Maverdi sayfasının kaynağını görüntüle

[[Kategori:Kabri Bağdat'ta Olanlar]]
[[Kategori:Şahıs]]
'''İmam Ali Mâverdî''' siyaset ve ahlâk nazariyeleriyle tanınan Şâfiî fakihidir. Basra'da ve Bağdat’ta çeşitli alimlerden ders aldı. Çeşitli yerlerde kadılık yaptı. Bağdat’ta fıkıh, usûl-i fıkıh, tefsir ve ahlâk dersleri verdi, hadis rivayet etti. Diplomatik heyetlerde görevlendirildi. Emîrlerin ikram ve ihsanına mazhar oldu. Elçilikleri sırasında hükümdarlara doğru bildiği hususlarda eleştiriler yöneltmekten çekinmedi. Kaynaklarda vakar, hilim, hayâ, tevazu, ihlâs, ferâset ve üstün zekâ sahibi olarak nitelenir.<ref name='a'>https://islamansiklopedisi.org.tr/maverdi</ref> 

Risale-i Nur'da Mâverdî'nin ahlaka dair Edebü'd-Dünya Ve'd-Din adlı eserinden 2 alıntı mevcuttur.

==Şahsi Bilgiler==

'''Diğer İsimleri:''' Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî

'''Doğum Yeri ve Tarihi:''' Basra, h. 364 (m. 974-75) <ref name='a' />

'''Vefat Yeri ve Tarihi:''' Bağdat, 30 Rebîülevvel 450 (27 Mayıs 1058)<ref name='a' />

'''Kabrinin Yeri:''' Bâbüharb, Bağdat<ref name='a' />

'''Harita Konumu:'''

==Eserleri==

Ahlaka dair Edebü'd-Dünya Ve'd-Din eserini de içeren çok sayıda eseri vardır.

==Risale-i Nur'da Nerede ve Nasıl Bahsedildiği==

Sen, mesleğini ve efkârını hak bildiğin vakit “Mesleğim haktır veya daha güzeldir.” demeye hakkın var. Fakat “Yalnız hak benim mesleğimdir.” demeye hakkın yoktur.

[[Risale:22. Mektup (Ayet-Hadis Mealleri)#3|{{Arabi|وَعَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلٖيلَةٌ § وَلٰكِنَّ عَيْنَ السُّخْطِ تُبْدِى الْمَسَاوِيَا}}]]

[[Maverdi|sırrınca]], insafsız nazarın ve düşkün fikrin hakem olamaz. Başkasının mesleğini butlan ile mahkûm edemez.

([[Risale:22._Mektup#Birincisi|22. Mektup]])
----
S- Tenkidi nasıl görüyorsun? Hususan umûr-u diniyede.

C- Tenkidin saiki, ya nefretin teşeffîsidir veya şefkatın tatminidir. Dostun veya düşmanın ayıbını görmek gibi...

Sıhhat ve fesada muhtemel bir şeyde, kabule temayül ve tercih şefkatten; redde temayül ve tercih -vesvese olmazsa- nefretten geldiğine ayardır.

[[Risale:Mesnevi-i Nuriye (Badıllı) (Ayet-Hadis Mealleri)#87|{{Arabi|وَعَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلٖيلَةٌ ٭ وَلٰكِنَّ عَيْنَ السُّخْطِ تُبْدِى الْمَسَاوِيَا}}]] [[Maverdi|{*}]]

Saik-i tenkid, aşk-ı hak ve arzu-yu tenzih-i hakikat olmalı. Selef-i sâlihînin tenkidleri gibi.

([[Risale:Tuluat_(Asar-ı_Bediiyye)#14._Sual|Tuluat]])
----
Şeytanın mühim bir desisesi: İnsana kusurunu itiraf ettirmemektir. Tâ ki istiğfar ve istiaze yolunu kapasın. Hem nefs-i insaniyenin enaniyetini tahrik edip tâ ki nefis kendini avukat gibi müdafaa etsin âdeta taksirattan takdis etsin.

Evet şeytanı dinleyen bir nefis, kusurunu görmek istemez; görse de yüz tevil ile tevil ettirir. [[Risale:13. Lem'a (Ayet-Hadis Mealleri)#14|{{Arabi|وَ عَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلٖيلَةٌ}}]] [[Maverdi|sırrıyla]]: Nefsine nazar-ı rıza ile baktığı için ayıbını görmez. Ayıbını görmediği için itiraf etmez, istiğfar etmez, istiaze etmez; şeytana maskara olur. [[Hazret-i Yusuf]] aleyhisselâm gibi bir Peygamber-i Âlîşan [[Yusuf 53|{{Arabi|وَمَٓا اُبَرِّئُ نَفْسٖٓى اِنَّ النَّفْسَ لَاَمَّارَةٌ بِالسُّٓوءِ اِلَّا مَا رَحِمَ رَبّٖى}}]] dediği halde, nasıl nefse itimat edilebilir?

