Risale:Asar-ı Bediiyye (Ayet-Hadis Mealleri)
Âsâr-ı Bedîiyye[değiştir]
Bu Âsâr-ı Bedîiyye kitabındaki bahisler, 1908 ll.Meşrutiyet Hürriyet İnkılabından az önce İstanbula gelen Bediüzzaman Hazretlerinin 1922 yılına kadar gazetelerde yazdığı makalelerin, verdiği nutukların ve yazdığı kitapların tamamıdır. Ancak İşarat-ül İ'caz ve Mesnevi Nuriye adlı kitaplar da bu dönemde yazılmasına rağmen, hacim büyüklüğünden dolayı müstakil neşredilmiştir.
Nokta Risalesi[değiştir]
İman erkanının ispatının yapıldığı bu risale, 1919 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Marifetullahın (c.c.) nurundan bir nokta.
Duru ve saf olanı al.
Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin Allah Tealadan geldiğine iman ettim. Ölümden sonra diriliş haktır. Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim. Muhammed'in, Allah'ın resulü olduğuna da şahitlik ederim.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Hamd, Âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur. Peygamberlerin hatemi olan Muhammed'e ve bütün al ve ashabına salat ve selam olsun.
Allah Teala ki, Ondan başka ibadete layık hiçbir ilah yoktur. O Hayydır, O Kayyumdur. (Bakara 255)
Hiçbirşey yoktur ki Onu övüp Onu tesbih etmesin. (İsra 44)
Allah'a giden yollar, mahlukatın nefesleri sayısıncadır.
Bir kitaba benzeyen kainatın satırlarını düşünerek oku! Çünkü, onlar sana mele-i aladan gelen birer mektuptur.
Sahife-i alemin eb'ad-ı vasiasında Nakkaş-ı Ezelinin yazdığı silsile-i hadisatın satırlarına hikmet nazarıyla bak ve fikr-i hakikatle sarıl. Ta ki mele-i aladan uzanan şu selasil-i resail, seni alayı illiyyin-i tevhide çıkarsın.
Sen her türlü noksandan münezzeh ve uzaksın. Bizim hiç bir kudretimiz yoktur. Şüphesiz ki Sen Azizsin, Senin kudretin herşeye galiptir; Hakimsin, Senin her işin hikmet iledir.
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Resulüm) sen 'Allah' de, sonra bırak onları saplandıkları batakta oynayadursunlar. (En'am 91)
Haydi, çevir gözünü: En küçük bir kusur görüyor musun? (Mülk 3)
Onlar bilmiyorlar mı ki? (Bakara 77)
Hiç akletmiyorlar mı? (Yasin 68)
Hiç düşünmez misiniz? (Yunus 3)
İbret alınız. (Haşir 2)
Onun benzeri hiçbirşey yoktur. Münezzehtir o Zat ki, şiddet-i zuhurundan ihtifa etmiştir. Münezzehtir o Zat ki, zıddı ve rakibi olmadığı için istitar etmiştir. Münezzehtir o Zat ki, esbabı izzetine perde yapmıştır.
Mükevvenatta Allah'tan başka müessir yoktur.
Sera nerede, Süreyya nerede? Herşeyi gösteren ışık nerede, herşeyi örtüp saklayan zulmet nerede?
Evliyaya tuzak olan hayaller, ilahi bahçelerin ay yüzlü güzellerinin akisleridir.
Allah'ın eserlerini, nimetlerini tefekkür edin; Onun zatını tefekkür etmeyin. Çünkü buna güç yetiremezsiniz. (El-Münavi, Fey-zü'l-Kadir 262-263)
İnsan, kendi hakikatini dahi idrak etmekten aciz iken, herşeyden önce var olan ve herşeyi ceberutiyet-i mutlaka ile hükmü altında tutan Zatı nasıl idrak edebilir? O Cebbar-ı Zikıdem ki, herşeyi ilk olarak yoktan yaratmış ve inşa etmiştir; sonradan var olup can bulanlar Onu nasıl idrak etsin? (İmam-ı Ali'ye (r.a.) ait olduğu rivayet edilmektedir. bk. Divan u İmamı Ali, Beyrut)
Allah'a giden yollar, mahlukatın nefesleri kadardır, nihayetsizdir. Marifetullahın bürhanları nefesler kadar hadsizdir.
Ey insanlar, ibadet ediniz. (Bakara 21)
Eğer indirdiklerimizden herhangi bir şüphe içindeyseniz. (Bakara 23)
Onlar, ahirete de kesin olarak iman etmiş kimselerdir. (Bakara 4)
Muvaffakiyet sadece Allah'tandır.
Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle yeryüzüne iner. (Kadir 4)
O ateşin başında, Allah'ın emrine karşı gelmeyen ve verilen emri yerine getiren haşin ve şiddetli melekler vardır. (Tahrim 6)
O, evlat edinmekten ve her türlü kusurdan münezzehtir. Melekler ise, Allah'ın ikramda bulunduğu kullardır. Allah emretmedikçe bir söz söylemezler; ancak Onun emriyle hareket ederler. (Enbiya 26-27)
De ki: Cinlerden bir topluluğun Kur'an'ı dinledikleri bana vahyolundu. (Cin 1)
Ölümden sonra diriliş hak ve gerçektir.
O sizi halden hale sokarak yaratmıştır. (Nuh 14)
De ki: Onu ilk önce kim yaratmışsa tekrar O diriltecek. (Yasin 79)
Rabbin, kullarına haksızlık edecek değildir. (Fussilet 46)
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Onun hiçbir benzeri yoktur. (Şura 11)
En yüce sıfatlar Allah'ındır (En yüce misaller Allah'a ve Onun sıfatlarına aittir.) (Nahl 60'tan iktibas)
"Ol!"
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Güneş dürülüp toplandığında, yıldızlar döküldüğünde; dağlar yürütüldüğünde. (Tekvir 1-3)
Gök çatlayıp yarıldığı zaman; yıldızlar saçıldığı zaman; denizler kaynayıp fışkırdığı zaman. (İnfitar 1-3)
O gün yeryüzü başka bir şekle girer. (İbrahim 48)
Ayrılın bir tarafa bugün, ey suçlular! (Yasin 59)
Daimi kalmak üzere Cennete giriniz. (Zümer 73)
Kur'an'ın beyanından sonra artık beyan yoktur.
Evet, Güneş doğduğu zaman yıldızlar gizlenir, kandiller söner!
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Ne zaman ki yer müthiş bir sarsıntıyla sarsılır. Ve yeryüzü bütün ağırlıklarını dışarı çıkarır. Ve insan 'Ne oluyor buna?' der. O gün yeryüzü, üzerinde herkesin ne iş yaptığını haber verir. Çünkü Rabbin ona konuşmasını emretmiştir. O gün insanlar yaptıklarının karşılığını görmek için hesap yerinden bölük bölük dönerler. Kim zerre kadar bir iyilik yaparsa onun mükafatını görür. Kim de zerre kadar bir kötülük yaparsa onun cezasını görür. (Zilzal 1-8)
İman eden ve güzel işler yapanları müjdele: Altlarından ırmaklar akan Cennetler onlarındır. O Cennetlerden rızık olarak bir meyve yediklerinde, 'Bu daha önce yediğimiz rızıktandır' derler. Rızıkları, dünyadakine benzer şekilde kendilerine sunulur. Orada onlar için ter temiz kadınlar vardır. Onlar orada ebedi olarak kalacaklardır. (Bakara 25)
Şuâât-ü Mârifetü'n-Nebîyy[değiştir]
Risalet-i Muhammediyenin (a.s.m.) ispatının yapıldığı bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Ben şehâdet ederim ki, Allah'tan başka hiçbir ilâh yoktur, yine ben şehadet ederim ki, Muhammed (a.s.m.) Allah'ın kulu ve peygamberidir.
Allah'ım! Senin Vücub-u Vücuduna delâlet eden Muhammed'e (a.s.m.) salât ve selâm et.
Birşeye sebep olan onu yapan gibidir.
Fıtrî karagözlülük, sunî (yapma) karagözlülük gibi değildir.
Bütünde bulunan hüküm, o bütünün hiç bir ferdinde tek başına yoktur.
Onun ahlâkı Kur'ân idi. (Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn: 139; Ebû Dâvud, Tatavvu': 26; Nesâi, Tetavvu': 2; Müsned 54, 91, 163, 188, 216; el-Münâvî, Feyzü'l-Kadîr 170; İbni Hibban, Sahih 345 112.)
Hiç şüphesiz sen pek büyük bir ahlâk üzerindesin. (Kalem 4)
Korkma! Allah bizimle beraberdir.
Ona bu kıssaları hikâye ederek ruhunu mâzinin derinliklerinde ve geleceğin şahikalarında gezdiren ve olayların karanlık köşelerindeki esrar perdesini onun için kaldırana yemin olsun ki, Onun keskin gözü kendisini şaşırtmayacak kadar dikkatlidir. Ve Onun hak olan mesleği ise insanları aldatmaktan uzaktır. Buna da ihtiyacı yoktur.
(Kur'ân'ın) mislinden bir sûre getiriniz. (Bakara 23)
O (Kur'ân) ancak kendisine vahyolunan bir vahiydir. (Necm 4)
Harflerle muaraza, çekişme, kavga.
Kılınçla dövüşme, muharebede vuruşma.
O Rahmân ki, hükümranlığı Arşı kaplamıştır. (Tâhâ 5)
Cenab-ı Hakk'ın insanların akıl seviyelerine inerek hitap etmesi. "Yani, teşbihlerle beşerin akıl ve idrakleri seviyesine inen ilahî tenezzülleridir. Şu İlahî tenezzül ise, yani seviyelerine inerek, idraklerine göre hakikati anlatması, onların zihinlerini ünsiyetlendirmek içindir."
h. (1915-1916) yılında, hasta halimde, uyku ile uyanıklık arasında "Güneş döner" ayeti hakkında kalbime bu mana doğdu.
Yâni, kendi müstakarrında mihveri üzerinde (yörüngesinde) Allah'ın emriyle cereyanı, manzumesini (gezegenlerini) tanzim eden câzibesinin tevlidi (çekim gücünün meydana gelmesi) içindir.
Eğer Şems (Güneş) silkinmese meyveleri düşecek. Silkinse yemişleri olan seyyaratın istikrarları temin edilir.
