-şiken: Revizyonlar arasındaki fark
("Kategori:Farsça Ekler '''-şiken''', sonuna geldiği kelimeye kıran, bozan, dağıtan, parçalayan, koparan, önleyen vb. anlamı katan farsça bir sone..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu) |
|||
| 10. satır: | 10. satır: | ||
*'''Edebşiken:''' Ebebi kıran | *'''Edebşiken:''' Ebebi kıran | ||
Heyet-i içtimaiyeyi faaliyet ve harekete götüren çok ukde-i hayatiyelerden, bizde inkişafa başlayan yalnız fikr-i edebiyat bâhusus şairane, müfritane, edebşikenane, hodpesendane olan fikr-i hiciv ve arzu-yu tahkirdir. (Sünuhat) | Heyet-i içtimaiyeyi faaliyet ve harekete götüren çok ukde-i hayatiyelerden, bizde inkişafa başlayan yalnız fikr-i edebiyat bâhusus şairane, müfritane, ''edebşikenane'', hodpesendane olan fikr-i hiciv ve arzu-yu tahkirdir. (Sünuhat) | ||
*'''Hakikatşiken:''' Hakikatı kıran, bozan | *'''Hakikatşiken:''' Hakikatı kıran, bozan | ||
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | Eserlerim bâzen hem ''hakîkat-şiken'', hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | ||
*'''Hayalşiken:''' Hayali dağıtan, bozan | *'''Hayalşiken:''' Hayali dağıtan, bozan | ||
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem ''hayal-şiken'', hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | ||
*'''Haysiyetşiken:''' Haysiyet kıran | *'''Haysiyetşiken:''' Haysiyet kıran | ||
Gazeteler iki kıyas-ı fâsid cihetiyle ve neşriyat-ı haysiyet-şikenâne ile ahlâk-ı İslâmiyeyi sarstılar. (Divan-ı Harb-i Örfi) | Gazeteler iki kıyas-ı fâsid cihetiyle ve neşriyat-ı ''haysiyet-şikenâne'' ile ahlâk-ı İslâmiyeyi sarstılar. (Divan-ı Harb-i Örfi) | ||
*'''Hisşiken:''' Hissi kıran | *'''Hisşiken:''' Hissi kıran | ||
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem ''hiss-şiken'', hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | ||
*'''Hürriyetşiken:''' Hürriyeti kısıtlayan, | *'''Hürriyetşiken:''' Hürriyeti kısıtlayan, hürriyete aykırı | ||
“Bu da vatan evladıdır.” demediğiniz halde; hangi usûl ile hangi kanun ile bîçare milletinize rızaları hilafına olarak tatbik ettiğiniz bu hürriyet-şiken usûlünüzü, benim gibi her cihetle size yabancı bir adama teklif ediyorsunuz? (29. Mektup) | “Bu da vatan evladıdır.” demediğiniz halde; hangi usûl ile hangi kanun ile bîçare milletinize rızaları hilafına olarak tatbik ettiğiniz bu ''hürriyet-şiken'' usûlünüzü, benim gibi her cihetle size yabancı bir adama teklif ediyorsunuz? (29. Mektup) | ||
*'''Namusşiken:''' Namusu kıran | *'''Namusşiken:''' Namusu kıran | ||
Avrupa’ya şedit bir meftuniyet ve milletine karşı amîk bir nefret hissiyle, kendini Avrupa’nın veled-i nâmeşruu gösterdiği gibi fikr-i ihtilal ve meyl-i tahrip ve aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i âsiyane, müfteriyane, namus-şikenane ile kendi firavuniyetini ve zımnen medih ve gururiyetini ve bilmediği halde İslâm’a düşmanlığını göstermekle beraber... (Sünuhat) | Avrupa’ya şedit bir meftuniyet ve milletine karşı amîk bir nefret hissiyle, kendini Avrupa’nın veled-i nâmeşruu gösterdiği gibi fikr-i ihtilal ve meyl-i tahrip ve aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i âsiyane, müfteriyane, ''namus-şikenane'' ile kendi firavuniyetini ve zımnen medih ve gururiyetini ve bilmediği halde İslâm’a düşmanlığını göstermekle beraber... (Sünuhat) | ||
*'''Nazımşiken:''' Nazmı bozan | *'''Nazımşiken:''' Nazmı bozan | ||
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem ''nazım-şiken'', hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | ||
