Yuşa Tepesi

Yuşa Tepesi Hz. Musa'nın yardımcısı ve varisi ve peygamber Hz. Yuşa'ya atfedilen bir kabir ve beraberinde mescid gibi müştemilat bulunan bir ziyaretgahtır. 201 metre rakımlı Yûşâ Tepesi Boğaziçi’nin Çamlıca Tepesi’nden sonra en yüksek tepesidir. İstanbul Boğazının Karadeniz’e birleştiği noktada olduğundan çok geniş görüş alanına sahiptir. Kur’ân'da adı geçmeyen ama iki yerde ona işaret olduğu kabul edilen (Maide 12, 22-24 ve Kehf 60, 62-63) ve Filistin'de vefat eden Hz. Yuşa'nın dünyanın değişik yerlerinde kabri olduğunu iddia olunsa da 16. yüzyılda Beşiktaşlı Yahyâ Efendi’nin İstanbul Beykoz’da keşfettiği rivayet edilen Hz. Yûşa'ya atfedilen kabrin gerçek mezar olmaktan ziyade bir makam olması daha muhtemeldir. Bugünkü mescid ve tekke, yanmış asıllarının Sultan Abdülaziz döneminde 1863-1864’te aslına uygun olarak yenilenmiş halidir. Üstad Bediüzzaman eski Said'den Yeni Said'e geçiş aşamasında Seyid Şefik Efendi ile Yuşa Tepesi’nde inzivada iken Said Halim Paşa, Hazreti Üstad’a Van’da kurmak istediğin üniversiteyi İstanbul'da yapması için mal ve mülk vermek istediğinde Yuşa Tepesinde istihare etmiş ve 17. Söz'de geçen levhalar hutur etmiş ve Üstad teklifi reddetmiştir.^[1]^[2]

Coğrafi Bilgiler[değiştir]

Niteliği: Dağ

Nüfus (yıl): -

Yüzölçümü (km2): -

Diğer İsimleri: Yuşa Dağı

Kıta: Asya

Ülke: Türkiye

Vilayet/Eyalet: İstanbul

İlçe/Kasaba: Beykoz

Mahalle/Köy: Anadolu Kavağı

Harita konumu: [1]

Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği[değiştir]

Levhalar

Bundan yirmi beş sene kadar evvel İstanbul Boğazı’ndaki Yuşa Tepesi’nde, dünyanın terkine karar verdiğim bir zamanda, bir kısım mühim dostlarım beni dünyaya, eski vaziyetime döndürmek için yanıma geldiler. Dedim: “Yarına kadar beni bırakınız, istihare edeyim.” Sabahleyin kalbime bu iki levha hutur etti. Şiire benzer fakat şiir değiller. O mübarek hatıranın hatırı için ilişmedim. Geldiği gibi muhafaza edildi.

Yirmi Üçüncü Söz’ün âhirine ilhak edilmişti. Makam münasebetiyle buraya alındı.

Birinci Levha

Ehl-i gaflet dünyasının hakikatini tasvir eder levhadır.

Beni dünyaya çağırma * Ona geldim fena gördüm.

Demâ gaflet hicab oldu * Ve nur-u Hak nihan gördüm.

Bütün eşya-yı mevcudat * Birer fâni muzır gördüm.

Vücud desen onu giydim * Âh ademdi çok bela gördüm.

Hayat desen onu tattım * Azap-ender azap gördüm.

Akıl ayn-ı ikab oldu * Bekayı bir bela gördüm.

Ömür ayn-ı heva oldu * Kemal ayn-ı heba gördüm.

Amel ayn-ı riya oldu * Emel ayn-ı elem gördüm.

Visal nefs-i zeval oldu * Devayı ayn-ı dâ’ gördüm.

Bu envar zulümat oldu * Bu ahbabı yetim gördüm.

Bu savtlar na’y-ı mevt oldu * Bu ahyayı mevat gördüm.