Bahsini ettiğimiz, üzerinde durduğumuz, meselemiz.
İnsanlarla anlayış seviyelerine göre konuş.
Dedi, söyledi.
Kur'ân-ı Mu'cizü'l-Beyânı Öğretene and olsun ki, Beşîr ve Nezîr olan Zâtın nazarı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlak; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir. Buna da ihtiyacı yoktur.
Hiç şüphesiz Sen pek büyük bir ahlâk üzerindesin. (Kalem 4)
Onun (a.s.m.) ahlâkı Kur'ân idi.
Allah için buğz etmek.
Ay yarıldı. (Kamer 1)
Allah'ım bütün nurların Onun nurundan meydana geldiği Peygambere salât olsun.
Zemin Onun hilmi ile sâkin, gökkubbe Onun aşkıyla coşkun.
İki nergiz gözlerin ki "Gözü şaşırıp kaymadı" âyetini okudu.
Anber kokulu zülüfleri ki "kararan geceye ond olsun" âyetini okudu.
Ey Câmi, "biz senin göğsünü açmadık mı?" âyetinin okunması, Onun göğsünün sırrına işaret eder.
"Sübhânellezî esrâ" âyeti Onun mi'racına işaret eder.
Molla Cezîrî-i Kürdî ne güzel söylemiş:
Ehadiyet güneşine ayna kıldı Muhammed adını, (ayna gibi O'nun rengiyle sıfatlanmış)
Acemde gösterdi Arap diyarında parlayan nurun tecellîsini. (Arabistanda parladı ama dünyanın her tarafında o nur tecellî etti.)
Allah onların mükâfatını en güzel şekilde versin.
Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız "Allah'ın varlığına ve birliğine" delâlet eden açık delil nedir?
Kâinatın satırlarını dikkatle mütalâa et. Zira onlar, Mele-i Âlâdan sana gönderilmiş mektuplardır.
Herşeyde Allah'ın birliğini gösteren bir delil vardır.
Eğer göklerde ve yerde Allah'tan başka ilâhlar olsaydı, ikisi de harap olup giderdi. (Enbiyâ 22)
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
De ki: O... (İhlâs 1)
Yani: Hakikat nazarıyla bakıldığında âlemde görünen herşey Ondandır ve ancak Ona delâlet eder.
Allah birdir. (İhlâs Sûresi: 112:1)
Yani: Aslâ Ondan başka mâbud yoktur.
Allah Samed'dir; herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbirşeye muhtaç değildir. (İhlâs Sûresi: 112:2)
Yani: Aslâ Ondan başka Hâlık ve Rab yoktur.
Yani, mutlak manada Allah'dan başka Kayyûm ve Gâniyy yoktur.
O doğurmamıştır. (İhlâs 3)
O doğmamıştır. (İhlâs 3)
Ve hiçbirşey Onun dengi değildir. (İhlâs 4)
Onun hiçbir benzeri yoktur. O herşeyi hakkıyla işiten, herşeyi hakkıyla görendir. (Şûrâ 11)
Ben şehâdet ederim ki, Allah'tan başka bir ilâh yoktur, yine ben şehadet ederim ki, Muhammed (a.s.m.) Allah'ın kulu ve peygamberidir.
Rumûz[değiştir]
Kur'anın i'cazının ispatı yapıldığı bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Allah için buğz etmek, kızmak, öfkelenmek.
Allah için muhabbet etmek, sevmek, memnun olmak.
Nûr üstüne nûr.
Hak daima üstün gelir; hakka galebe edilmez
İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)
Altın (ve gümüşü) yığıp da (onları Allah yolunda harcamayanlar yok mu, işte onlara elem verici bir azabı müjdele!) (Tevbe 34)
Rabbinin ordularını Ondan başkası bilemez. (Müddessir 31)
İşârât[değiştir]
Bu risale, 1918-1922 yılları arasında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda bağışta bulunurlar. (Bakara 3)
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda bağışta bulunurlar. (Bakara 3)
Sadaka verirler.
Tezkiye ederler (temizlerler).
O şeylerden.
...den, ...dan.
Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden. (Bakara 3)
Rızık olarak verdik
Şüphesiz ki rızık veren, mutlak kudret ve kuvvet sahibi olan ancak Benim (Allah). (Ayrıca bk. Zâriyat 58)
Bağışta bulunurlar. (Bakara 3)
Bağışta bulunurlar. (Bakara 3)
Zekat İslamın köprüsüdür. (el-Münzirî, et-Terğîb ve't-Terhîb 517)
Eğer sizden (sabırlı) yirmi (kişi) bulunursa (iki yüz kişiye gâlip gelir. Sizden sabreden yüz kişi olsa, kâfirlerden bin kişiye gâlip gelir. Çünkü onlar anlayıştan mahrum bir topluluktur.) (Enfâl 65)
Denizde akıp giden gemilerde... (Bakara 164; İbrahim 32; Hac 65; Lokman 31)
Uhdud Ashâbına lânet olundu. (Tutuşturdukları ateşin karşısına oturur, mü'minlere yaptıkları işkenceleri seyrederlerdi.) (Burûc 4)
(Aşura)
Türkçesi:
S- Kimsin? Ölsen yine sen misin? Bedenin inhilali ruhun şahsiyetine tesir etmez mi?
C- Ben bu anda, seksen Said'den telhis ile tezahür etmişim. Onlar müselsel şahsî kıyametler ve müteselsil istinsahlar ile çalkalanıp şu zamana beni fırlatmışlar.
(Haşiye: Müstensih kalem-i kudrettir.)
Şu (Said) yetmiş dokuz meyyit, bir hayy-ı nâtıkın fihristesidir. Eğer zamanın suyu donup dursa, mütemessil olan o Saidler birbirlerini görseler, şiddet-i tehalüften birbirlerini tanımayacaklardır.
Ben onların üstünde yuvarlandım; hasenat, lezzat dağıldı kaldı. Seyyiat, âlâm toplandı, yüklendi. Nasıl ki şimdi o merhalelerde daima ben benim.
Öyle de: Mevtimle gelecek menzillerde de yine ben benim. Lâkin her senede şu menzilhanelerdeki zerrat, iki muhaceret-i umumî yaptığından, ene dahi libasını değiştirir; yırtılmış Said'i atar, yeni Said'i giyer.
Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde olan Allah'ın şânı ne yücedir! (Mü'minûn 14)
Süreyya (Ülker Takım Yıldızı) nerede, sera (yer, dünya) nerede? Yani yerden göğe kadar farklı. (İmkansızlık ifadesi.)
Her türlü kusurdan münezzehtir o Zat ki, şiddet-i zuhurundan gizlenmiştir.
Evet, adem-i zıttı olmadığından istitar etmiş olan Zât-ı Akdes her türlü noksandan münezzehtir. Cennet olmasa, Cehennem tâzip etmez. Zemherir olmasa, yakmaz.
Allah'ım aramıza düşmanlık verme, bizi birbirimize düşürme!
Tulûât[değiştir]
İçtimai mevzular ihtiva eden bu risale, 1921 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Allah'a hamd olsun ki, şöyle buyurmuştur: "İhtilâfa düşmeyin; sonra cesaretiniz kırılır, kuvvetiniz de elden gider... Sabredin..." (Enfâl 46)
Allah için muhabbet etmek.
Allah için buğz etmek.
Herşeyin en güzel ve hoş olan yönünü al!
Allah için muhabbet etmek.
Musibet geldikçe bana bağırıyorlar. Tatlı yendikçe Cündüp (bir nevi çekirge) çağrılıyor. Kötü günde beni arayanlar, iyi günde neden beni arayıp sormazlar." diyerek serzenişte bulunuyor. Yani musibette de sevapta da adilane paylaşmak esas olmalıdır. İyiliği kuvvetlilere kötülüğü zayıflara taksim etmek adilane bir yaklaşım değildir.
Katil miras alamaz. (Tirmizî, Ferâiz: 17; Ebû Dâvud, Diyât: 18; Dârimî, Ferâiz: 41; İbn-i Mâce, Ferâiz: 8:, Diyât: 14; Müsned 49)
Keşke tamamen unutulmuş olaydım.
Rıza gözü, ayıplara karşı kördür. Lâkin kem göz, düşmanlık bakışı ise kusurları ortaya çıkarır. (Ali Mâverdî, Edebü'd-Dünyâ ve'd-Dîn, s.10; Dîvânü'ş-Şâfiî, s.91)
Gerçek hile, hileleri terk etmektir.
(Resûlüm) sen 'Allah' de, sonra bırak onları saplandıkları batakta oynayadursunlar. (En'âm 91)
Beni rüyada gören, hakikaten Beni görmüştür. (Buharî, İlim: 38; Müslim, Rüya: 10-11; Tirmizî, Rü'ya: 4)
Hutuvât-ı Sitte[değiştir]
Bu eser, 1920'de İngilizlerin İstanbul'u işgali zamanında hem Türkçe ve hem Arabça olarak müellifi tarafından yazılmış ve neşredilmiştir.
Kovulmuş şeytandan Allaha sığınırım
Şeytanın izini takip etmeyin. (Bakara 168, 208; En'âm 142)
Allah kimseyi şaşırtmasın. Şaşırtırsa süründürmesin. Süründürürse de fahişce (deli) etmesin. Fahişce (deli) ederse, rezil etmesin. Rezil ederse de, perişan etmesin. Perişan ederse de sersem ve sarhoş, âvâre etmesin.
Zaruretler, yasakları mübah kıldığı gibi zorlukları da kolaylaştırır.
Sünûhât[değiştir]
Çeşitli âyet tefsirlerini ihtiva eden bu risale, 1920 yılında İstanbul'da Türkçe olarak te'lif edilmiştir.
Her şeyin en güzelini ve hoş olan yönünü al
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
İmân edip güzel işler yapanlar. (Ra'd 29)
Günaha dalan kâfirler ise Cehennem ateşindedir. (İnfitar 14)
Birbirinizi tanıyıp kaynaşasınız ve aranızdaki münasebetleri bilesiniz diye, sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. (Hucurât 13)
Yoksa, sizi kabile kabile yaptım ki, yekdiğerinize karşı inkârla yabanî bakasınız, husumet ve adavet edesiniz değildir.
