Makale - 13===

VOLKAN

14 Mart 1325 / 27 Mart 1909

Sayı: 86

SADÂ-YI HAKİKAT

<div id="336">{{Arabi|جُمْلَه شٖيرَانِ جِهَانْ بَسْتَهءِ اٖينْ سِلْسِلَه اَنْد}}</div>

<div id="337">{{Arabi|رُوبَه اَزْ حٖيلَه چِه سَانْ بِگُسَلَدْ اٖينْ سِلْسِلَه رَا}}</div>

Bütün dünya arslanlarının bağlandığı bir zinciri tilki hile yapıp nasıl koparabilir ki?

===Makale - 14===

VOLKAN

18 Mart 1325 / 31 Mart 1909

Sayı: 90

REDD-ÜL EVHAM

İttihad-ı Muhammedi (Aleyhissalatü Vesselam) cemaatine isnad ettikleri dokuz evham-ı fasideyi reddedeceğim.

<div id="338">{{Arabi|لَا خَيْرَ فِى دُنْياً بِلَا دِينٍ}}</div>

Din olmadan dünyada hayır yoktur.

<div id="">{{Arabi|لَا اِكْرَاهَ}}</div>

Zorlama yoktur. (Bakara 256)

<div id="339">{{Arabi|وَالسَّلَامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى}}</div>

Selamet hidayete tabi olanların üzerine olsun.

===Makale - 15===

VOLKAN

Sayı: 97

25 Mart 1325 / 7 Nisan 1909

ZİYA-YI HAKİKAT

<div id="">{{Arabi|لَا اِكْرَهَ فِى الدِّينِ}}</div>

Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)

<div id="340">{{Arabi|نَحْنُ رِجَالٌ وَهُمْ رِجَالٌ}}</div>

Onlar erkekse, biz de erkeğiz. (İmam-ı Âzam'a atfedilen bir söz)

===Makale - 16===

VOLKAN

Sayı: 101

29 Mart 1325 / 11Nisan 1909

LEMEÂN-I HAKİKAT VE İZÂLE-İ ŞÜBEHÂT

<div id="341">{{Arabi|لَا خَيْرَ فِى الدُّنْيَا بِلَا دِينٍ}}</div>

Din olmadan dünyada hayır yoktur.

<div id="342">{{Arabi|اِلَىَّ لَعَمْرٖى قَصْدُ كُلِّ عَجٖيبَةٍ ٭ كَاَنّٖى عَجٖيبٌ فٖى عُيُونِ الْعَجَٓائِبِ}}</div>

Ömrüme yemin olsun ki, asıl garip olan şey, acaib kişilerin gözünde benim garip sayılmamdır.

<div id="343">{{Arabi|وَالسَّلَامَةُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهِدَايَةَ}}</div>

Selamet, hidayete tabi olanların üzerine olsun.

===Makale - 17===

Şu gelecek makaleler Otuzbir Mart hadisesinde isyan eden sekiz tabur askeri itaata getiren ve musibeti yüzden bire indiren iki derstir. Müellif

Volkan

Serbesti

Mizan

No:107

Sayı: 111

Sayı: 128

4 Nisan 1325

2 Nisan 1325

17 Nisan 1909

15 Nisan 1909

KAHRAMAN ASKERLERİMİZE

===Makale - 18===

Volkan

Mizan

No: 110

Sayı: 129

7 Nisan 1325

4 Nisan 1325

20 Nisan 1909

17 Nisan 1909

ASÂKİRE HİTAB

===Makale - 19===

İKDAM

22 Şubat 1336 / 7 Mart 1920

Sayı: 8273

KÜRDLER VE OSMANLILIK

İkdam Ceride-i Muteberesine! Sadat-ı Berzenciye'den Dava Vekili Ahmet Arif

Hizan Sadat-ı Kiramından İhtiyat Binbaşısı

Muhammed Sıddık

Ulema-i Ekrad'dan

Said-i Kürdi

===Makale - 20===

SEBİL-ÜR REŞAD

4 Mart 1336 / 17 Mart 1920

Sayı: 461

KÜRDLER VE İSLÂMİYET

<div id="344">{{Arabi|اَلْاِسْلَامُ جَبَّ الْعَصَبِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةَ}}</div>

İslam cahiliyet asabiyetini ortadan kaldırmıştır. (Hadis. Bkz. Müsned: 4/199, 204-205; Müslim, imare: 53-54; Ebu Davud, Edeb: 111-112; ibn Mace, Fiten: 7)

==Lemeat==

Evkaf-ı İslamiye Matbaası İstanbul 1337-1339 (1921)

<div id="345">{{Arabi|مِنْ بَيْنِ هِلَالِ الصَّوْمِ وَ هِلَالِ الْعِيدِ}}</div>

Ramazan hilali ile bayram hilali arasından..