Ulûm evhama kalboldu * Hikemde bin sekam gördüm.

Lezzet ayn-ı elem oldu * Vücudda bin adem gördüm.

Habib desen onu buldum * Âh firakta çok elem gördüm.

İkinci Levha

Ehl-i hidayet ve huzurun hakikat-i dünyalarına işaret eder levhadır.

Demâ gaflet zeval buldu * Ve nur-u Hak ayân gördüm.

Vücud bürhan-ı Zat oldu * Hayat mir’at-ı Hak’tır gör.

Akıl miftah-ı kenz oldu * Fena bab-ı bekadır gör.

Kemalin lem’ası söndü * Fakat şems-i Cemal var gör.

Zeval ayn-ı visal oldu * Elem ayn-ı lezzettir gör.

Ömür nefs-i amel oldu * Ebed ayn-ı ömürdür gör.

Zalâm zarf-ı ziya oldu * Bu mevtte hak hayat var gör.

Bütün eşya enis oldu * Bütün asvat zikirdir gör.

Bütün zerrat-ı mevcudat * Birer zâkir, müsebbih gör.

Fakrı kenz-i gına buldum * Aczde tam kuvvet var gör.

Eğer Allah’ı buldunsa * Bütün eşya senindir gör.

Eğer Mâlik-i Mülk’e memlûk isen * Onun mülkü senindir gör.

Eğer hodbin ve kendi nefsine mâlik isen * Bilâ-addin beladır gör,

Bilâ-haddin azaptır tat * Bilâ-gayet ağırdır gör.

Eğer hakiki abd-i hudâbin isen * Hudutsuz bir safadır gör,

Hesapsız bir sevap var tat * Nihayetsiz saadet gör.

(17. Söz)

Bir zaman ihtiyarlığımın mebdeinde, bir inziva arzusuyla, İstanbul’un boğaz tarafındaki Yuşa Tepesi’nde, yalnızlıkla ruhum bir istirahat aradı. Bir gün o yüksek tepede, daire-i ufka, etrafa baktım. Gayet hazîn ve rikkatli bir levha-i zeval ve firakı, ihtiyarlığın ihtarıyla gördüm. Şecere-i ömrümün kırk beşinci senesi olan kırk beşinci dalındaki yüksek makamından tâ hayatımın aşağı tabakalarına nazar gezdirdim. Gördüm ki o aşağıda, her bir dalında, her bir senenin zarfında sevdiklerimden ve alâkadarlarımdan ve tanıştıklarımdan hadsiz cenazeler var. Ve o firak ve iftiraktan gelen gayet rikkatli bir manevî teessürat içinde, Fuzulî-i Bağdadî gibi müfarakat eden dostları düşünerek enîn edip:

Vaslını yâd eyledikçe ağlarım,

Tâ nefes var ise kuru cismimde feryat eylerim.

diyerek bir teselli, bir nur, bir rica kapısını aradım. Birden, âhirete iman nuru imdada yetişti. Hiç sönmez bir nur, hiç kırılmaz bir rica verdi.

(26. Lema, 5. Rica)

Hasbünallâhü ve ni'me'l vekîl’in mertebeleri hakkındadır.

Beş nüktedir. (Hâşiye: Ben bundan on üç sene evvel yüksek bir yer olan Yûşa‘ Tepesi’nden dünyâya baktım. Birbiri içindeki mevcûdâtın tabakâtına ve mehâsinine herkes gibi ben de meftûn idim. Âdetâ şedîd bir muhabbetle alâkadârdım. Hâlbuki, bu mevcûdâtın pek zâhir bir sûrette fenâ ve zevâlde yuvarlandıklarını aklen müşâhede ettim. Dehşetli bir elem ve firâk ve hadsiz firâklardan gelen bir zulmet hissettim. Birden حَسْبُنَا اللهُ وَ نِعْمَ الْوَك۪يلُ âyeti otuz üç mertebesiyle imdâdıma yetişti. Ben de gelecek tarzda remizli okuyordum. Mağrible yatsı ortasında devâm ettiğim bu yedi cümle-i mübârekenin herbirisi birer lem‘a olarak Otuzbirinci Mektûb’un Lemeât’ına girecekti. Beş tanesi girdi. Bu ikisi kalmıştı. Onun için Dördüncü ve Beşinci Lem‘a’ların yerleri açık kalmıştı. Bunların biri حَسْبُنَا اللهُ وَ نِعْمَ الْوَك۪يلُ diğeri لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظ۪يمِ in merâtiblerine dâir olacaktı. Bu iki mübârek kelâmın merâtibleri ilimden ziyâde fikir ve zikir olduğundan Beşinci Bâb olarak Arabî zikredildi.)