Yeryüzünde hareket eden hiçbir canlı yoktur ki, onun rızkını vermek Allah'a ait olmasın. (Hûd 6)
Asıl hayata mazhar olan ise âhiret yurdudur. (Ankebût 64)
Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin. Doğrusu onlar diridirler; lâkin siz farkına varmazsınız. (Bakara 154)
Yani: Onlar kendilerini ölmemiş diriler olarak hissederler.
Kim bir cana kıymamış veya yeryüzünde fesat çıkarmamış birisini öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibidir. Kim de birisini diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur (Yani, kim bir canı kurtarırsa, bütün insanları kurtarmış gibi olur) (Mâide 32)
Yani: Kim de birisini diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur.
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Kim bütün insanları diriltmeye muktedir olamazsa; bir tek nefsi de diriltmeye muktedir olamaz.
Ve sâire... Diğerlerini de buna kıyas et!
En yüce misaller, sıfatlar Allah'a mahsustur. (Nahl 60)
Onun hiçbir benzeri yoktur. (Şûrâ 11)
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Allah'ı bırakıp da birbirimizi rab edinmeyelim. (Âl-İ İmrân 64)
Ölüden diriyi, diriden de ölüyü O çıkarıyor. (Rum 19)
Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez. (En'âm 164; İsrâ 15; Fâtır 18; Zümer 7)
Gerçekten o (insan), çok zâlim ve çok câhildir. (Ahzâb 72)
Yeryüzünde fesat çıkarıp kan dökecek birisini mi yaratacaksın? (Bakara 30)
Allah'ın ipine hep birlikte sımsıkı sarılın; ayrılığa düşüp dağılmayın. (Âl-i İmrân 103)
Elif lâm mim. Şu yüce kitap ki, onda asla şüphe yoktur. O, Allah'ın emir ve yasaklarına karşı gelmekten sakınanlar için bir yol göstericidir. (Bakara 1-2)
Onların işleri, aralarında yaptıkları istişare iledir. (Şûrâ 38)
İşlerinde onlarla istişare et. (Âl-i İmrân 159)
Muvaffakiyet, başarı Allah'dandır.
Verilecek cezâ yapılan iş ve davranışın türüne göredir.
Şeytanın ve siyasetin şerrinden Allah'a sığınırım.
Mânâsı kendisinden başkasına delâlet eder
Mânâsı kendisine delâlet etmez.
Mânâsı kendisine delâlet eder.
İnsan ise, şüphesiz ki, çok zâlimdir. (İbrahim 34)
Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez. (En'âm 164; İsrâ 15; Fâtır 18; Zümer 7)
Ve buna kıyas et.
İbret alınız! Ders çıkarınız!
Zaruretler, yasakları mübah kıldığı gibi zorlukları da kolaylaştırır.
Deva-ül Ye's[değiştir]
Bu küçük risale, Miladi 1912 de ikinci tab'ı yapılan Arabî "Hutbe-i Şamiye" eserinin ikinci zeyli olarak İstanbul'da "Matbaa-i Ebuzziya" da tab' edilmiştir. Bilâhere 1920 Miladi tarihinde "Evkaf-ı İslâmiye" matbaasında tab' edilen "Sünûhât" kitabının âhirinde yeniden Arabçalarıyla beraber tab' edilmişlerdir.
Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla.
Birbirinizi gıybet etmeyin (arkadan çekiştirmeyin)! [Hucurât 12] buyuran Allah'a hamd olsun. Salât da "Kim ki insanlar helâk oldu, insanlar helâk oldu derse, o kimse onların en fazla helâk olanıdır." [Müslim, Birr: 139; Ebû Dâvud, Edeb: 77; Muvatta', Kelâm: 2; Müsned 272, 342, 465, 517] buyuran Muhammed'e olsun.
Birbirinizi gıybet etmeyin (arkadan çekiştirmeyin)! (Hucurât 12)
Dünya mü'minin zindanı, kâfirin Cennetidir. (Müslim, Zühd: 1; Tirmizî, Zühd: 16; İbni Mâce, Zühd: 3; Müsned 197, 323, 389, 485)
Gerçekten zorlukla beraber bir kolaylık vardır. (İnşirah 6)
Her gelecek şey yakındır. (İbni Mâce, Mukaddeme:7)
Muhâkemat (Türkçesi)[değiştir]
Bu eserin Türkçesi "Muhakemat", Arapçası "Reçetetül Ulema" veya "Reçetetül Havas" olarak her iki tarzda, 1910 yılında te'lif edilip, 1911 ve 1912 de tab' edilmiştir.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Cihanın bütün arslanlarının bağlandıkları bir zinciri hileci bir tilkinin koparmasına imkân var mıdır?
… Namaza yaklaşmayın. (Nisâ 43)
Yani: "Tanin sizden, bal benden..." (Ses vermek sizden, bal vermek benden.)
İki dağın arası. (Kehf 96)
Bilmeden, hissetmeden..
Muhakkak Hak geldi, bâtıl yok oldu. (İsrâ 81)
Düşmanların engellemelerine rağmen.
Bakmazlar mı? (Gâşiye 17)
Bakınız! (Âl-i İmrân 137; Nahl 36; Neml 69; Ankebût Sûresi; 29:20; Rum 42)
Onlar hiç düşünmezler mi? Hâlâ gereği gibi düşünmeyecekler mi? (Nisâ 82; Muhammed 24)
Düşünmüyorlar mı? (En'âm 80; Secde 4)
Düşünün! (Sebe 46)
Farkında değiller. (Bakara 9; Âl-i İmrân 69; En'âm 26,123; Nahl 2)
Aklını kullanıyorlar. (Bakara 164; Ra'd 4; Nahl 12, 67; Hac 46; Furkân 44; Ankebût 35; Rum 24, 28; Câsiye 5)
Aklını kullanıp anlamazlar. (Bakara 170, 171; Mâide 87, 103; Enfâl 22; Yûnus 42, 100; Ankebût 63; Zümer 43)
Biliyorlar. (Bakara 75. (Kur'ân'da 32 yerde geçmektedir.))
Bundan ibret alın, ey basiret sahipleri! (Haşir 2)
Sonra (Allah) Arş'a istiva etti (oturdu, yükseldi, onu kapladı, onda karar kıldı). (A'râf 54; Yûnus 3; Ra'd 2; Furkan 59; Secde 4; Hadîd 4)
Allah'ın eli (kudreti) onların ellerinin (güçlerinin) üstündedir. (Fetih 10)
Allah (ın emri) geldi. (Fetih 10)
(Nihâyet gün batısına vardı ve güneşin hararetli ve) çamurlu bir çeşme suyunda gurub etti(ğini gördü.) (Kehf 86)
Güneş de (onlar için bir delildir ki,) kendisine tâyin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yâsin 38)
Kendisinde hiçbir şekilde şüphe olmayan O kitap (Kur'ân). (Bakara 2)
Yani: Ben ve kıyamet bu iki parmak gibiyiz. Mabeynimizde tavassut edecek peygamber yoktur.
Şikâyetler yalnızca Allah'adır.
Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tâyin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yâsin 38)
Yayılmış. (Gâşiye 20)
Yeri yayıp döşedi. (Nâziât 30)
Gökteki dağ gibi bulutlardan Allah dolu taneleri indirir. (Nûr 43)
İsteyerek emrine uyduk, geldik. (Fussilet 11)
Kâinatta Allah'tan başka Müessir-i Hakiki yoktur.
İşte bu dilediğini yapmaya kàdir olan ve herşeyi hakkıyla bilen Allah'ın takdiridir. (En'âm 96; Yâsin 38; Fussilet 12)
Bütün av, yaban eşeğinin karnındadır (Yani onu avlayan av ihtiyacını karşılar ve başka avlara ihtiyacı kalmaz).
İşitenin, beklemediği bir cevapla karşılaşması (Beklenilmeyen şeyi işitmek).
Sana yeni doğan aylardan soruyorlar. De ki: Onlar insanlar için birer zaman ölçüsüdür. (Bakara 189)
Kaf. Şerefi pek yüce olan Kur'ân'a yemin olsun. (Kâf 1)
Aslı yoktur. (Hadis tahrîci yapan âlimlerin, kaynağını tesbit edemedikleri hadisler için "Bu hadisin kaynağı yoktur veya bu hadis, temel kaynaklarda yer almamaktadır" anlamında Hadis ilminde kullanılan bir ifade.)
(Nihayet gün batısına vardı ve güneşin) hararetli ve çamurlu bir çeşme suyunda gurub etti(ğini gördü.) (Kehf 86)
Dağları zemininize kazık ve direk yaptık. (Nebe 7)
Yeri yayıp döşedi. (Nâziât 30)
Yayılmış. (Gâşiye 20)
Döşenip düzenlendi. (Zâriyat 48)
(Nihayet gün batısına vardı) ve güneşin hararetli ve çamurlu bir çeşme suyunda gurub ettiğini (gördü). (Kehf 86)
Fakat benden önce ağladılar, ağlamak için beni heyecana getirdiler. Benim ağıtlarıma acıyan merhamet sahipleri nerede?
Gökteki dağ gibi bulutlardan Allah dolu taneleri indirir. (Nûr 43)
Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tâyin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yâsin 38)
Onlar gümüş beyazlığında, billûr berraklığında kaplardır. (İnsan 16)
Gökteki dağ gibi bulutlardan dolu taneleri. (Nûr 43)
Güneş (de onlar için bir delildir ki,) kendisine tâyin edilmiş bir yörüngede akıp gider. (Yâsin 38)
Akıp gider...
Yörüngesinde...
Akıp gider...
Yörüngesinde...
Balı ye, kaynağını sorma.
Söyledi, dedi.
Unsurlar dört tane olup melekler de onlardan (nur unsurundan) yaratılmışlardır.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Bütün kelimat-ı tayyibeler Allah'a mahsustur ve bütün salâvat ve dualar Onun Nebisinin üzerine olsun
Yani, "Mumâtala-i hak perdesi altında hulfü'l-va'd benimle konuşuyor. Der: Aldanma! Onun için, sînemde ümitlerim yeis ile kavgaya başladılar; o mütezelzilhane olan sadrımı harap ediyorlar."
"Yani: Yağmurun geç gelmesini ona teşekki eder, mahbubun ağız suyu gibi suyunu emer."
Haramla dolmuş olan gözlerinden gözyaşı akıt ve pişmanlık perhizine sarıl.