<div id="346">{{Arabi|اَلْمَرْءُ عَدُوٌّ لِمَا جَهِلَ}}</div>

Kişi bilmediği şeyin düşmanıdır. (Ali ibni Ebi Talib, Nehcü'l-Belağa, s. 780)

<div id="347">{{Arabi|قَوْلِ نَوَالَاسِيسَبَانْ}}</div>

"Sahabelerin gazevatına dair Kürtçe "Kavl-i Nevala Siseban" namında bir destan."

<div id="348">{{Arabi|نَجْمُ اَدَبٍ وُلِدَلِ هِلَالَىْ رَمَضَانَ}}</div>

Yani, "Ramazan'ın iki hilalinden doğmuş bir edep yıldızıdır." (1337 eder.)

<div id="349">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.

<div id="350">{{Arabi|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلٰى سَيِّدِ الْمُرْسَلٖينَ وَ عَلٰى اٰلِهٖ وَ صَحْبِهٖ اَجْمَعٖينَ}}</div>

Âlemlerin rabbi olan Allah'a hamd, Peygamberlerin Efendisi olan Zata ve Onun bütün al ve ashabına salat olsun.

<div id="351">{{Arabi|سبْحَانَكَ لَا قُدْرَةَ فِينَا رَبَّنَا اَنْتَ الْقَدِيرُ الْاَزَلِىُّ ذُوالْجَلَالِ}}</div>

Seni her türlü noksan sıfattan tenzih ederiz, ey Rabbimiz! Sen ezeli Kadirsin ve celal sahibisin. Bizde güç kuvvet yoktur.

<div id="">{{Arabi|مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}</div>

Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)

<div id="">{{Arabi|اِنْشَقَّ الْقَمَرُ}}</div>

Ay ikiye ayrıldı, yarıldı. (Kamer 1)

<div id="">{{Arabi|سبْحَانَ الَّذِى اَسْرَى}}</div>

Gece seyahat ettiren Allah, her türlü noksandan münezzehtir. (İsra 1)

<div id="352">{{Arabi|اَلْقَاتِلُ لَا يَرِثُ}}</div>

Katil miras alamaz. (Tirmizi, Feraiz: 17; Ebu Davud, Diyat: 18; Darimi, Feraiz: 41; İbn-i Mace, Feraiz: 8, Diyat: 14; Müsned 49.)

<div id="353">{{Arabi|خُذْ مَا صَفَا دَعْ مَا كَدَرْ}}</div>

Güzel ve huzur vereni al, çirkin ve keder vereni bırak.

<div id="">{{Arabi|مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ}}</div>

Kim bir cana kıymamış bir kimseyi öldürürse... (Maide 32)

<div id="354">{{Arabi|الجمعية التى فيها التسا ند آلة خلقت لتحر يك السكنات الجماعية التى فيها التحا سد آلة خلطت لتسكين الحركات}}</div>

İçinde tesanüd bulunan cemiyet, durgunlukları harekete geçirmek için bir alettir. İçinde tehasüd bulunan cemaat ise hareketleri ve faaliyetleri durdurmak için vardır.

<div id="355">{{Arabi|رَبَّنَا لَاتَكِلْنَا اِلٰى اَنْفُسِنَا فٖى رِزْقٍ فٖى جَدٖى}}</div>

Ya Rab.. Gayretimin içinde olan rızık -konusunda- bizi kendimize -nefsimize- havale etme..

<div id="356">{{Arabi|يَارَبّ۪ى تَوَكَّلْتُ عَلَيْكَ ، فٖى بَدْئٖى وَعُودٖى}}</div>

Ya Rab.. Başlangıcımda ve tekrar dönüşümde sana tevekkül ettim.

<div id="">{{Arabi|اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّا اِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}</div>

Biz yalnız Allah'ın malıyız -O'na aidiz-, O'ndan geldik ve -yine- O'na döneceğiz. (Bakara 156)

<div id="357">{{Arabi|آخ}}</div>

Aaah!

<div id="358">{{Arabi|آه}}</div>

Aaah!

<div id="359">{{Arabi|اوخ}}</div>

Oooh!