*'''Sabırşiken:''' Sabrı bozan | *'''Sabırşiken:''' Sabrı bozan | ||
Madem dünyada böyle tahammül edilmez, sabır-şiken, mukavemetsûz, yandırıcı firkatler var. Elbette mevt, hayata racihtir. (26. Lem'a) | Madem dünyada böyle tahammül edilmez, ''sabır-şiken'', mukavemetsûz, yandırıcı firkatler var. Elbette mevt, hayata racihtir. (26. Lem'a) | ||
*'''Şeriatşiken:''' Şeriata aykırı | *'''Şeriatşiken:''' Şeriata aykırı | ||
Şimdi ise Frenk usûlünün ve medeniyet namı altında bid’atkârane ve şeriat-şikenane cereyanlara taraftar olduğu halde; Allah’a, âhirete, Peygamber’e imanı da taşıyor ve kendini de mü’min biliyor. (Barla Lahikası) | Şimdi ise Frenk usûlünün ve medeniyet namı altında bid’atkârane ve ''şeriat-şikenane'' cereyanlara taraftar olduğu halde; Allah’a, âhirete, Peygamber’e imanı da taşıyor ve kendini de mü’min biliyor. (Barla Lahikası) | ||
*'''Üslubşiken:''' Üslubu bozan | *'''Üslubşiken:''' Üslubu bozan | ||
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem ''üslûb-şiken'', hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat) | ||
==İlgili Maddeler== | ==İlgili Maddeler== | ||
==Kaynakça== | ==Kaynakça== | ||
16.44, 1 Ekim 2022 tarihindeki hâli
-şiken, sonuna geldiği kelimeye kıran, bozan, dağıtan, parçalayan, koparan, önleyen vb. anlamı katan farsça bir sonektir.
Bilgiler[değiştir]
Kökeni olan Farsça fiil ve anlamı: Şikesten (kırmak)
Risale-i Nur'da Bu Eki Taşıyan Kelimeler, Anlamları ve Örnek Cümleler[değiştir]
- Edebşiken: Ebebi kıran
Heyet-i içtimaiyeyi faaliyet ve harekete götüren çok ukde-i hayatiyelerden, bizde inkişafa başlayan yalnız fikr-i edebiyat bâhusus şairane, müfritane, edebşikenane, hodpesendane olan fikr-i hiciv ve arzu-yu tahkirdir. (Sünuhat)
- Hakikatşiken: Hakikatı kıran, bozan
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat)
- Hayalşiken: Hayali dağıtan, bozan
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat)
- Haysiyetşiken: Haysiyet kıran
Gazeteler iki kıyas-ı fâsid cihetiyle ve neşriyat-ı haysiyet-şikenâne ile ahlâk-ı İslâmiyeyi sarstılar. (Divan-ı Harb-i Örfi)
- Hisşiken: Hissi kıran
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat)
- Hürriyetşiken: Hürriyeti kısıtlayan, hürriyete aykırı
“Bu da vatan evladıdır.” demediğiniz halde; hangi usûl ile hangi kanun ile bîçare milletinize rızaları hilafına olarak tatbik ettiğiniz bu hürriyet-şiken usûlünüzü, benim gibi her cihetle size yabancı bir adama teklif ediyorsunuz? (29. Mektup)
- Namusşiken: Namusu kıran
Avrupa’ya şedit bir meftuniyet ve milletine karşı amîk bir nefret hissiyle, kendini Avrupa’nın veled-i nâmeşruu gösterdiği gibi fikr-i ihtilal ve meyl-i tahrip ve aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i âsiyane, müfteriyane, namus-şikenane ile kendi firavuniyetini ve zımnen medih ve gururiyetini ve bilmediği halde İslâm’a düşmanlığını göstermekle beraber... (Sünuhat)
- Nazımşiken: Nazmı bozan
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat)
- Sabırşiken: Sabrı bozan
Madem dünyada böyle tahammül edilmez, sabır-şiken, mukavemetsûz, yandırıcı firkatler var. Elbette mevt, hayata racihtir. (26. Lem'a)
- Şeriatşiken: Şeriata aykırı
Şimdi ise Frenk usûlünün ve medeniyet namı altında bid’atkârane ve şeriat-şikenane cereyanlara taraftar olduğu halde; Allah’a, âhirete, Peygamber’e imanı da taşıyor ve kendini de mü’min biliyor. (Barla Lahikası)
- Üslubşiken: Üslubu bozan
Eserlerim bâzen hem hakîkat-şiken, hem nazım-şiken, hem üslûb-şiken, hem hayal-şiken, hem hiss-şiken, hem ifrat-âlûddur. (Münazarat)