Yasin
Çürümüş kemikleri kim diriltecek? (Yâsin 78)
Var mı meydana çıkan!
İbarelerimiz ayrı ayrı ise de, senin hüsnün birdir. Hepsi de o hüsne işaret ediyorlar.
Zenav. (Havuz)
And olsun ki, Rabbinin azabından küçük bir esinti onlara hafifçe dokunacak olsa... (Enbiyâ 46)
Şayet.
Hafifçe dokundu.
Küçük bir esinti, bir üfürük
...dan
(Az) bir azap
Rabbin.
Yani, dedi: "İhtiyar oldun." Dedim: "Değildir; belki mesaib-i dehrin gürültüsünden ayakları altında çıkıp sakalıma konmuş bir beyaz gubardır." Hem de:
Yani: Sakalımın beyazlanmakla parlaması seni korkutmasın. Zîrâ nur-u mütecessim gibi dimağdan erimiş, sakaldan mecra bulup kendini gösteren fikir ve edebin tebessümüdür.
Hem de:
Yani: Gece gibi gençlikte gözün nevm-i gaflette dalmış, ancak subhmisal olan sakalın beyazıyla uyanabildi.
Hem de:
Yani: Ciriti istemek yolunda; sabah, atımın yüzüne yed-i beyzasıyla bir tokat vurdu. Atım dahi kısasını almak için tayyar olan subha erişti, yere vurdu, içinde dört ayağıyla gezindi. Demek atım çal'dır.
Hem de:
Yani: Kalbim mâşukumun kemeri gibi hareket ve hışhış etmekte; onun kalbi ise onun bileziği gibi sükûn ve sükûttadır. Demek beli ince, bileği kalın olduğu gibi; kalbim müştak, onun kalbi müstağnidir. Demek hüsün ve aşkı ve istiğnayı ve iştiyakı bir taş ile vurmuştur.
Hem de:
Yani: Tacir-i Yemenî gibi yağmurdan gelen sel, yüklerini, eskallerini "Gabît" sahrasına attı.
Hem de:
Yani: "Vefa, gavr-ı in'idama çekildi.. tufan-ı gadr feverana başladı. Kavl ve amel ortasında uzun bir mesafe açıldı..."
İsteyerek emrine uyduk, geldik. (Fussilet 11)
Allah'ın tutuşturduğu, tâ kalplerin üstüne çıkacak bir ateş.
Göz ucuyla yanaklara bir gül diktim, diktiği gülü koparmak gözümün hakkıdır.
Beni ziyaret eden doktor, göz ve iç organlarım için "Hel etâ" Sûresinin birinci âyetiyle "Tebbet" Sûresinin üçüncü âyetini okudu.
Niçin dudağındaki koyu renk, benim seni şiddetle sevmeme engel oldu. Halbuki aşkından kalbim param parça olmuştur.
İç organlarım dikenli ağaçtan tutuşmuş ateş koru üzerindedir. Gözlerim ise güzellikten oluşan bir bahçede dolaşmaktadır.
... Üzerinde..
.... İçinde...
Denizde akıp gider. (Bakara 164)
Dama merdivenle çıktım.
...e, a, kadar..
Ta ki, ...kadar.
Güneş (de onlar için bir delildir ki, kendisine tâyin edilmiş) bir yörüngede akıp gider. (Yâsin 38)
...Boş, ...sız.
Kur'ân'ı öğreten Rahmân'ın kelâmına bir bak: Rabbinin âyetlerinden hangi biri var ki, bu hakikat onda tecellî etmesin? Yazıklar olsun o zahirperestlere ki, anlamadıkları şeyi tekrara hamlederler.
Kıssa-i Mûsâ'ya bir bak. Bu kıssanın tamamında, büyük bir kuvvet vardır ki, Kur'ân onu yed-i beyzâsına aldığı vakit, ilm-i beyanın sâhirleri, onun belâgati karşısında secdeye varmışlardır.
Kur'ân'ı öğreten Rahmân'ın kelâmına bir bak: Rabbinin âyetlerinden hangi biri var ki, bu hakikat onda tecellî etmesin? Yazıklar olsun o zahirperestlere ki, anlamadıkları şeyi tekrara hamlederler.
Bu hakikati görmek istersen, kıssa-i Mûsâ'ya bak. Bu kıssanın tamamında, büyük bir kuvvet vardır ki, Kur'ân onu yed-i beyzâsına aldığı vakit, ilm-i beyanın sâhirleri, onun belâgatine hayran kalmış ve muhabbetle secdeye varmışlardır.
Alet ilimleri: Beyan, sarf, nahiv, mantık, felsefe.
Muhakkak, mutlaka.
Özür, büyük insanların yanında makbuldür.
O halde işte..
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Şehadet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur ve yine şehadet ederim ki Hz. Muhammed (a.s.m.) Allah'ın resulüdür.
Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir? Mahlukat neden yaratılmıştır? Yoktan mı? Maddeden mi? Yoksa onun zâtından mı? Ve diğer tereddütlü sorular...
Yani, "Eb'âd-ı vâsia-i âlemin sahifesinde Nakkaş-ı Ezelînin yazdığı silsile-i hâdisatın satırlarına hikmet nazarıyla bak ve fikr-i hakikatle sarıl. Tâ ki mele-i âlâdan gelen selâsil-i resâil, seni âlâ-yı illiyyîn-i yakîne çıkarsın."
Haydi, çevir gözünü: En küçük bir kusur görüyor musun? (Mülk 3)
Allah'a yemin olsun ki hayır. Serâ nerede, Süreyyâ nerede? Herşeyi gösteren ışık nerede, herşeyi örtüp saklayan zulmet nerede?
Evliyaya tuzak olan hayaller, ilâhî bahçelerin ay yüzlü güzellerinin akisleridir.
İnsan, kendi hakikatini dahi idrak etmekten âciz iken, herşeyden önce var olan ve herşeyi ceberutiyet-i mutlaka ile hükmü altında tutan Zâtı nasıl idrak edebilir? O Cebbâr-ı Zîkıdem ki, herşeyi ilk olarak yoktan yaratmış ve inşa etmiştir; sonradan var olup can bulanlar Onu nasıl idrak etsin? (İmam-ı Ali'ye (r.a.) ait olduğu rivayet edilmektedir. bk. Dîvân u İmamı Ali, Beyrut.)
Eğer göklerde ve yerde Allah'tan başka ilâhlar olsaydı, ikisi de harap olup giderdi. (Enbiyâ 22)
Herbir şeyde, Onun bir olduğuna delâlet eden bir âyet vardır. (İbnü'l-Mu'tez'in bir şiirinden alınmıştır. İbn-i Kesîr, Tefsîrü'l-Kur'âni'l-Azîm 24)
Onun benzeri hiçbir şey yoktur, celle celâluhu.
O halde, işte başlıyorum.
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Allah'ım, Senin Vücub-u Vücuduna delâlet eden Muhammed'e (a.s.m.) salât ve selam et.
Fıtrî karagözlülük, sun'î (yapma) karagözlülük gibi değildir.
Mecmûda bulunan bir kuvvet ve hasiyet var ki, eczâda bulunmaz. Yani, cemaatte bulunan kuvvet fertte yoktur.
Ona bu kıssaları hikâye ederek ruhunu mâzinin derinliklerinde ve istikbalin şahikalarında gezdiren ve hadisatın karanlık köşelerindeki esrar perdesini Onun için kaldırana yemin olsun ki, Onun keskin gözü kendisini şaşırtmayacak kadar dikkatli, Onun hak olan mesleği ise insanları aldatmaktan uzaktır.
O Rahmân ki, hükümranlığı Arşı kaplamıştır. (Tâhâ 5)
İnsanlarla anlayış seviyelerine göre konuş. (Buharî, İlim: 49'da şöyle geçmektedir: "Haddisu'n-nâse bimâ ya'rifûne.")
Kur'ân-ı Mu'cizü'l-Beyânı öğretene and olsun ki, Beşîr ve Nezîr olan Zâtın bakışı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlaktır; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir.
Ay yarıldı. (Kamer 1)
Bizi, kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah'ın varlığına delâlet eden açık delil nedir?
Öyle ise: Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.
(Küçük biraderim Abdülmecid'in takrizidir)
Allah-u Tealaya hadsiz derecede hamd eder ve O'nun elçisi Efendimiz Muhammed (a.s.m.)'e ve doğru yolda O'nu takib eden âl ve ashabına da salât ederim.
Bundan sonra imdi:
Şunu bilesin ki, her kim; hakikatlerin semasına yükselmek, fikirlerini ince mânâlar ve derin bilgiler bahçesinde beslemek, doğru ve gerçek olanı yalan ve sahte olandan ayırd etmek, ihtilaflı meselelerden vehim tozlarını süpürüp temizlemek, içinde fikir küheylanlarının beslenip geliştiği bir bahçeye sahip olmak, istikametli fikirleri sakat düşünce ve fikirlere karşı bir kalkan bulmak, içinde önde gelen büyük âlimlerin yarışacağı bir meydan isterse onun kitabı okuması ve okutması gerekir. Çünkü bu kitap, iki temel ve iki esas üzerine bina edilmiştir:
a) Yanlışı yıkıp ortadan kaldırmak ve doğruyu tamir etmek. b) İslamiyet'i leke ve utanç verici vehmiyattan temizlemek ve inanç esaslarını (akîdeyi) de ona bulaşan hurafelerden arındırmak, tasfiye etmek.
Nasıl böyle olmasın ki;
Bu kitap: örtülü ve gizli hakikatleri gün yüzüne çıkardı ve bu gizli nükteleri vehimlerin hücumundan kurtardı. Akıllara nüfuz edip, daha önce haberdar olmadıkları mânâları büyük âlimlerin fikirlerine, zihinlerine yerleştirdi. Keskin ve ince fikirlerin önünü açtı. Akılları fikirlerle donattı ve hakkında dile getirilen bütün vasıfları ve medhiyeleri gölgede bırakmıştır. Zira o bütün bu vasıfların, medhiyelerin üstündedir.
Eğer, bütün bu söylediklerimde bir şüphen varsa, müellifin ağzından çıkan inci-misal şu sözlere bak. Bu kitap hakkında şöyle söylenmeyi hak etmiştir.
1- Bu kitap, dokuması ve örgüsü, eşi benzeri olmayan bir inşadır. Ayıplanma ve kusurlu olma ihtimalinden uzaktır.