<div id="360">{{Arabi|اِذَا تَاَنَّثَ الرِّجَالُ السُّفَهَٓاءُ بِالْهَوَسَاتِ اِذًا تَرَجَّلَ النِّسَٓاءُ النَّاشِزَاتُ بِالْوَقَاحَاتِ}}</div>

Sefih erkekler hevesatına uyarak kadınlaştığında; naşize kadınlar da hayasızlıkla erkekleşir.

<div id="361">{{Arabi|اِنَّ الْاِنْسَانَ كَصُورَةِ يٰسٓ كُتِبَتْ فٖيهَا سُورَةُ يٰسٓ}}</div>

Muhakkak ki insan, içinde Yasin yazılmış bir Yasin kelimesinin çizimi gibidir. 

<div id="362">{{Arabi|فَتَبَارَكَ اَللّٰهُ اَحْسَنُ الْخَالِقٖينَ}}</div>

Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde bulunan Allah'ın şanı ne yücedir.

<div id="">{{Arabi|انَّا لَهُ لَحَافِظُونَ}}</div>

Onu (Kur'an'ı) koruyacak olan da Biziz. (Hicr 9)

<div id="363">{{Arabi|اولشماز دست أدب غرب هوسبار هواكار دهادار}}</div>

<div id="364">{{Arabi|دأب أدب أبد مدت قرآن ضيابار شفاكار هدادار}}</div>

"Ulaşmaz Dest-i Edeb-i Garb-i Hevesbar-ı Hevakar-ı Dehadar / De'b-i Edeb, Ebed-Müddet, Kur'an-ı Ziyabar-ı Şifakar-ı Hüdadar"

Batının heva ve hevese dayalı dehasından kaynaklanan edebiyatı, Kur'an'ın sonsuza kadar ışık ve şifa saçan hidayet verici ve saf edep olan edebiyatına ulaşmaz.

<div id="">{{Arabi|فَتَبَارَكَ اللّٰهُ اَحْسَنُ الْخَالِقِينَ}}</div>

Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde bulunan Allah'ın şanı ne yücedir! (Mü'minun 14)

<div id="365">{{Arabi|وَ اٰخِرُ دَعْوٰينَا اَنِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ}}</div>

Duamızın sonu, 'Âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd olsun'dan ibarettir. (Yunus 10'dan iktibas edilmiştir.)

<div id="366">{{Arabi|اَللّٰهُمَّ اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقٖيمَ ٭ صِرَاطَ الَّذٖينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ ٭ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لَا الضَّٓالّٖينَ آمٖينَ}}</div>

Allahım! Bizi doğru yola ilet -kendilerine in'amda bulunduğun kimselerin yoluna. Yoksa gazabına uğrayanların yahut sapıtanların yoluna değil. Âmin.

<div id="367">{{Arabi|اَللّٰهُمَّ اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقٖيمَ آمٖينَ}}</div>

Allahım, bizi doğru yola ilet. Âmin.

<div id="368">{{Arabi|اِنَّ قِصَّةَ مُوسٰى اَجْدٰى مَنْ تَفَارٖيقِ الْعَصَا أَخَذَهَا الْقُرْاٰنُ بِيَدِهِ الْبَيْضَٓاءِ فَخَرَّتْ سَحَرَةُ الْبَيَانِ سَاجِدٖينَ لِبَلَاغَتِهِ الزَّهْرَٓاءِ!}}</div>

Şüphesiz Kur'an-ı Kerim'in parlak eline aldığı Hz. Musa'nın kıssası "tefarikü'l-asa"dan çok daha faydalı olmuştur. Böylece edebiyat sihirbazları onun keskin belagatı karşısında secde etmekten kendilerini alamadılar.

<div id="">{{Arabi|فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ}}</div>

Bugün senin cesedini kurtaracağız. (Yunus 92)

<div id="">{{Arabi|يَا هَامَا نُ ابْنِ لِى صَرْحًا}}</div>

Ey Haman, bana bir kule yap! (Mü'min 36)

<div id="">{{Arabi|اِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى}}</div>

Muhakkak ki Karun Musa'nın kavmindendi. (Kasas 76)

<div id="">{{Arabi|وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ اَبَدًا}}</div>

Ve onu (Yahudiler ölümü) asla istemiyeceklerdir. (Bakara 95)

<div id="">{{Arabi|يُذَبِّحُونَ اَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ}}</div>

Kızlarınızı sağ bırakıp yeni doğan erkek çocuklarınızı kesiyorlardı. (Bakara 49)