Nefsini ittiham eden, kusurunu görür. Kusurunu itiraf eden, istiğfar eder. İstiğfar eden, istiaze eder. İstiaze eden, şeytanın şerrinden kurtulur. Kusurunu görmemek o kusurdan daha büyük bir kusurdur. Ve kusurunu itiraf etmemek, büyük bir noksanlıktır. Ve kusurunu görse o kusur, kusurluktan çıkar; itiraf etse affa müstahak olur.

([[Risale:13._Lem%27a#İkinci_Nokta|13. Lem'a]])

==Risale-i Nur'daki Diğer Alakalı Yerler==

Tarîk-ı hakta çalışan ve mücahede edenler, yalnız kendi vazifelerini düşünmek lâzım gelirken, Cenab-ı Hakk’a ait vazifeyi düşünüp, harekâtını ona bina ederek hataya düşerler.

[[Edebü'd-Dünya Ve'd-Din|Edebü’d-Din Ve’d-Dünya Risalesi]]’nde vardır ki: Bir zaman şeytan, [[İsa (as)|Hazret-i İsa aleyhisselâma]] itiraz edip demiş ki: “Madem ecel ve her şey kader-i İlahî iledir; sen kendini bu yüksek yerden at, bak nasıl öleceksin.”

Hazret-i İsa aleyhisselâm demiş ki: [[Risale:17. Lem'a (Ayet-Hadis Mealleri)#9|{{Arabi|اِنَّ لِلّٰهِ اَنْ يَخْتَبِرَ عَبْدَهُ وَ لَيْسَ لِلْعَبْدِ اَنْ يَخْتَبِرَ رَبَّهُ}}]] Yani “Cenab-ı Hak abdini tecrübe eder ve der ki: Sen böyle yapsan sana böyle yaparım, göreyim seni yapabilir misin? diye tecrübe eder. Fakat abdin hakkı yok ve haddi değil ki Cenab-ı Hakk’ı tecrübe etsin ve desin: Ben böyle işlesem, sen böyle işler misin? diye tecrübevari bir surette Cenab-ı Hakk’ın rububiyetine karşı imtihan tarzı sû-i edeptir, ubudiyete münafîdir.”

Madem hakikat budur, insan kendi vazifesini yapıp Cenab-ı Hakk’ın vazifesine karışmamalı.

Meşhurdur ki bir zaman İslâm kahramanlarından ve Cengiz’in ordusunu müteaddid defa mağlup eden Celaleddin-i Harzemşah, harbe giderken vüzerası ve etbaı ona demişler: “Sen muzaffer olacaksın, Cenab-ı Hak seni galip edecek.” O demiş: “Ben Allah’ın emriyle, cihad yolunda hareket etmeye vazifedarım, Cenab-ı Hakk’ın vazifesine karışmam; muzaffer etmek veya mağlup etmek onun vazifesidir.” İşte o zat bu sırr-ı teslimiyeti anlamasıyla, hârika bir surette çok defa muzaffer olmuştur.

Evet, insanın elindeki cüz-i ihtiyarî ile işledikleri ef’allerinde, Cenab-ı Hakk’a ait netaici düşünmemek gerektir. Mesela, kardeşlerimizden bir kısım zatlar, halkların Risale-i Nur’a iltihakları şevklerini ziyadeleştiriyor, gayrete getiriyor. Dinlemedikleri vakit zayıfların kuvve-i maneviyeleri kırılıyor, şevkleri bir derece sönüyor. Halbuki Üstad-ı Mutlak, Mukteda-yı Küll, Rehber-i Ekmel olan Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâm [[Nur 54|{{Arabi|وَمَا عَلَى الرَّسُولِ اِلَّا الْبَلَاغُ}}]] olan ferman-ı İlahîyi kendine rehber-i mutlak ederek, insanların çekilmesiyle ve dinlememesiyle daha ziyade sa’y ü gayret ve ciddiyetle tebliğ etmiş. Çünkü [[Kasas 56|{{Arabi|اِنَّكَ لَا تَهْدٖى مَنْ اَحْبَبْتَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَهْدٖى مَنْ يَشَٓاءُ}}]] sırrıyla anlamış ki insanlara dinlettirmek ve hidayet vermek, Cenab-ı Hakk’ın vazifesidir. Cenab-ı Hakk’ın vazifesine karışmazdı.

Öyle ise işte ey kardeşlerim! Siz de size ait olmayan vazifeye harekâtınızı bina etmekle karışmayınız ve Hâlık’ınıza karşı tecrübe vaziyetini almayınız!

([[Risale:17._Lem%27a#Birincisi|17. Lem'a]])

==İlgili Resimler/Fotoğraflar==

[[Dosya:Busiri Kabir.jpg]]

İskenderiye, Mısır'da adıyla anılan ve içinde kabri bulunan cami

[[Dosya:Busiri Kabir-2.jpg]]

Kabri

==İlgili Maddeler==

*[[Edebü'd-Dünya Ve'd-Din]]: Ahlâka dair eseri.

==Kaynakça==