2- İncilerle süslü, en iyi metinlerle dolu, noksanlardan arınmış bir kitaptır.
3- O, doğru olanları, hakikatleri açıkça gösterir. Ve sık ağaçlar altında gizli hazinelere işaret eder.
4- Dindarların ve dostların süsü, koğuculuk yapanların (lâf taşıyanların) ve hased edenlerin (çekememezlik yapan, kıskananların) da ayıbıdır.
5- Hakikatlerin yüzündeki tüm yalan ve iftiraları parçalar, mülhidlerin (dinsizlerin, kafirlerin) gözlerini kör eder.
6- Doğru bilgileri uydurma hikâyelerden ayıran bir mihenk, yüksek âlimlerin akıllarını hataya düşmekten koruyan bir bağdır.
7- Gerdanlık gibi boyna takılmaya layıktır. Hudutları ve düşmanların giriş yerlerinin muhafızıdır.
8- Nifakın başının ortasına vurup yarmak için kuşanmaya, gerdanlık gibi boyna takılmaya layıktır.
9- Onun satırları bir defa göze göründü mü, o göze ebediyen körlük gelmez.
10- O, senin onu kalbinin üzerine mürekkep yerine altınla yazmana lâyıktır.
11- Hacmi küçük ama eşsizdir. Kemalin zirvesine ulaştıran bir merdivendir.
12- Remizleri çok, mânâları pek ince ve derindir. Ona dil uzatan, onu anlamaktan pek uzaktır.
13- Onun mânâsı "şek günü"nün hilali gibidir. Keskin ve derin nazarla ona bak! Sürme ile gözünü keskinleştir de öyle o mânâlara dal! 14- Bu, nasıl böyle olmasın ki, çünkü çıkıp herkese meydan okuyor.
15- En güzel biçimde zamanın Râzî'si onu inşâ etti, yazdı. Zamanın şereflisi Bediüzzaman yazdı, te'lif etti.
16- Bu asrın rütbesi onunla yükselir. Bunun te'lifinin tam tarihi budur.
Abdülmecid
Münâzarat[değiştir]
Muhakemat eseri gibi, Münazarat Risalesi de hem Arabça hem Türkçe olarak 1910'da te'lif edilip 1913'de tab' edilmişlerdir.
Yazmaktan maksat, bizden bir nakşın bâki kalmasıdır. Çünkü varlığımızda bekâ yoktur.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Salât, âlemin efendisinin üzerine olsun.
Ebu'l-Âlâ el Maarri'nin burnunun rağmına (karamsarlığına) rağmen" anlamında bir deyim.
İşlerinde onlarla istişare et. (Âl-i İmrân 159)
Onların işleri, kendi aralarında şura iledir. (Şûrâ 38)
Ölüm gelmeden önce ölünüz.
Hepiniz çobansınız ve hepiniz güttüğünüzden sorumlusunuz. (Hadis: Buharî, Nikâh: 81 Tirmizî, Cihad: 27, Müslim, İmare: 20)
Güzel gördüğün şey veremlidir.
Hayır! Aksine, ben bir nehirden su almak istedim. Bir bulutun bolca yağmur indirmesini arzu ettim. Ahu gözlü bir güzel beğendim ve hûri gibi güzel, hür bir hürrıyeti methettim.
İnsanlar yöneticilerinin yolunda giderler. (Keşfü'l-Hafa: 2/311)
Bir kavmin efendisi, onların hizmatkarıdır. (Suyutî, el-Fethü'l-Kebir: 2/168; Aclûnî, Keşfû'l-Hafâ: 1/409)
Havuz
Zaruretler mahzurları mubah kılar. Haramı helâl derecesine getirir.
Bölünmeyin, ayrılığa düşmeyin. (Şûrâ 13)
Ümidinizi kesmeyin. (Zümer 53)
Hürriyetin kemâli, firavunluk taslamamak ve başkasının hürriyetini hafife almamaktır. Murad haktır; fakat mücahede o yolda değil...
Allah'ı bırakıp da birbirinizi rab edinmeyin. (Âl-i İmrân 64)
Hürriyet, ateşe lâyıktır, çünkü o ancak kâfirlere hastır.
Hürriyet Rahmân'ın ihsânıdır, zira o imanın bir hassası ve seçkin bir özelliğidir.
Hemen, şimdi.
Sonra, bilahere.
Sağlam, keskin ve bilenmiş hüccetten kılıcı sağ eline ve hürriyeti de, parlak renkli Arap atının dizgini gibi sol eline alacak olan İslâm, bağ ve bahçelerimizin kökünü kurutan istibdadın başını parçalayacaktır.
Ümitsizliğin babasının burnu yere sürtmesine rağmen...
Her gelecek (uzak da olsa) yakındır. (İbn Mâce, Mukaddime 46)
Şeytan ve siyasetten Allah'a sığınırım.
Önünde dikenli bir ağacın kabuğunu soymak kadar güç engeller var. (Arap Atasözü)
Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinmeyin. (Mâide 51)
Kim bir zimmiye eziyet ederse... (Hadis-i şerifin devamı şöyledir: "ben onun hasmıyım. Ve kimin hasmı ben olursam, kıyamette onunla hesaplaşırım." (Kenzü'l-Ummal, 4.cilt, hadis no: 10909))
İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)
Çalışıp kazanan, Allah'ın sevdiği bir kuldur.
Âhiretin tarlası olması...
İnsanların en hayırlısı onlara en faydalı olandır. (el-Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ 463; el-Münâvî, Feyzü'l-Kadîr 481, hadis no: 4044)
Şu kaideye binaendir ki: Hoşgören gözün ziyneti, lütuf ve şefkatle hüsn-ü nazar etmekte ve kalbin nuru dahi rıfk ve rahmettedir. Hakka tevfikle (başarı ihsanıyla) çıkılır. "Kulum Beni nasıl tanırsa, onunla öyle muamele ederim." (Buharî, Tevhid: 15, 35; Müslim, Tevbe: 1) misbahıyla aydınlanmayı ihtiyar eden, saadete erişir.
Himmet bu noktada kaldı, mukavemete güç yetiremedi. Garazların tantanası dahi hürriyet musikisinin sadasını müşevveş etti. Meşrutiyet ise, isme münhasır olarak, ekalliyetin üzerine kaldı ve baştan beri onun şeref ve haysiyetini müdafaa edenler ondan ayrıldılar.
Ne mutlu size! Sizi tebrik ederiz.
Misafirin hayali üzerinden yapılan müşahede kabilinden olsa bile...
Sözüne kulağımızı açtık. Hoş geldi safâ geldi.
Bak, gereksiz şeylerin içinde nasıl da kalakaldılar. Ne zaman saadet önlerini aydınlatsa reislerini överler; ne zaman da üzerlerine karanlık çökse zamanı kötülerler.
Şiirin koyduğu o kaide ve yollar olmasaydı, yüce şeyleri yapan ustalar o şeylerin nasıl yapılacağını bilemezlerdi (Suriyeli Ebû Temâm)
Onların kirlisi, bizim temizimize (Tahir'e) galebe ediyor.
"Bazı avamın hâtırı için hakikatı gizlemem."
Sor, fakat bu konuda bilgi sahibi olanı bulamazsın.
Ben susuzluktan ölürsem, tek damla bile yağmur yağmasın!
Ölüm, Nevruz günümüzdür, baharımızdır.
Eğer o su çekilip gitmez de, bu hazineye dökülüp taşarsa ne âlâ!
Sizde öyle bir zekâ var ki, ancak zekât ile çiçek açar.
Vakit geçmiş değil, eskiden, yazda kaybettiklerinizi şimdi tadârik edin.
İşte bu meyelân, şakîliğin yolunu kesmiştir.
Bir daneye benzer ki, ondan yedi başak sümbüllenir; her bir başakta da yüz dane bulunur. (Bakara 261)
Zaman, işte şu âdetin sırtından yiyip içti. Asırlarca böyle devam etti.
Millet ve millete destek veren şey bâkîdir. Ferd ve ferdi temsil eden şey de fânîdir
Ümmetin emin ve reşid kişileri, devletin de kılıç ve salâhı olan selefin, bir arpa tanesi etmeyen bir şiire on dinar bağışta bulunmak gibi ihsanat-ı şahsiyelerinde ortaya çıkan hazin hale ne dersin?
Buna bakmak lâzım... Bununla beraber bu bağışlar, nev'e ve millete döner; çünkü şiirin hizmet ettiği lisân, milliyetin ipidir. Nitekim bu zaman, milliyet ihtiyacını ortaya çıkarmış ve bu maksad-ı âlinin kapısını açmıştır.
"Evet, içlerinde gayet hamiyetli adamlar var; onlara teşekkür ederiz. Bazı tenbeller var; onlardan şikâyet ederiz. Bazı şaşkın ve tereddütlü olanlar var; onları irşad etmek isteriz. Bazı ölmüşler var; miraslarını muhafaza etmek isteriz. Ta yeni çıkmalar almasınlar."
Gerçekten onların temiz kalblerinin merkezine sıbğa-i Rabbâniye ve gönüllerine de hakikatin ziyası nakşolunmuştur.
Âşıklar şarabı içip gittiler; şarap mahzenini boşaltıp gittiler.
Maatteessüf, onlar oturmakla kötülük ettiler ve hizmetlerinde tembellik gösterdiler. Şimdi ben onların himmetlerini eski ve hakikî mecrâsına yöneltmek istiyorum.
Çünkü istibdad, ittihada mâni idi. Ben de kor üstünde duruyor ve sükût ediyordum!
Cahillikle onlara dokunup da yaptığına pişman olmaktan hiç korkmaz mısın?
Mevlâ (celle celâluhu) onların yüksek alınlarına nakş-ı hakikati resmetmiştir. Benim muradım ise, bu nakşın mânâsını anlamakta zorlanan kimseleri irşad etmektir.