<div id="">{{Arabi|وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَةُ وَالْمَسْكَنَةُ}}</div>

Onların üzerine bir zillet ve yoksulluk damgası vuruldu. (Bakara 61)

<div id="">{{Arabi|لَتُفْسِدُنَّ فِى الْاَرْضِ}}</div>

..Yeryüzünde muhakkak fitne-fesad çıkarırsınız. (İsra 4)

<div id="">{{Arabi|وَلَا تَعْثَوْا فِى الْاَرْضِ مُفْسِدِينَ}}</div>

Yeryüzünde muhakkak (fitne) fesad çıkarmaya çalışmayın. (Bakara 60)

<div id="">{{Arabi|اَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ}}</div>

Elbette yaratan bilmez mi? (Mülk 14)

<div id="369">{{Arabi|اَلَايَتَكَلَّمُ مَنْ عَلِمَ}}</div>

Elbette bilen konuşur

<div id="370">{{Arabi|قُلْ هوَ}}</div>

De ki: O...

<div id="371">{{Arabi|اَللّٰهُ اَحَدٌ}}</div>

Allah birdir.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ الصَّمَدُ}}</div>

Allah Samed'dir; herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbir şeye muhtaç değildir.

<div id="">{{Arabi|لَمْ يَلِدْ}}</div>

O doğmamıştır.

<div id="372">{{Arabi|لَمْ}}</div>

(Olumsuzluk edatı) "Değildir."

<div id="">{{Arabi|وَلَمْ يُولَدْ}}</div>

O doğurmamıştır.

<div id="373">{{Arabi|وَلَمْ يَكُنْ}}</div>

Olmadı.

<div id="374">{{Arabi|لَا يَعْلَمُ الْغَيْبَ اِلَّا اللّٰهُ}}</div>

Gaybı Allah'tan başka kimse bilmez.

<div id="375">{{Arabi|لَا مُوءَثِّرَ فِى الْكَوْنِ اِلَّا اللّٰهُ}}</div>

Kainatta Allahtan başka müessir yoktur.

<div id="376">{{Arabi|لَا خَالِقَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Ondan başka Halık yoktur.

<div id="377">{{Arabi|أَنا}}</div>

Ben.

<div id="">{{Arabi|اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتًا}}</div>

Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? (Hucurat 12)

<div id="">{{Arabi|اِصْبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا}}</div>

Sabredin ve sabırda yarışın ve (cihad için) daima hazırlıklı olun. (Âl-i İmran 200)

<div id="">{{Arabi|فَاسْتَقِمْ كَمَا اُمِرْتَ}}</div>

Emrolunduğun gibi dos doğru ol. (Hud 112)

<div id="">{{Arabi|قُلْ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ}}</div>

De ki: O Allah birdir. (İhlas 1)

<div id="">{{Arabi|يَمْحَقُ اللّٰهُ الرِّبَوا}}</div>

Allah faizin bereketini giderip onu mahveder. (Bakara 276)

<div id="">{{Arabi|وَاَحَلَّ اللّٰهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَوا}}</div>

Allah alışverişi helal, faizi haram kıldı. (Bakara 275)

<div id="">{{Arabi|وَاَقٖيمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ}}</div>

Namazı dos doğru kılın, zekatı verin. (Bakara 43)

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعَى}}</div>

İnsan için, ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)

<div id="">{{Arabi|وَالَّذٖينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فٖى سَبٖيلِ اللّٰهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ اَلٖيمٍ}}</div>

Altını ve gümüşü biriktirip de onu Allah yolunda harcamayanları acı bir azapla müjdele. (Tevbe 34)

<div id="">{{Arabi|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِى آدَمَ}}</div>

Muhakkak ki biz insanoğlunu mükerrem kıldık. (İsra 70)

<div id="550">{{Arabi|خَيْرُ الْاُمُورِ الْاَوْسَطُ}}</div>

İşlerin hayırlısı -en iyi olanı- ortancası olanıdır. (hadis)

<div id="378">{{Arabi|عَدَدَ مَعْلُومَاتِ اللّٰهِ}}</div>

Allah'a malum olan şeylerin sayısı kadar.