(29. Lema)

Buraya kadar geçen hayatım bir vatan-perverlik hali idi. Siyaset yoluyla dine hizmet hissini taşıyordum. Fakat bu andan itibaren dünyadan tamamen yüz çevirdim ve kendi ıstılahıma göre Eski Said’i gömdüm. Büsbütün âhiret ehli Yeni Said olarak dünyadan elimi çektim. Tam bir inziva ile bir zaman İstanbul’un Yuşa Tepesi’ne çekildim.

(14. Şua)

Aziz, sıddık kardeşlerim!

İki üç defadır ehemmiyetli bir halet-i ruhiye bana ârız oluyor. Aynı otuz sene evvel İstanbul’da beni Yuşa Dağı’na çıkarıp İstanbul’un, Dârülhikmetin cazibedar hayat-ı içtimaiyesini bıraktırıp hattâ İstanbul’da bulunan Nur’un birinci şakirdi ve kahramanı olan merhum Abdurrahman’ı dahi zarurî hizmetimi görmek için de yanıma almaya müsaade etmeyen ve Yeni Said mahiyetini gösteren acib inkılab-ı ruhînin bir misli, şimdi mukaddimatı bende başlamış. Ve üçüncü bir Said ve bütün bütün târik-i dünya olarak zuhuruna bir işaret tahmin ediyorum.

Demek, Nurlar ve kahraman şakirdleri benim vazifelerimi yapacaklar, daha bana hiç ihtiyaç kalmamış. Zaten Nur’un her bir câmi’ cüzü ve sarsılmayan hâlis şakirdlerinin her birisi, benden daha mükemmel ders verir.

Said Nursî

(14. Şua)

Aynen öyle de Üstadımıza hürmet dahi manevî bir hediye gibi olduğundan şiddetle nâsın hürmetinden ve elini öpmesinden kaçıyordu. Tarihçe-i Hayatı’nın ve İhtiyarlar Lem’ası’nın şehadetiyle, gençliğinde emsallerinin fevkinde olarak Siirt’in Tillo kasabasında inzivaya girmişti. Ağrı vilayetinde Şeyh Ahmed Hanî Hazretlerinin türbesine kapandı. Rusya’ya esir düştüğünde, doksan kadar esir zabit kendisinin dinî derslerini şevkle dinledikleri halde, üsera kampında Tatarların küçük hâlî bir camiinde bir yer bularak orada yalnızlığa çekildi. İstanbul’da Dârülhikmeti’l-İslâmiye azalığı gibi cazip ve şaşaalı bir hayat içinde iken Yuşa Tepesi’nde kimsesizliği tercih etti. Van’a döndüğünde pek çok eski ve yeni talebeleri arasında sürurlu bir ömrü istemeyerek Erek Dağı’ndaki bir mağaraya kapandı. En son defa, otuz senede gördüğü emsalsiz zulümlerin neticesi olarak hapishanelere gönderildiği zaman, kanunen tecrit müddeti on beş gün olmasına rağmen, yirmi ay ve hattâ bütün hapis müddetince tecrid-i mutlakta tutulduğu halde kimseye şekva etmedi.

(Emirdağ L. 2)