Mü'minler ancak kardeştirler. (Hucurât 10)
Sizden hiçbiriniz kendisi için istediğini din kardeşi için istemedikçe tam iman etmiş olamaz. (Müslim, İman: 71, 72; Buharî, İman: 7; Tirmizî, Kıyâme: 59; Nesâî, İman: 19, 33; İbn-i Mâce, Mukaddime: 9, Cenâiz: 1; Dârimî, İsti'zân: 5, Rikâk: 29; Müsned 89 176, 206, 251, 272, 278, 289)
Ameller niyetlere göredir. (Buharî, Bed'ü'l-Vahy: 1, İman: 41, Nikâh: 5, Talâk: 11, Menâkıbu'l-Ensâr: 45, Itk: 6, İman: 23, Hıyel: 1; Müslim, İmâra: 155; Ebû Dâvud, Talâk: 11; Tirmizî, Fedâilü'l-Cihâd: 16; Nesâî, Tahâra: 50, Talâk: 24, Eymân: 19; İbn-i Mâce, Zühd: 26; Müsned: 1:25, 43)
Birşey bütünüyle elde edilmezse, tamamen de terk edilmez.
Bütün levm ve itâb ve nefret, hevâ ve hevese tâbi olanlara olsun. Selâm ve selâmet, hüdâya tâbi olanlar üstüne olsun.
Her kim Allah'ın indirdiğiyle hükmetmezse... (Mâide 44)
Her kim hükmetmezse...
Her kim tasdik etmezse...
Şüphesiz bu (tek eğitimciye dayalı eğitim sistemi) zamanın imha edip yerle bir ettiği bir âdettir.
Emanetleri ehline verin.
Ümidinizi kesmeyin. (Zümer 53)
Allah için olunuz.
İbadette, musibette ve günahtan kaçınmakta sabırlı olun; sabır yarışında düşmanlarınızı geride bırakın; her an cihada hazırlıklı bulunun ve murabıt olun. (Âl-i İmrân 200)
İnsanların en hayırlısı onlara faydalı olandır. (el-Aclûnî, Keş-fü'l-Hafâ 463; el- Münâvî, Feyzü'l-Kadîr 481, no: 4044)
Tevekkül etmek isteyenler, sadece Allah'a tevekkül etsinler (başkalarına değil). (İbrahim 12)
Siz doğru yolda oldukça, sapıtmış olanlar size zarar veremez. (Mâide 105)
Emrolunduğun gibi dos doğru ol. (Şûrâ 15)
Efendine efendi olmaya çalışma... Âmirlik taslama!
İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)
Size, meşakkatta büyük rahatlık var. Çünkü fıtratı, yaratılışı heyecanlı olan insanın rahatı ancak çalışmak ve mücadele ile olabilir.
Hutbe-i Şâmiye[değiştir]
Bu Hutbe-i Şâmiye eseri, 1911 yılı baharında Üstad Bediüzzaman Said-i Nursî Hazretleri otuzbeş yaşlarında iken Şam'da, Şam ülemasının ısrarı üzerine Câmi-i Emevî'de irad ettiği bir hutbedir. Aynı sene içinde İstanbul'da 1. baskısı, 2. tab'ı da 1912'de yapılmıştır. Bilâhere müellifi Bediüzzaman Said-i Nursî tarafından 1951'de Türkçeye tercüme edilerek neşredilmiştir.
Her türlü noksan sıfatlardan yüce olan Allah'ın adıyla.
Hiçbirşey yoktur ki Allah'ı hamd ile tesbih etmesin. (İsrâ 44)
Allah'ın selâmı rahmeti ve bereketi ebediyyen üzerinize olsun.
Yani, "Rahmet-i İlâhiyeden ümidinizi kesmeyiniz."
Hem hadsiz salât ve selâm ol Peygamberimiz Muhammed Mustafa Aleyhissalâtü Vesselâm üzerine olsun ki, demiş:
Yani, "Benim insanlara Cenâb-ı Hak tarafından bi'setim ve gelmemin ehemmiyetli bir hikmeti, ahlâk-ı haseneyi ve güzel hasletleri tekmil etmek ve beşeri ahlâksızlıktan kurtarmaktır."
O (Allah) ki, yarattığı herşeyi çok güzel yaptı. (Secde 7)
Rahmet-i İlâhiyeden ümidinizi kesmeyiniz. (Zümer 53)
Birşey bütünüyle elde edilmezse, bütünüyle de terk edilmez.
Ben kulumun zannı üzereyim (yani kulum Beni nasıl tanırsa, ona öyle muamele ederim). (Buharî, Tevhid: 15, 35; Müslim, Tevbe: 1, Zikr: 2, 19; Tirmizî, Zühd: 51, Daavât: 131; İbni Mâce, Edeb: 58; Dârimî, Rikak: 22; Müsned 251, 315, 391, 412, 445, 482, 516, 517, 524, 534, 539 210, 277, 491 106)
Şeytan ve siyasetten Allah'a sığınırım.
Ya doğruyu söylemek, ya da sükût etmek.
Yani, "Kimin himmeti yalnız nefsi ise, o insan değil. Çünkü, insanın fıtratı medenîdir."
Onların yönetimi, aralarında yaptıkları istişare iledir. (Şûrâ 38)
"Yani: İman bunu iktiza ediyor ki; tahakküm ve istibdad ile başkasını tezlil etmemek, zillete düşürmemek; ve zalimlere tezellül etmemek. Allah'a hakikî abd olan, başkalara abd olamaz. Birbirinize -Allah'tan başka- kendinize Rab yapmayınız!... Yani Allah'ı tanımayan; her şeye, herkese nisbetine göre bir rububiyet tevehhüm eder, başına musallat eder. Evet hürriyet-i şer'iye; Cenab-ı Hakk'ın Rahman, Rahîm tecellîsiyle bir ihsanıdır ve imanın bir hassasıdır."
Yaşasın sıdk! Ölsün yeis! Muhabbet devam etsin! Şûrâ kuvvet bulsun! Bütün levm ve itâb ve nefret, hevâ hevese tâbi olanlara olsun. Selâm ve selâmet, hüdâya tâbi olanlar üstüne olsun. Âmin.
Teşhis-ül İllet (Türkçesi)[değiştir]
İlk tabında, Hutbe-i Şamiye'ye ikinci zeyl olarak girmiş olan "Teşhis-ül İllet" risalesi, müellifi tarafından bir kısmı Türkçeye çevrilmiş metnidir.
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Hırsız erkeğin ve hırsız kadının elini kesin. (Mâide 38)
Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)
De ki: Ey kitap ehli olanlar (Yahudi ve Hristiyanlar): Sizinle bizim aramızda eşit olan bir kelimeye gelin. (Âl-i İmrân 64)
Gelin, geliniz. (Âl-i İmrân 64)
İki Mekteb-i Musîbetin Şehâdetnâmesi Yahud Divan-ı Harb-i Örfî ve Said-i Kürdî[değiştir]
Bu eser, Bediüzzaman Hazretlerinin 1909 yılında İstanbul'da Sıkıyönetim Mahkemesinde 1911 ve 1912 yıllarında iki defa tab'edilmiş, her iki tab' da Kürdîzâde Ahmed Ramiz tarafından gerçekleştirilmiştir.
Rahman ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.
Her türlü hamd ve övgü, medih ve minnet âlemlerin Rabbi olan Allah'a mahsustur. Sâlat ve selâm ise Efendimiz Muhammed (a.s.m.) üzerine olsun.
Sırların ortaya çıktığı gün... (Tarık Sûresi: 9)
Yani, "Medar-ı iftiharım olan mehasinim, şimdi günah sayılıyor! Artık nasıl itizar edeyim, mütehayyirim!"
Toplumun efendisi, onlara hizmet edendir. (Suyutî, el-Fethü'l-Kebir: 21168; Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ: 1/409)
Gerçek hile, hileyi terk etmektedir.
Bütün insanlar ve cinler şahit olsun ki, ben mürteciyim
Hakkın hatırı yücedir, hiçbir şey ondan yüce ve üstün olamaz.
Akıllı olanlar için bu söylediklerim yeterlidir. Köye seslendim, şayet köyde sesimi duyan varsa...
Şayet büyük sorumluluklar, ulvi gayeler ve hadiselerin yarın ne getireceği düşünülmeseydi..
Nefsimizin isteklerine kavuşmasına yol verirdim.. Bu, benim çocukluktan beri izlediğim yol ve ulaşmak istediğim gayemdir.
Bazı şeyler de var ki onları da gizliyorum, şayet onları da söylersem barış için bir yer bırakmamış olurum.
Bütün insanlar mecnundur. Fakat insanların arzu ve istekleri sayısınca delilik çeşitleri vardır.
Doğru ve sağlam olan bir işi ayıplayanlar çok olur. Oysa bunu ayıplamaları onların sakat anlayışlarından kaynaklanmaktadır.
Divane için kalem gerekmez, yani sorumluluk yoktur.
Yırtık, yamadan daha geniş hale geldi.
İnsana çalışmasından başka bir şey yoktur. (Necm 39)
Nutuklar ve Makaleler[değiştir]
1908 ll. Meşrutiyet devrinde bazı gazetelerde neşredilip, sonra herhangi bir topluluğa hitab edilmiş... ya da evvela nutuk suretinde irad edilip, bilahere bazı gazetelerde neşredilmiş nutuklardan müteşekkildir.
Nutuk - 1[değiştir]
Bu nutuk; Hürriyet ilanının (ll. Meşrutiyetin) üçüncü gününde 21 Temmuz 1908 tarihine nutuk olarak İstanbul'da; Ve bir hafta sonra da Selânik'te irad edildiği gibi; 02 Ekim 1908 - 08 Ekim 1908 tarihleri arasında Misbah Gazetesi'nde neşredilmiş ve sonra; "Kütübhane-i İctihad" sahibi Ahmed Ramiz tarafından "Nutuk" diye derlenen Bediüzzaman Hazretlerinin sair bazı makaleleri ile birlikte 1910 tarihinde İstanbul İkbal-i Millet matbaasında tab' ettirilmiştir.
Büyüklük Allah'a mahsustur, minnet Onadır.
Ölümden sonra yeniden diriliş (haktır).
Keşke toprak olsaydım. (Nebe 40)
Henüz beşikte çocukken konuştu.
Temiz ve saf olanı al, bulanık olanı bırak.
İbarelerimiz ayrı ayrı ise de, senin güzelliğin birdir; hepsi de o güzelliğe işaret ediyorlar.
Nice doğru işleri ayıplayanlar vardır ki, bu durum onların hasta anlayışlarından kaynaklanmaktadır.