<div id="">{{Arabi|حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ}}</div>

(Aya gelince, biz ona da menzil menzil miktarlar tayin ettik.) Nihayet o, eski hurma salkımının eğri çöpü gibi bir hale dönmüştür (döner). (Yasin 39)

<div id="">{{Arabi|كَالْ عُرْجُونِ الْقَدِيمِ}}</div>

Eski hurma salkımının eğri çöpü gibi.. (Yasin 39)

<div id="">{{Arabi|قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ}}</div>

Ona -aya- konaklar yaptık. (Yasin 39)

==Hakikat Çekirdekleri==

Camii: Biraderzadesi Abdurrahman-ı Nursi

Evkaf-ı İslamiye Matbaası 1336

<div id="379">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="380">{{Arabi|اَحْمَدُهُ مُصَلِّياً عَلٰى مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلٖينَ}}</div>

Allah tarafından gönderilmiş elçilerin efendisi Muhammed'e salat ve selamda bulunarak Allah'a hamd ederim.

<div id="381">{{Arabi|سُبْحَانَكَ لَا قُدْرَةَ لَنَٓا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزٖيزُ الْحَكٖيمُ}}</div>

Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ederiz. Senin bize verdiğinden başka bizim hiçbir kudretimiz yoktur. Muhakkak ki Sen yüce olansın ve her şeyi hikmetle yapansın.

<div id="382">{{Arabi|لَا يَلْزَمُ مِنْ لُزُومِ صِدْقِ كُلِّ قَوْلٍ ، قَوْلُ كُلِّ صِدْقٍ}}</div>

"Her söz doğru olmalı; her doğru, söz olmamalı!"

<div id="383">{{Arabi|اَلْجَمْعِيَّةُ الَّتٖى فٖيهَا التَّسَانُدُ اٰلَةٌ خُلِقَتْ لِتَحْرٖيكِ السَّكَنَاتِ وَالْجَمَاعَةُ الَّتٖى فٖيهَا التَّحَاسُدُ اٰلَةٌ خُلِقَتْ لِتَسْكٖينِ الْحَرَكَاتِ}}</div>

İçinde dayanışma olan cemiyet, durgun halleri harekete geçirmek için bir vasıtadır, içinde kıskanma olan cemaat ise işleri karıştırıp faaliyetleri durdurur.

<div id="384">{{Arabi|اِذَا تَاَنَّثَ الرِّجَالُ بِالتَّهَوُّسِ تَرَجَّلَ النِّسَٓاءُ بِالتَّوَقُّحِ}}</div>

Erkekler heva ve hevesle kadınlaşırsa, kadınlar da hayasızlıkla erkekleşir.

<div id="385">{{Arabi|اِذَا وَازَنْتَ بَيْنَ حَوَاسِّ حُوَيْنَةٍ خُرْدَبٖينِيَّةٍ وَ حَوَاسِّ الْاِنْسَانِ تَرٰى سِرًّا عَجٖيبًا}}</div>

Hurdebini bir hayvanın hasseleri insanın hasseleriyle muvazene edildiğinde, acip bir sır görürsün.

<div id="386">{{Arabi|اِنَّ الْاِنْسَانَ كَصُورَةِ يٰسٓ كِتُبَتْ فٖيهَا سُورَةُ يٰسٓ}}</div>

İnsan, içinde Yasin yazılmış bir Yasin sureti {{Arabi|يس}} gibidir.

==Hakikat Çekirdekleri (2)==

Mürettibi Biraderzadesi Abdurrahman

Evkaf-ı İslamiye Matbaası 1337-1339

<div id="387">{{Arabi|بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ}}</div>

Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..

<div id="388">{{Arabi|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلٰى مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلٖينَ}}</div>

Âlemlerin rabbi olan Allah'a hamdolsun. Salat ve selam peygamberlerin efendisi Muhammed'in üzerine olsun.

<div id="">{{Arabi|قُلْ هُوَ}}</div>

De ki, O...

<div id="389">{{Arabi|اَىْ : لَا مَشْهُودَ بِنَظَرِ الْحَقِيقَةِ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Hakikat nazarıyla bakıldığında şahit olunan herşey Ondandır ve ancak Ona delalet eder.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ اَحَدٌ}}</div>

Allah birdir.

<div id="390">{{Arabi|اَىْ : لَا مَعْبُودَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Asla Ondan başka mabud yoktur.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ الصَّمَدُ}}</div>

Allah Sameddir (Yani herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbirşeye muhtaç değildir.)

<div id="391">{{Arabi|اَىْ : لَا خَالِقَ وَلَا رَبَّ اِلَّا هُوَ}}</div>

Yani: Asla Ondan başka Halık ve Rab yoktur

<div id="392">{{Arabi|اَىْ : لَا قَيُّومَ وَلَا غَنِىَّ عَلَى الْاِطْلَاقِ اِلَّا هُوَ}}</div>

Kainat ve içindeki yaratıkları ayakta tutan ve hiçbir şeye ihtiyacı olmayan ancak Odur.