Nutuk - 2[değiştir]
Prens Sabahaddin Bey'in Sû-i Telakki Olunan Güzel Fikrine Cevap
Nutuk - 3[değiştir]
İstanbul'da Bulunan Kürdlere Edilen Telkinat
Aşkı henüz bilmezken, onun aşkıyla karşılaştım. Kalbimi boş bulup oraya yerleşti.
Nutuk - 4[değiştir]
Herkes Vazifesini Bilmeli Sû-i İsti'mal Etmemeli
Hanımım benden üç talakla boştur.
Zavallının günahı nedir? Dedi: Kafiye sıkıntısıdır.
Nutuk - 5[değiştir]
Niyazi Bey'e
Nutuk - 6[değiştir]
Kürdistan Ulema ve Meşayih ve Rüesa ve Efradına Meşrutiyete Dair Telkinattır
Nutuk - 7[değiştir]
Benim gibi bir asabi ve sinirli ve hakikati hiçbir şeye feda etmeyen, gayet insafsızlığa karşı sözlerindeki şiddet ve ifratı ile muaheze ederseniz, insafsızlığa bir insafsızlık daha ilave edersiniz.
Günahı ve zararı faydasından daha çok.
Toplumun efendisi, onlara hizmet edendir. (Suyutî, el-Fethü'l-Kebir: 21168; Aclûnî, Keşfü'l-Hafâ: 1/409)
Bâtılın baskın bir dönemi vardır amma daha sonra yok olup gider.
Ana-babanın terbiye etmediği kişiyi zaman terbiye eder.
Kim Allah için çalışırsa, Allah da onunla beraberdir.
Söz tamam oldu.
Makaleler Kısmı[değiştir]
1908-1909 ve sonra 1920'lerde siyasî ve dinî gazetelerde neşredilen Bediüzzaman Said-i Nursî Hazretlerinin elde edilmiş makaleleridir.
Makale - 1[değiştir]
"Kürd'ler Neye Muhtaçtır?"
Şark ve Kürdistan Gazetesi Sayı: 119 Teşrin-i Sani 1324 / 3 Aralık 1908 / İstanbul
Hazret-i Üstadın 19 Eylül 1324 - 02 Ekim 1908'de Misbah Gazetesinde neşredilmiş "Hürriyete Hitab" nutkundan sonra gazetelerde neşredilmiş makalelerin birincisi, her ne kadar Şûra-yı Ümmet Gazetesi 6 Teşrinisani 1324 - 19 Kasım 1908 tarih ve 46. sayılı nüshasında neşredilmiş olan, "...Hamidiye Alaylarına Dair Beyan-ı Hakikat" makalesi ise de; fakat 1908'in ilk yarısı içerisinde (tahminen Mart başlarında) merhum Sultan İkinci Abdülhamid'e dilekçe olarak arz edilip, bilahere (Şark ve Kürdistan Gazetesi sayı: 1, 19 Teşrinisani 1324 - 02 Aralık 1908 de neşredilen yazısı birinci makale olarak dercedilmiştir..
Makale - 2[değiştir]
Hamidiye Alaylarına Dair Beyan-ı Hakikat
Şûra-yı Ümmet Gazetesi, 06 Teşrinisani 1324 / 19 Kasım 1908 tarih ve 46. sayılı nüshası sahife: 1'de neşredilmiştir. Bediüzzaman-ı Kürdî
Makale - 3[değiştir]
(Bu makale Kürdçedir, aslı Osmanlıca Âsâr-ı Bediiyye'dedir)
Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi 21 Teşrinisani 1324 / 4 Aralık 1908
Sayı: 1. Nüshası
Bediüzzaman Said Nursî'nin Nesayihi
Kürdçe Lisanımız Türkçe Tercümesi A.Badıllı
Kürdçe Lisanımız
Türkçe Tercümesi
(Mütercim: Abdülkadir Badıllı)
Makale - 4[değiştir]
Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 29 Teşrinisâni 1324 / 12 Aralık 1908 Sayı: 2. Nüshası Sayfa 13
Kürdler Neye Muhtaç?
Makale - 5[değiştir]
Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 6 Kânun-ı Evvel 1324 19 Aralık 1908 Sayı: 3. Nüshası
Sayfa 20-22
Bediüzzaman Said-i Kürdî'nin Mebusana Hitabı
Ey mebuslar, şüphesiz sizler büyük bir gün için diriltileceksiniz.
Yaş ve kuru hiçbir şey yoktur ki apaçık bir kitapta olmasın (En'am Sûresi: 59)
Hikmet müminin kaybolmuş malıdır, nerde bulursa alır. (Hadis. Bkz. Tirmizi Kitabu'l-İlim: 19. Ibn Mace, Kitabü'z-Zühd: 15)
Fazilet odur ki. düşmanlar dahi onu tasdik etsin.
Makale - 6[değiştir]
Kürd Teavün ve terakki Gazetesi, 13 Kânun-ı evvel 1324 / 06 Aralık 1908 Sayı: 4. Nüshası
Sayfa 29-30
Bediüzzaman Molla Said-i Kürdî'nin Mebusana Hitabı
Bir şeyi korudunuz ama bir çok şeyi de yitirdiniz.
Şüphesiz ki, Allah gerçek güç ve kuvvet sahibidir.
Akıllı olanlar için bu söylediklerim yeter. Köye seslendim, sesimi duyan varsa eğer.
Makale - 7[değiştir]
Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, 27 Kânunuevvel 1324 / 09 Ocak 1909 Sayı: 6. Nüshası Sayfa 43-44
"Musahabe" Nutk-u Sâbıkın Neticesi
Birbirinizin kusurlarını araştırmayınız. (Hucurat Sûresi: 12)
Bazılarınız, bazılarını gıybet etmesin. (Hucurat Sûresi: 12)
Bütün için geçerli olan hüküm, her fert için geçerli olmaz.
Selâm, hidayete tabi olanların üzerine olsun.
Makale - 8[değiştir]
Kürd Teavün ve terakki Gazetesi, 27 Kânunuevvel 1324 / 09 Ocak 1909 Sayı: 6. Nüshası Sayfa 43-44
İLMİYE!
Kıyasları da kendileriyle birlikte olan cümlelerim.
Meali: "Nurefşan nazarına karşı hayal hakikati setredemez. Hak olan mesleği tesvilâta, tedlisata muhtaç değildir." (Bu kelâm iki fırka-i dâllenin reddine işarettir.)
Makale - 9[değiştir]
VOLKAN
26 Şubat 1324 - 11 Mart 1909
Sayı: 70
HAKİKAT
Vahdet sırrı ezelden ebede kadar kâinatı bütünüyle kaplamıştır. (Ahmed-i Cizirî, Divan, sayfa:46)
Muhakkak ki Allah güç ve kudret sahibidir.
Makale - 10[değiştir]
VOLKAN
No: 73 - 29 Şubat 1324
14 Mart 1909
YAŞASIN ŞERİAT-I GARRA
Makale - 11[değiştir]
VOLKAN
No: 77 - 5 Mart 1325 / 18 Mart 1909 YAŞASIN ŞERİAT-I AHMEDÎ (A.S.M.)
Makale - 12[değiştir]
VOLKAN
No: 83 - 11 Mart 1325
23 Mart 1909
Bu makale, Volkan 83. ve 84. sayılarında yayınlanmıştır.
DAĞ MEYVESİ ACI DA OLSA DEVADIR
"Bediüzzaman-ı Kürdî'nin fihriste-i makasıdı ve efkârının programıdır."
Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)
Selâm, hidayete tabi olanların üzerine olsun.
Makale - 13[değiştir]
VOLKAN
14 Mart 1325 / 27 Mart 1909
Sayı: 86
SADÂ-YI HAKİKAT
Bütün dünya arslanlarının bağlandığı bir zinciri tilki hile yapıp nasıl koparabilir ki?
Makale - 14[değiştir]
VOLKAN
18 Mart 1325 / 31 Mart 1909
Sayı: 90
REDD-ÜL EVHAM
İttihad-ı Muhammedî (Aleyhissalâtü Vesselâm) cemaatine isnad ettikleri dokuz evham-ı fâsideyi reddedeceğim.
Din olmadan dünyada hayır yoktur.
Zorlama yoktur. (Bakara 256)
Selâmet hidayete tabi olanların üzerine olsun.
Makale - 15[değiştir]
VOLKAN
Sayı: 97
25 Mart 1325 / 7 Nisan 1909
ZİYA-YI HAKİKAT
Dinde zorlama yoktur. (Bakara 256)
Onlar erkekse, biz de erkeğiz. (İmam-ı Âzam'a atfedilen bir söz)
Makale - 16[değiştir]
VOLKAN
Sayı: 101
29 Mart 1325 / 11Nisan 1909
LEMEÂN-I HAKİKAT VE İZÂLE-İ ŞÜBEHÂT
Din olmadan dünyada hayır yoktur.
Ömrüme yemin olsun ki, asıl garip olan şey, acaib kişilerin gözünde benim garip sayılmamdır.
Selâmet, hidayete tabi olanların üzerine olsun.
Makale - 17[değiştir]
Şu gelecek makaleler Otuzbir Mart hâdisesinde isyan eden sekiz tabur askeri itaâta getiren ve musibeti yüzden bire indiren iki derstir. Müellif
Volkan
Serbestî
Mizân
No:107
Sayı: 111
Sayı: 128
4 Nisan 1325
2 Nisan 1325
17 Nisan 1909
15 Nisan 1909
KAHRAMAN ASKERLERİMİZE
Makale - 18[değiştir]
Volkan
Mizân
No: 110
Sayı: 129
7 Nisan 1325
4 Nisan 1325
20 Nisan 1909
17 Nisan 1909
ASÂKİRE HİTAB
Makale - 19[değiştir]
İKDAM
22 Şubat 1336 / 7 Mart 1920
Sayı: 8273
KÜRDLER VE OSMANLILIK
İkdam Ceride-i Muteberesine! Sadat-ı Berzenciye'den Dava Vekili Ahmet Arif
Hizan Sadat-ı Kiramından İhtiyat Binbaşısı
Muhammed Sıddık
Ulema-i Ekrad'dan
Said-i Kürdî
Makale - 20[değiştir]
SEBİL-ÜR REŞAD
4 Mart 1336 / 17 Mart 1920
Sayı: 461
KÜRDLER VE İSLÂMİYET
İslâm cahiliyet asabiyetini ortadan kaldırmıştır. (Hadis. Bkz. Müsned: 4/199, 204-205; Müslim, imare: 53-54; Ebu Davud, Edeb: 111-112; ibn Mâce, Fiten: 7)
Lemeât[değiştir]
Evkaf-ı İslâmiye Matbaası İstanbul 1337-1339 (1921)
Ramazan hilâli ile bayram hilâli arasından..
Kişi bilmediği şeyin düşmanıdır. (Ali ibni Ebî Talib, Nehcü'l-Belâğa, s. 780)
"Sahabelerin gazevâtına dair Kürtçe "Kavl-i Nevâlâ Sîsebân" namında bir destan."
Yani, "Ramazan'ın iki hilâlinden doğmuş bir edep yıldızıdır." (1337 eder.)
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.
Âlemlerin rabbi olan Allah'a hamd, Peygamberlerin Efendisi olan Zâta ve Onun bütün âl ve ashabına salât olsun.
Seni her türlü noksan sıfattan tenzih ederiz, ey Rabbimiz! Sen ezelî Kadîrsin ve celâl sahibisin. Bizde güç kuvvet yoktur.
Sizin yaratılmanız da, diriltilmeniz de, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir. (Lokman 28)
Ay ikiye ayrıldı, yarıldı. (Kamer Sûresi: 1)
Gece seyahat ettiren Allah, her türlü noksandan münezzehtir. (İsrâ 1)
Katil miras alamaz. (Tirmizi, Ferâiz: 17; Ebû Dâvud, Diyât: 18; Dârimî, Ferâiz: 41; İbn-i Mâce, Ferâiz: 8, Diyât: 14; Müsned 49.)
Güzel ve huzur vereni al, çirkin ve keder vereni bırak.
Kim bir cana kıymamış bir kimseyi öldürürse... (Mâide 32)
İçinde tesanüd bulunan cemiyet, durgunlukları harekete geçirmek için bir âlettir. İçinde tehasüd bulunan cemaat ise hareketleri ve faaliyetleri durdurmak için vardır.
Ya Rab.. Gayretimin içinde olan rızık -konusunda- bizi kendimize -nefsimize- havale etme..
Ya Rab.. Başlangıcımda ve tekrar dönüşümde sana tevekkül ettim.
Biz yalnız Allah'ın malıyız -O'na aidiz-, O'ndan geldik ve -yine- O'na döneceğiz. (Bakara 156)
Aaah!
Aaah!
Oooh!
Sefih erkekler hevesâtına uyarak kadınlaştığında; nâşize kadınlar da hayasızlıkla erkekleşir.
Muhakkak ki insan, içinde Yâsin yazılmış bir Yâsin kelimesinin çizimi gibidir.
Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde bulunan Allah'ın şanı ne yücedir.
Onu (Kur'ân'ı) koruyacak olan da Biziz. (Hicr 9)
"Ulaşmaz Dest-i Edeb-i Garb-i Hevesbâr-ı Hevakâr-ı Dehadâr / De'b-i Edeb, Ebed-Müddet, Kur'ân-ı Ziyabâr-ı Şifakâr-ı Hüdadâr"
Batının heva ve hevese dayalı dehasından kaynaklanan edebiyatı, Kur'ân'ın sonsuza kadar ışık ve şifa saçan hidayet verici ve saf edep olan edebiyatına ulaşmaz.
Yaratıcılık mertebelerinin en güzelinde bulunan Allah'ın şanı ne yücedir! (Mü'minûn 14)
Duamızın sonu, 'Âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd olsun'dan ibarettir. (Yûnus 10'dan iktibas edilmiştir.)
Allahım! Bizi doğru yola ilet -kendilerine in'amda bulunduğun kimselerin yoluna. Yoksa gazabına uğrayanların yahut sapıtanların yoluna değil. Âmin.
Allahım, bizi doğru yola ilet. Âmin.
Şüphesiz Kur'an-ı Kerim'in parlak eline aldığı Hz. Musa'nın kıssası "tefarikü'l-asâ"dan çok daha faydalı olmuştur. Böylece edebiyat sihirbazları onun keskin belagatı karşısında secde etmekten kendilerini alamadılar.
Bugün senin cesedini kurtaracağız. (Yûnus 92)
Ey Hâmân, bana bir kule yap! (Mü'min 36)
Muhakkak ki Karun Musa'nın kavmindendi. (Kasas 76)
Ve onu (Yahudiler ölümü) asla istemiyeceklerdir. (Bakara 95)
Kızlarınızı sağ bırakıp yeni doğan erkek çocuklarınızı kesiyorlardı. (Bakara 49)
Onların üzerine bir zillet ve yoksulluk damgası vuruldu. (Bakara 61)
..Yeryüzünde muhakkak fîtne-fesad çıkarırsınız. (İsrâ 4)
Yeryüzünde muhakkak (fitne) fesad çıkarmaya çalışmayın. (Bakara 66)
Elbette yaratan bilmez mi? (Mülk 14)
Elbette bilen konuşur
De ki: O...
Allah birdir.
Allah Samed'dir; herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbir şeye muhtaç değildir.
O doğmamıştır.
(Olumsuzluk edatı) "Değildir."
O doğurmamıştır.
Olmadı.
Gaybı Allah'tan başka kimse bilmez.
Kainatta Allahtan başka müessir yoktur.
Ondan başka Halık yoktur.
Ben.
Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? (Hucurât 12)
Sabredin ve sabırda yarışın ve (cihad için) daima hazırlıklı olun. (Âl-i İmrân 200)
Emrolunduğun gibi dos doğru ol. (Hûd 112)
De ki: O Allah birdir. (İhlâs 1)
Allah faizin bereketini giderip onu mahveder. (Bakara 276)
Allah alışverişi helâl, faizi haram kıldı. (Bakara 275)
Namazı dos doğru kılın, zekâtı verin. (Bakara 43)
İnsan için, ancak çalıştığının karşılığı vardır. (Necm 39)
Altını ve gümüşü biriktirip de onu Allah yolunda harcamayanları acı bir azapla müjdele. (Tevbe 34)
Muhakkak ki biz insanoğlunu mükerrem kıldık. (İsra 70)
İşlerin hayırlısı -en iyi olanı- ortancası olanıdır. (hadis)
Allah'a malum olan şeylerin sayısı kadar.
(Aya gelince, biz ona da menzil menzil miktarlar tayin ettik.) Nihayet o, eski hurma salkımının eğri çöpü gibi bir hale dönmüştür (döner). (Yâsin 39)
Eski hurma salkımının eğri çöpü gibi.. (Yâsin 39)
Ona -aya- konaklar yaptık. (Yâsin 39)
Hakikat Çekirdekleri[değiştir]
Camii: Biraderzadesi Abdurrahman-ı Nursî
Evkaf-ı İslâmiye Matbaası 1336
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Allah tarafından gönderilmiş elçilerin efendisi Muhammed'e salât ve selamda bulunarak Allah'a hamd ederim.
Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ederiz. Senin bize verdiğinden başka bizim hiçbir kudretimiz yoktur. Muhakkak ki Sen yüce olansın ve her şeyi hikmetle yapansın.
"Her söz doğru olmalı; her doğru, söz olmamalı!"
İçinde dayanışma olan cemiyet, durgun halleri harekete geçirmek için bir vasıtadır, içinde kıskanma olan cemaat ise işleri karıştırıp faaliyetleri durdurur.
Erkekler hevâ ve hevesle kadınlaşırsa, kadınlar da hayasızlıkla erkekleşir.
Hurdebinî bir hayvanın hasseleri insanın hasseleriyle muvazene edildiğinde, acip bir sır görürsün.
İnsan, içinde Yâsin yazılmış bir Yâsin sureti يس gibidir.
Hakikat Çekirdekleri (2)[değiştir]
Mürettibi Biraderzadesi Abdurrahman
Evkaf-ı İslâmiye Matbaası 1337-1339
Rahman ve Rahim Olan Allahın adıyla..
Âlemlerin rabbi olan Allah'a hamdolsun. Salât ve selâm peygamberlerin efendisi Muhammed'in üzerine olsun.
De ki, O...
Yani: Hakikat nazarıyla bakıldığında şahit olunan herşey Ondandır ve ancak Ona delâlet eder.
Allah birdir.
Yani: Asla Ondan başka mâbud yoktur.
Allah Sameddir (Yani herşey Ona muhtaçtır, O ise hiçbirşeye muhtaç değildir.)
Yani: Asla Ondan başka Hâlık ve Rab yoktur
Kâinat ve içindeki yaratıkları ayakta tutan ve hiçbir şeye ihtiyacı olmayan ancak Odur.
Doğmamıştır.
Doğurmamıştır.
Hiçbirşey Onun dengi değildir.
Onun hiçbir benzeri yoktur. O herşeyi hakkıyla işiten, herşeyi hakkıyla görendir. (Şûrâ 11)
Allah'tan başka ilâh yoktur.
Allah. Ondan başka ilâh yoktur. (Bakara 255)
Ondan başka yaratıcı yoktur.
Kur'ân-ı Mu'cizü'l-Beyânı öğretene and olsun ki, Beşîr ve Nezîr olan Zâtın nazarı ve herşeyi inceden inceye tetkik eden basireti, hakikati hayale karıştırmak veya benzetmekten yüce, dakik ve parlak; hak olan mesleği ise, insanları aldatmak veya yanıltmaktan müstağni, münezzeh ve yücedir.
Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? (Hucurât 12)
Yardımlaşma sırrını idrak etmeyen insan taştan daha camiddir. Çünkü öyle taşlar vardır ki, kardeşine yardım etmek için eğilip bükülür. Taş, taşlığıyla beraber iyi bir ustanın eliyle kavisli tavandaki yerine konulunca, kardeşinin düşmesini önlemek için başını eğer ve ona yaslanır.
Söz mala benzer, onda yapılan israf câiz olmaz.
Bediüzzaman'ın Tarihçe-i Hayatı[değiştir]
Müellifi Müküslü Hamza Rumi 1334, milâdi 1918 yılında yazılmıştır.
Tarihçe-i Hayatın Zeyli[değiştir]
Biraderzadesi Abdurrahman
Rumi 1337, milâdi 1921 yılında yazılmıştır.
Ramazan'ın iki hilâlinden doğmuş bir edep yıldızıdır.
Onların en son duaları: "Âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamdolsun" dur.
.