<div id="">{{Arabi|لَمْ يَلِدْ}}</div>

Doğmamıştır.

<div id="">{{Arabi|وَلَمْ يُولَدْ}}</div>

Doğurmamıştır.

<div id="">{{Arabi|وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا اَحَدٌ}}</div>

Hiçbirşey Onun dengi değildir.

<div id="">{{Arabi|لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}}</div>

Onun hiçbir benzeri yoktur. O herşeyi hakkıyla işiten, herşeyi hakkıyla görendir. (Şura 11)

<div id="393">{{Arabi|لَا اِلَهَ اِلَّا اللّٰهُ}}</div>

Allah'tan başka ilah yoktur.

<div id="">{{Arabi|اَللّٰهُ لَا اِلَهَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Allah. Ondan başka ilah yoktur. (Bakara 255)

<div id="394">{{Arabi|لَا خَالِقَ اِلَّا هُوَ}}</div>

Ondan başka yaratıcı yoktur.

<div id="395">{{Arabi|ش - وَالَّذٖى عَلَّمَ الْقُرْاٰنَ الْمُعْجِزَ اِنَّ نَظَرَ الْبَشٖيرِ النَّذٖيرِ وَبَصٖيرَتَهُ النَّقَّادَةَ اَدَقُّ وَاَجَلُّ وَاَجْلٰى وَاَنْفَذُ مِنْ اَنْ يَلْتَبِسَ اَوْ تَشْتَبِهَ عَلَيْهِ الْحَقٖيقَةُ بِالْخَيَالِ وَاِنَّ مَسْلَكَهُ الْحَقَّ اَغْنٰى وَاَنْزَهُ وَاَرْفَعُ مِنْ اَنْ يُدَلِّسَ اَوْ يُغَالِطَ عَلَى النَّاسِ}}</div>

Kur'an-ı Mu'cizü'l-Beyanı öğretene and olsun ki, Beşir ve Nezir olan Zatın nazarı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlak; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir.

<div id="">{{Arabi|اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتًا}}</div>

Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? (Hucurat 12)

<div id="396">{{Arabi|اِنَّ الْاِنْسَانَ الَّذٖى لَا يُدْرِكُ سِرَّ التَّعَاوُنِ لَهُوَ اَجْمَدُ مِنَ الْحَجَرِ اِذْ مِنَ الْحَجَرِ مَا يَتَقَوَّسُ لِمُعَاوَنَةِ اَخٖيهِ . اِذِ الْحَجَرُ مَعَ حَجَرِيَّتِهِ اِذَا خَرَجَ مِنْ يَدِ الْمُعَقِّدِ الْبَانٖى فِى السَّقْفِ الْمُحَدَّبِ يَمٖيلُ وَ يَخْضَعُ رَاْسَهُ لِيُمَاسَّ رَاْسَ اَخٖيهِ لِيَتَمَاسَكَا عَنِ السُّقُوطِ}}</div>

Yardımlaşma sırrını idrak etmeyen insan taştan daha camiddir. Çünkü öyle taşlar vardır ki, kardeşine yardım etmek için eğilip bükülür. Taş, taşlığıyla beraber iyi bir ustanın eliyle kavisli tavandaki yerine konulunca, kardeşinin düşmesini önlemek için başını eğer ve ona yaslanır.

<div id="397">{{Arabi|اَلْكَلَامُ كَالْمَالِ لَا يَجُوزُ فِيهِ الْاِسْرَافُ}}</div>

Söz mala benzer, onda yapılan israf caiz olmaz.

==Bediüzzaman'ın Tarihçe-i Hayatı==

Müellifi Müküslü Hamza Rumi 1334, miladi 1918 yılında yazılmıştır.

==Tarihçe-i Hayatın Zeyli==

Biraderzadesi Abdurrahman

Rumi 1337, miladi 1921 yılında yazılmıştır.

<div id="398">{{Arabi|نَجْمُ اَدَبٍ وُلِدَلِ هِلَالَيْ رَمَضَانَ}}</div>

Ramazan'ın iki hilalinden doğmuş bir edep yıldızıdır.

<div id="399">{{Arabi|وَ اٰخِرُ دَعْوٰيهُمْ اَنِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}</div>

Onların en son duaları: "Âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamdolsun" dur.









































.